Wat is erger: iemand die voortdurend loopt te mopperen over alles en iedereen of diegene die daar nooit eens wat van zegt? Intuitief hebben we de neiging om te zeggen: die eerste! Die vertóónt tenslotte het gedrag. Nou, daarover verschillen we dan van mening want kijk maar eens waar het op uit kan draaien. Ik stel aan u voor: Bep en Harrie, klaagkampioenen.
Echtpaar
Ik zat in de trein terug naar huis en tegenover me kwam een echtpaar zitten. Ik zeg echtpaar omdat het niet zo’n hecht paar leek. Hij nam recht tegenover me plaats aan het raam, zij ernaast. Zo op het eerste gezicht niets bijzonders, beide in de 60, grijs en onopvallend gekleed.
Toen mijn raamgenoot en ik even kort blikken uitwisselden viel me direct een boosheid in zijn gelaat op, een beetje vlammend en ontevreden, mondhoeken naar beneden, wallen onder de ogen, doffe gerimpelde huid. Het zou snel duidelijk worden hoe het zat.
Zij Bij haar daarentegen aanvaardde ik iets raars. Ze keek me even aan en ik keek even terug, net lang genoeg om contact te maken maar niet zo lang dat het op staren leek. Toen ze ging zitten legde ze haar handen in de schoot, zuchtte even, bijna onhoorbaar, en richtte ze haar blik naar beneden.
Ik had er een beetje een typisch gevoel bij en ineens schoot het door me heen: die blik was leeg! Er zat niks in, geen contact, geen energie, geen sprankel van het een of ander. Bizar.
"Zo, dat mag ook wel een likje verf gebruiken zeg; je kunt het kale staal zo zien…!"
Daar! De openingszin. Hij, voor het gemak noem ik hem even Harrie (het leek me namelijk wel een Harrie-type) zat nog geen minuut op zijn plek of er was buiten blijkbaar al een negatieve afwijking geconstateerd. Zij, ik noem haar maar even Bep (zij moest wel Bep heten) zei niets maar deed héél even haar ogen dicht. Het was een soort verlengde knipper.
Vertragingen Er werd wat omgeroepen. De trein zou een minuut vertraging oplopen omdat er ontkoppeld moest worden. Harrie keek met een ruk op zijn horloge. Blijkbaar kun je dat met een ruk doen, dat wist ik nog niet. Ruk!
"Een minuut? Een MINUUT!? We zijn al bijna vijf minuten te laat!"
Bep zweeg. Ik zag haar schouders heel lichtjes omhoog gaan, en weer neer, en daar was die knipper weer. De trein reed een stukje en kwam weer tot stilstand.
"Zo komen we natuurlijk nóóit thuis! Wat IS dat voor flauwekul?!"
Hij sprak voor zich uit, recht voor zich uit, het was niet noodzakelijkerwijs aan mij gericht maar meer ‘naar de wereld in het algemeen’, zo leek het. Bep zei niets. De trein vervolgde de reis, maar héél langzaam. De machinist riep om dat we een paar minuten extra vertraging zouden oplopen omdat er een goederentrein voor ons zat en we daardoor nog geen vaart konden maken.
"Ja, natuurlijk!" zei Harrie, nu met iets meer gal. "Natúúrlijk zit er een goederentrein voor ons. Dat kan er óók nog wel bij!".
Bep keek even naar links, van Harrie af, en weer terug naar beneden.
Klaagzang De rest van de reis was een aaneengesloten klaagzang van Harrie. Toen de trein eenmaal reed kruiste hij de armen over elkaar en vond hij het schokken vervelend, was het een puinhoop langs de weg, werd het eens tijd dat er wat aan die vertragingen werd gedaan, werd Nederland steeds voller en oh wat waren de ramen toch vies.
Al die tijd zat Bep gelaten naast hem, zuchtte onhoorbaar en sloot af en toe haar ogen. Ik betrapte mezelf er op dat ik medelijden met haar kreeg. Wat denkt die Harrie wel, dacht ik, met zijn gezeur en gezanik de hele tijd!
Maarik had het fout!
