zoeken Nieuwsbrief
      Linkedin    Twitter   
  
weblog
 

Over kuddes en kuddegedrag

Door: Ad de Beer,   10-06-2009,   08:40 uur
 

Mensen zijn bijzonder wezens. Mensen zijn nog minder voorspelbaar dan het weer, gedrag van nu zegt niets over het gedrag over 10 minuten, laat staan over het gedrag van morgen of volgende week.

Mensen als kudde.


Mensen zijn individualistische kuddedieren. Soms draven we met de groep mee, soms gaan we onze eigen weg, dan weer maken we een nieuwe kudde die tegendraads aan de oude kudde draaft. Sociologen en psychologen genieten daarvan, beoefenaars van de meer mathematische wetenschappen, zoals economen en techneuten snappen er niets van. Waar voor de econoom of techneut immers één erbij één per definitie en dus altijd twee als uitkomst heeft, weet de socioloog, de psycholoog, de menswetenschapper dat de uitkomst van deze soms ook weleens twee kan zijn, maar dat ook andere uitkomsten mogelijk zijn.

Leiders.
Kuddes hebben leiders, meestal een mannetje (sorrie feministes) en als die gevaar ruikt dan zet hij het op een rennen, toont vluchtgedrag, en binnen een paar minuten is de hele kudde op hol geslagen en rennen de dieren, zonder te weten waarom, achter de leider aan. Dat zien we bij mensen ook. Toen toonaangevende figuren riepen dat de banken om gingen vallen, rende de kudde, zonder na te denken achter deze leiders aan en werden bankrekeningen leeggehaald, waarmee de voorspelling van de angstzaaiers uitkwam. Vervolgens riepen weer enkele leiders dat er sprake was van zelfverrijking en opnieuw, zonder na te denken, rende de kudde, luid schreeuwend, achter de leider aan.

Zoeken naar zekerheid.
Zo is ook ons koopgedrag. De meeste mensen zoeken zekerheid, zeker omdat je geld maar één keer kunt uitgeven (zolang je tenminste geen bankdirecteur bent) en informeren daarom bij mensen die ze vertrouwen (en dat is in de regel iemand anders dan een verkoper) waar en wat ze het beste kunnen kopen. We zoeken dan naar een deskundige, of iemand waarvan we denken dat hij of zij deskundig is. Bent u pas   verhuisd dan vraagt u uw buurman of buurvrouw welke supermarkt, huisarts, tandarts, schoenzaak of sportschool het beste is toch? In die supermarkt gaat u weer voor het bekende merk, een merk dat u vertrouwd, maar dat u de eerste keer kocht omdat uw moeder, vader, tante of partner dit merk altijd al kocht.  Wellicht leest u dit blog omdat een collega, vriend of bekende u op deze site heeft, of, beter nog, deze auteur heeft gewezen. Wellicht leest u dit blog omdat u dat altijd al heeft gedaan, naast kuddedieren zijn we nu eenmaal ook gewoontedieren.

Toch voorspelbaar?
Hé, zult u roepen, eerst wordt er geschreven dat mensen onvoorspelbaar zijn en nu lijkt het erop dat er toch een bepaalde wetmatigheid bestaat in het handelen van mensen. Inderdaad. U heeft gelijk. En dat maakt het werken met mensen weer zo leuk. Want als u straks een opinieleider tegenkomt die deze site, of de auteur, met de grond gelijk maakt, of als u deze boodschap plotseling de grootste onzin vind, omdat een andere blogger, een andere site, een andere boodschap verkondigd, dan kunt u in één keer van mening veranderen. Ook u, en ik, kunnen vandaag, morgen, volgende week, iemand tegenkomen die een totaal andere mening verkondigd, tegendraads aan de heersende opinie en u kunt, al dan niet zonder nadenken, deze man of vrouw gaan volgen.
Een SP-er kan ineens PVV gaan stemmen, iets wat vorige week gebleken is. een nieuwe leider, met uitstraling, die zelfs door een slechte kapper blijft bestaan, maar die dwars tegen de kudde in rent, heeft volgelingen gekregen. Omdat volgens de mathematici alles verklaarbaar moet zijn, wordt naarstig gezocht naar een verklaring. De PvdA haalt Pronk weer uit zijn winterslaap en vraagt deze éminence onderzoek te doen naar de oorzaken van het geweldige verlies. Ook andere partijen gaan op zoek naar oorzaken, terwijl de oorzaak duidelijk is. Wilders kent de problemen van de straat, zet ze even te dik aan en zie, de kudde herkent het gevaar, ze zien het iedere dag op straat, ze ziet dat de oude leiders het gevaar bagatelliseren en rennen vervolgens braaf, zonder verder na te denken, achter het nieuwe alfa mannetje aan.