Ze waren beiden schuldig. Schuldig aan onnodig gemopper én aan gebrek aan ingrijpen. Het waren klaagkampioenen. Ja, zij ook! Harrie zat vast in het klagen om het klagen, maar Bep zei er niets van. Er niets van zeggen is als een impliciete beloning voor slecht gedrag. Ik weet niet of ze er óóit wat van zei of gezegd gehad maar dat deed er niet toe. Harrie klaagde, Bep aanvaardde.
Mantel Maar het is het verkeerde soort aanvaarden. Ik dacht, ze kan toch wel één keer zeggen "Tjee, Harrie, het is ook nóóit goed met jou, he? Er zal toch wel IETS goed gegaan zijn vandaag? Kun je nou niet eens één keer iets positiefs melden?"
Maar nee, ze onderging het geklaag gedwee, waarschijnlijk was er een hele grote mantel om het allemaal onder te bedekken maar of het een liefdesmantel was?
Mijmeringen Toen we bij mijn station aankwamen ontwaakte ik uit m'n mijmeringen. Dat moest wel een eenzaam stel zijn, zo samen, bedacht ik mij. Harrie spuwde gal en vuur als een langzaam schietende mitrailleur en Bep ontweek de kogels. Harrie werd oud, grijs, lelijk en verweerd van buiten; Bep teerde weg van binnen. Ik kon de akeligheid bijna fysiek voelen.
Dit soort ongecontroleerd klaaggedrag is uitermate onaantrekkelijk en leidt tot vervreemding en vereenzaming omdat mensen niet graag in dergelijk gezelschap verkeren. Daardoor wordt het gedrag steeds minder geadresseerd door anderen.
Ik liep naar de deur en hoorde hem achter me nog mopperen: "Stopt deze trein bij IEDERE boom of zo? Wat is DIT nou weer voor een station?"
Pssshhhttttt!
De deur van de trein opende zich. Frisse lucht! Ruimte! Ontluchting! Opluchting!
De zon Ik knipperde met mijn ogen tegen het felle zonlicht en versnelde mijn pas. Achter mij reed de trein verder en toen ik omkeek zag ik Harrie nog even door het raam. Ik zag zijn vlammende ogen en zijn lippen bewegen. En ik zwéér je dat ik wist wat hij zei, alsof ik kon liplezen. En ik wist zeker dat Bep, daarvoor hoefde ik haar niet meer te zien, nog maar eens de ogen sloot.
Huppelen
Ik op mijn beurt haalde diep adem en betrapte me er op dat ik onwillekeurig en versneld afstand wilde nemen van zoveel negatieve energie. Het werd een soort van gekunsteld snelwandelen. Ik maakte op een gegeven moment zelfs even een paar huppeltjes achter elkaar en gelukkig, die vrouw achter de kinderwagen kon daar wel om lachen. Ik zwaaide, lachte terug en vervolgde mijn weg naar huis.
Weer vrolijk worden? Bekijk en beluister het Anti-klaaglied, inmiddels meer dan 6.000 maal bekeken op YouTube.
Dus, je hebt er niks van gezegd, Bart? ;)
Fijne dag, of beter: zo gul als we het hier doen: ''bon siman''!
Edward
|
|
12
-
09
-
2011
|
16
:
42
uur
Nou Bart,
Het is wel duidelijk dat jij je ergerde aan die klager/mopperaar en diens nietszeggende buurvrouw. Heb je al in de gaten waarom jij je zo ergerde?
Net als Pam aangeeft erger jij je aan iemand die niets zegt terwijl jij ook niets zei. Daarbij ga je allerlei conclusies trekken die je niet controleerd.
Waarom heb je die conclusies niet geuit? Was je bang dat de mopperaar zich aan jou zou ergeren, bang dat je de vrouw zou kwetsen of waren er andere motieven voor jou belangrijker?
Wat zou het fijn zijn als mensen bezig gaan zichzelf te leren kennen in plaats van zich aan anderen te ergeren.
Maar hoe je met de situatie omgaat mag je zelf weten (net als de mensen die je beschreef).
Als jij kiest om anderen als oenen te zien, dan mag jij daarvoor (inclusief consequenties) kiezen. Hopelijk word wel bewust van wat je doet. Ja, je mag je ook ergeren aan(of lachen over) mijn reactie. Geen probleem!
Dank voor je reactie. Fijn dat je zo meeleeft met Bep & Harrie.
Als schrijver van het Anti-klaagboek heb ik me niet zozeer geergerd aan het echtpaar maar ze meer als mogelijk voorbeeld gesteld voor een aantal stellingen in mijn boek. Vooral die in hoofdstuk 6: ''Noodpakket voor klaagrampen''.
Natúúrlijk is het een momentopname en had het gewoon een slechte dag van Harrie kunnen zijn . Misschien had Bep wel eens een keer géén zin iets van het gedrag van Harrie te zeggen. En wellicht gaan ze doorgaans als een zonnig stel door het leven en hadden ze samen gewoon een slechte dag.
En ja, als de treinrit wat langer was geweest had ik ze allebei kunnen prikkelen en ze de andere kant van klagen kunnen laten zien.
Deze keer koos ik er echter voor het ''voorbij'' te laten gaan. Ik ben tenslotte geen wereldverbeteraar (meer), he? Soms meen je genoeg ervaring met mensen te hebben om te concluderen dat het wel degelijk beroepsklagers zijn. Allebei.
Ik veronderstel dat je je nog niet in het anti-klagen hebt verdiept of een aantal van mijn andere weblogs hebt gelezen. Klagen als gevolg van ergernis is heel eenvoudig aan te pakken. Zulk gedrag kan door ons allemaal positief worden gepareerd.
Belangrijkste moraal van mijn verhaal over Bep en Harrie is echter dat chronisch klagen en chronisch gedogen leidt tot het onnodig verspreiden van negatatieve energie. Als we dat ongemoeid laten lopen we kans te eindigen als Bep en Harrie. Door dat eens goed te voelen is het makkelijker de kracht van anti-klagen te begrijpen. En soms moet je daarvoor een duidelijk voorbeeld stellen.
Gelukkig is er een heleboel te anti-klagen, Edward! En daarvoor mogen we soms het zware zware klagen links (of rechts) van ons laten liggen en zelf doorhuppelen! :-D
Scherpe observatie ook. In dit specifieke geval ben ik in de observatiemodus gebleven. Niet iedere situatie leent zich voor een prikkel-actie. Bovendien was de bewuste treinrit daar ook véél te kort voor. :-D
Het begin van het herstel zou in het geval van Bel & Harrie wel eens bij de eerste kunnen liggen. Van ''moedeloos gedogen'' naar ''voorzichtig prikkelen'' is een hele mooie eerste stap...
Equalmente!
Met hartelijke anti-klaaggroeten,
Bart Flos
Willem
|
|
13
-
09
-
2011
|
19
:
09
uur
Denk ik in Bart Flos eens een wereldverbeteraar te hebben gevonden op een heel zwaar en levensbeïnvloedend thema als Klagen en Zuchten, komt hij met de opmerking dat die dat niet (meer) is.
Moet ik het doen met een Carmiggelt-achtige situatiebeschrijving die ik minimaal 3 keer per dag in verschillende gradaties tegen kom, zijn defensieve reacties op commentaren en een gemis aan handvatten om mijn leven en omgeving prettiger te maken.
Nu kan ik twee dingen doen; Flos’s zendingswerk voortzetten met de kans een keer op mijn muil geslagen te worden en te eindigen als een profeet die in zijn eigen land niet geëerd wordt. Of misschien zijn boek kopen/lezen en tenslotte emigreren naar een zonnig land?
Pam
|
|
13
-
09
-
2011
|
23
:
37
uur
@Willem: zo te lezen maakt Bart op z'n minst af en toe een uitstapje naar een zonnig land! Goeie inspiratie voor een remedie tegen klagen.
@Bart: heb je goede resultaten gezien bij voorzichtig beginnen? Denk je niet dat ze zo begonnen is maar dat het niet geholpen heeft?Wat ik ook wel leuk vind maar niet altijd even verstandig, is mee gaan doen en lekker overdrijven (paradoxaal hulpverlenen, heet dat zo?)
Toen ik nog wereldverbeteraar was had ik de neiging om iedereen met een kapot remlicht op de snelweg er als zodanig van te verwittigen. Als je daar eenmaal aan begint... :-)
Een target als ''Actie 1: verbeter de wereld'' is geen sinecure voor de enthousiaste eenling. Een slimme verbeteraar begint bij zichzelf en verzamelt daarna helpers om zich heen. Ik wil best even op de zeepkist (of het omgedraaide bierkratje) staan en mijn boodschap verkondigen. Ik doe dat ook graag en met bezieling. Maar als ik er weer vanaf gestapt ben gaat het ''blijvend beklijven'' beginnen. ''Ik hoef jullie handje niet vast te houden'' zeg ik dan, ''anti-klagen kunnen jullie ook heel goed zonder mij!''