Strategie?
Achteraf verklaarbaar, maar is het mogelijk om een strategie te verzinnen om mensen aan te zetten tot gedrag? Duidelijk is dat het kuddegedrag van mensen sterk is. Sterke leiders kunnen zorgen dat de kudde een bepaalde richting loopt, als de kudde maar gelooft in de kracht van de leider. Is het geloof in de leider weg (Verdonk, Bos) dan zal de kudde zich afkeren van de leider. Heeft een merk, een product een slechter imago gekregen, dan zal de meute zich afkeren van het product, het merk. Fortis weet daar alles van, Buckler kan erover meepraten, Crocs gaat het merken (het gerucht dat mannen die Crocs dragen geen zin meer hebben in sex, doet de ronde)

Maak de kudde stuurbaar.
Leiders, imago aan de ene kant, behoefte aan zekerheid aan de andere kant, maken het toch mogelijk om mensen te sturen, gewenst gedrag te initiëren. Maar waar een kudde dieren zonder na te denken achter de leider aanrent, gaat dit bij mensen niet zo automatisch. Mensen denken na voordat ze zich aansluiten bij een nieuwe kudde, ze zoeken steun, informatie bij anderen, vaak opinieleiders, informele leiders, mensen die men, soms ten onrechte, deskundigheid toekent.
Het leuke van deze tijd is dat de aloude deskundigen, de pastoor, de fabrikant, de schoolmeester, de politicus, de verkoper, de winkelier, hun positie in de maatschappij kwijt zijn. De overvloed, maar met name de beschikbaarheid van informatie, heeft deze verandering teweeg gebracht. Omdat de pastoor blijkbaar toch niet altijd de waarheid sprak, politici blijkbaar nooit de waarheid spreken, zelfs al liegen als ze zeggen dat niet gaan liegen, verkopers de gewoonte hebben producten mooier en beter voor te stellen als ze al echt zijn, de schoolmeester niet eens kan rekenen, is het vertrouwen in deze leiders weg, andere leiders zijn opgestaan. Bloggers hebben meer invloed dan de pastoor. Populisten zijn betrouwbaarder dan politici die uit een ideologie werken. De buurman en zeker internet geven eerlijkere informatie over producten en diensten.

Conclusies .
De maatschappij is wat dat betreft veranderd. Mensen niet. We zijn en blijven kuddedieren met een individueel trekje. Wat we vandaag als zekerheid nemen, kan morgen anders zijn. De leiders van vandaag zijn de paria’s van morgen. Wat vandaag zeker lijkt is morgen onzeker en omgekeerd.
Om gedrag, of het nu koopgedrag, stemgedrag of werkhouding en motivatie betreft te kunnen sturen moet hierop worden ingehaakt. Want waar we vroeger allemaal aan een bepaalde frisdrank gingen omdat Ko het drinkt, trekken we ons maar weinig aan van de smeersels van Linda Evangelista (wie kent haar nog?). Waar vroeger een donderspeech van de pastoor voldoende was om de KVP aan de meerderheid te helpen, domineert nu het gesprek op de straat, in de kantine en de kroeg het stemgedrag. Waar vroeger de fabrikant de arbeider kon onderdrukken, worden mensen nu gemotiveerd of gedemotiveerd, door echte leiders, al dan niet in functie.
Leiders kun je niet maken, leiders hebben het in zich, hebben een soort charisma, een uitstraling, mensen geloven in hen. En de opinieleider van, laten we zeggen koi karpers, kan door de omgeving totaal niet serieus worden genomen als kenner van modelvliegen, zelfs niet als hij voorzitter is van een modelvliegclub. Youp van het Hek kan in zijn eentje Buckler kapot maken, TopGear heeft de Smart For Four van de markt gekregen. De kracht van opinieleiders, die een kudde richting geven.

Aanbeveling.
Wilt u veranderen, verkopen, zoek dan de opinieleiders die aan uw kant staan, en krijg die mee. Zo simpel is het. Maar vergeet alle oude wetten, de verkoopkunstjes van vroeger horen in het museum. Het is de kracht van de kudde, maar vooral van de leiders van de kudde die succes maken en breken.

 
 Doorsturen    6 reacties

 
 
poll
Bent u een kuddedier?
 
ja, ik ren graag mee met de meute
nee, ik loop liever de andere kant uit
hoezo kudde? waar gaat dit over?
 
 
 
Over de auteur:
Ad de Beer is een gedreven all round business coach en interim manager die organisaties helpt om vanuit de kracht van mensen verbeteringen te realiseren. 
Het losmaken van de kracht van mensen is een voorwaarde voor bedrijven en organisaties om succesvol en te zijn en optimaal te presteren. Zijn bedrijf F-ektief Business Coaching begeleidt bedrijven in deze processen.
Over veranderen door mensen schreef hij het boek “klantgericht veranderen”. 
Ook is hij een onderhoudend spreker over diverse onderwerpen.
Ook is hij eigenaar van Interim-anders, agamedes, zzp-marktplaats.eu en de community managersenondernemers.nl
telefonisch is hij te bereiken op 0612724659
 

Laatste weblogs

  Hoeveel burn-out fabrieken zijn er nog in ons land?
  Het rationeel discours
  Tegen de haren instrijken
 
reacties
 
Richard Koopman  |   | 
11-06-2009
 | 
09:16 uur
Nee Ad, het ligt iets toch anders. Het is zo dat als vrouwen Crocs dragen, de mannen geen zin meer hebben in sex. En terecht. Verder is er een wettelijk wereldwijd verbod op het dragen van Crocs door mannen. Ook terecht. Het laatste gerucht is dat de bedenkers, designers en producent van Crocs zullen worden vervolgd voor misdaad tegen de mensheid. Ook terecht.
Crocs probeert dit nu te ontlopen door een swarovski steen in de sluiting de 'schoen' te plaatsen. Maar daar zullen ze hun straf niet mee ontlopen!!

Je begrijpt. Ik heb het niet zo op die dingen.
Orvan Gysel  |   | 
12-06-2009
 | 
14:48 uur
Nou nou, een uitdagend verhaal. Ik zal op onderdelen reageren.
Zou het kunnen zijn dat populisten gewoon duidelijker zijn in hun uitspraken. dat blijkbaar dit aansluit bij wat mensen oke vinden. Dit is misschien wel hetzelfde als de kudde die de leider volgt als hij vlucht. De kudde gelooft de sterke uitspraken en ziet dat, ervaart dat, hoort dat als richtinggevend, vertrouwen wekkend....dus blijkbaar leiderschapsgedrag. Zeker succesvol als anderen hier niets op hebben in te brengen dat sterker is?
Maar ook,als de kudde vlucht omdat de leider bang is, zijn verantwoordelijkheid niet opneemt of om andere redenen de uitdaging niet aangaat. Want dat is de andere kant van hoe mensen kunnen omgaan met dreiging; Fight or flight. Dan zijn dat inderdaad herkenbare patronen van hoe mannen omgaan met bedreiging. Vrouwen doen dat anders. Zij blazen, grauwen, snauwen en zorgen dat de kroost (het proces) in veiligheid wordt gebracht of zij zorgen voor verleiding, afleiding en heeft mogelijk succes bij de sterke bedreiger (afleiding). Het voortbestaan wordt versterkt met genen van een ander en het goede van het bestaande kan verder meegaan in de voortgang (versterking door loslaten, toevoegen en behouden). Lees dit metaforisch en niet te letterlijk. Wees je wel bewust van de ontdekking die je mogelijk nu doet.
Daarom is een mix van kwaliteiten (vaardigheden, mannen, vrouwen, producten, diensten) die in verschillende situaties nodig kunnen zijn, belangrijk om snel te kunnen inzetten. Ook dat kan iedereen, iedere organisatie op zijn eigen wijze vorm geven.
En het leuke is vaardigheden zijn te leren of te werven. Het ene hoeft niet beter te zijn dan het andere. Het is afhankelijk van de situatie, de persoon, het issue en misschien ook wel van het klimaat.

Martin  |   | 
22-06-2009
 | 
12:56 uur
Mensen zijn bijzonder wezens. Mensen zijn nog minder voorspelbaar dan het weer, gedrag van nu zegt niets over het gedrag over 10 minuten, laat staan over het gedrag van morgen of volgende week.

of

De maatschappij is wat dat betreft veranderd. Mensen niet.
renee  |   | 
19-10-2009
 | 
14:34 uur
Er zit een kleine, maar wel essentiële fout in uw verhaaltje over het kuddegedrag bij paarden.
Ik observeer nu bijna vier jaar kuddes en assisteer bij het trainen van jonge paarden, waarbij we het kuddegedrag als basis hebben.
In een kudde is de hengst NIET de leider, maar de Merrie die vooraan loopt. De leidende merrie dus. Achteraan loop één hengst die de kudde beschermt en opdrijft bij gevaar. Een samenspel dus van de drijvende hengst en de leidende merrie, die de richting aangeeft. De bkudde in het wild bestaat overigens uitsluitend uit merries en veulens, waaronder jonge hengsten. Ik weet niet of met deze wetenschap uw verhaal nog helemaal klopt, maar dit is verder aan u. Leuk dat u de paarden gebruikt bij u theorie overigens, maar dat moet de informatie wel helemaal juist zijn..
Ad de Beer  |   | 
19-10-2009
 | 
17:14 uur
Renee,
bedankt voor de aanvulling, maar ik refereer toch niet aan paarden?
Bij koeien (waar ik ook geen verstand van heb) gaat het wellicht anders?
Overigens is er wel wat te leren van de paarden, misschien is het voor mensen ook beter om vrouwen te laten leiden op basis van gevoel en intuitie en de mannen het verdedigend werk te laten doen?
renee  |   | 
20-10-2009
 | 
13:29 uur
Hallo Ad,
Ja, absoluut een aanname, maar wat voor kudde bedoel je dan?
Wat ik met je eens ben, als het toch om kuddegedrag gaat, is dat paarden ons hele interessante dingen leren. Vergeet niet de mannelijke daadkracht, die belangrijk is in het geheel als aanvulling op jouw idee! Ideale vorm van samenwerking toch zo?? :))

 

REAGEREN

Naam:
Emailadres:
URL: (niet verplicht) http:// 
 
Reactie/Opmerking:
Ik wil bericht per e-mail ontvangen als er meer reacties op dit artikel verschijnen.
 
Als extra controle, om er zeker van te zijn dat dit een handmatige reactie is, typ onderstaande code over in het tekstveld ernaast. Is het niet te lezen? Klik hier om de code te wijzigen.
 
Human Design op de werkvloer voor teameffectiviteit en bedrijfsgroei
reacties
Top tien arbeidsmarktontwikkelingen 2022 (1) 
‘Ben jij een workaholic?’ (1) 
Een op de vier bedrijven niet bezig met klimaat en duurzaamheid (3) 
Eén op zeven Nederlanders staat niet achter aanbod van hun organisatie  (1) 
Drie manieren om te reageren op onterechte kritiek (1) 
Een cyber-survivalgids voor managers: hoe ga je om met cyberaanvallen?  (1) 
Mind your data (1) 
top10