Chronisch klagen, in de zin van zeuren en zaniken, IS zwaar en levensbeinvloedend! Mooi gezegd. Het is op de langere termijn uitermate ongezond en kan, indien het onaangeroerd blijft, resulteren in een stel als Bep en Harrie. Mag je je hiervan verwijderen op zijn tijd? Jazeker! Hoofdstuk 6 helpt je daarbij. Negatief gedrag is besmettelijk maar dat wetenschappelijke feit is gelukkig ''congruent en symmetrisch'': positief gedrag is net zo besmettelijk!
Als je notoire klagers niet (meer) kunt helpen, verwijder je dan (tijdelijk) van ze en zoek een positieve opklaring op. Herlaad je batterij en probeer het nog een keer. :-)
Het anti-klaagboek en mijn andere weblogs hier op managersonline zijn die blauwe, zonnige opklaring. Dat ligt zomaar voor het oprapen. Klagen en anti-klagen is veel meer dan Bep & Harrie alleen; het overstijgt ze.
Je hebt dus een derde optie: koop het Anti-klaagboek en zet mijn zendingswerk voort. Met de 9 prikkels van het anti-klagen is de kans dat je ''op je muil wordt geslagen'' minimaal :-D
Fijne dag!
Met de hartelijke anti-klaaggroeten,
Bart Flos
Dat van die uitstapjes, dat heb je goed gezien! :-) Bep & Harrie staan ingebed in een breed kader van gedragsaspecten die met klagen te maken hebben. Ze zijn als het ware een ongewenst eindpunt en daarmee een stimulans en (idd!) een mogelijke inspiratiebron om het anti-klagen te omhelzen.
Bep en Harrie hebben ongetwijfeld een enorme historie aan hun jaszakken hangen. Ze zijn vast niet begonnen in deze klaagmodus. Relatietherapie zou hier heel goed kunnen helpen en is een meer dan gewenste doorverwijzing (Prikkel 8).
Het 'paradoxaal hulpverlenen' dat je noemt wordt ook wel 'provocatief coachen' genoemd. Het kan heel verrassend helpen bij zowel miepende en mopperende volwassenen als bij (puberende) kinderen. Overdrijf het gedrag met nadruk, leg het er nóg dikker op en gebruik vooral veel humor (Prikkel 5).
Als ik er voor in de stemming was geweest (en de treinrit langer) was ik lekker vet mee gaan klagen met Harrie. Flink opbieden en NOG zwaarder mopperen, het ene superlatief na het andere. Heerlijk. Misschien dat Harrie het niet door zou hebben maar ik wed dat Bep er de humor wel van in zou zien! Hahaha.
De volgende keer als ik ze tegenkom neem ik ze te grazen! Kun je nog anti-klagen? Anti-klaag dan mee! :-D
Fijne dag!
Groeten,
Bart Flos
Willem
|
|
15
-
09
-
2011
|
11
:
55
uur
Heb de kip of het ei van Columbus
(weet nooit wie er eerder was; Columbus of de legbatterij):
Een Europees Ministerie van Teneur.
Deze geeft zeg maar politiek gezien een motie van treurnis en klaagzang af.
Met een mobiele zetel telkens in het land waar het meest geklaagd wordt.
Ik zeg altijd; je moet de kop van jut bij de romp laten.
De zwaarste sanctie is wat Videla deed met dissidenten en de één-na-zwaarste sanctie is dat je je voor het Internationale Hof in Den Haag moet verantwoorden voor je nationale geklaag.
Daar kan geen Tv-dominee tegenop met Nelie Smit-Kroes als voorzitter en hebben we de Europese hegemonie onder staatsleiders zo op de rit (Merkel, Berlosconi, Sarkozy, Papadreou et al). En een Nederlander als voorzitter is alleen maar gunstig gezien onze rol in het geheel en als notoire zeurzakken.
Pam
|
|
15
-
09
-
2011
|
16
:
53
uur
effe lekker meegezongen, pabien Bart! Overigens: ga je nog een e-book maken misschien?
p
Over de auteur:
