‘Een goede leidinggevende zorgt dat zijn medewerkers kunnen werken’. Als u het daarmee eens kunt zijn, betekent dat ook dat u de inhoud los zou moeten laten en zich concentreert op het geven van richting. Kunt u dat? De weg wijzen zonder zelf aan het stuur te rukken, zelfs zonder met de kaart te wapperen? Chef-kok zijn zonder aan de gaspitten te draaien, uw mensen durft te laten fietsen zonder zijwieltjes? Leidinggeven zonder de baas te spelen?
Jij bent de baas, zeg jij het maar Kort geleden was ik op bezoek bij een relatie waar men voertuigen verkoopt voor de agrarische sector. Dat is zo ongeveer de enige bedrijfstak waar de recessie nog niet speelt, dus grote zorgen zou je er niet verwachten.
Toch had de bedrijfsleider het zwaar: hij heeft de grootste moeite om dagelijks zijn 25 man aan te sturen. Tijd voor zijn acquisitietaak, die hij er ook bij heeft, bleef er daarom nauwelijks over.
Nog terwijl ik me aan het verbazen was, kwam een sprekend voorbeeld als vanzelf voorbij. Ons gesprek werd onderbroken door drie storingsmonteurs die, nu de vierde man ziek was, geen 24/7 rooster meer konden uitvoeren. Ze hadden de hulp van hun baas dringend nodig: zonder zijn nieuwe rooster zou er vanavond geen storingsdienst paraat zijn. Een half uur gesteggel volgde, tot de bedrijfsleider uiteindelijk een nieuwe planning vaststelde.
Loslaten is accepteren Ik vond dat een mooi voorbeeld van niet-los-kunnen-laten. Ik zag drie kerels die naar mijn idee prima in staat waren geweest het vraagstuk onderling zelf op te lossen, maar niet gewend waren daarvoor hun eigen zelfstandigheid aan te spreken. De bedrijfsleider was op zijn beurt niet gewend om die verantwoordelijkheid te verleggen en te accepteren dat ook hún uitkomst een bruikbare zou zijn geweest.
Loslaten en delegeren is niet hetzelfde Voor de duidelijkheid: ‘delegeren’ en ‘kunnen loslaten’ zijn twee verschillende begrippen. Dat de bedrijfsleider niet zelf meedraaide in de storingsdienst staat niet ter discussie: het is zijn werk niet. Maar dat hij zijn mannen niet zelf een planning laat maken is wat anders: hij durft ze hun zelfstandigheid niet te geven.
Sturen is van de vorige eeuw Dit voorbeeld is exemplarisch voor management dat stuurt op het proces. Daarmee kweekt u afhankelijke medewerkers die geen verantwoordelijkheid durven nemen voor hun beslissingen. Wel voor hun individuele resultaat, want tot daar reikt precies hun competentie. Maar als u niet stimuleert dat medewerkers samen (dus in teamverband) verantwoordelijkheid nemen voor hun gezamenlijke output, blijft de boel in de overdracht letterlijk van tafel vallen. In de jaren dat ik werkzaam was als auditor van ISO-gecertificeerde instellingen was dát waar ik telkens tegenaan liep: bijzonder veel aandacht voor procedures en het proces, weinig aandacht voor de menskant. Nadat ik ook zelf andere keuzes maakte, heb ik gezien dat resultaat ook behaald kan worden op andere manieren.
Vijf tips om los te laten
Bij ‘los laten’ hoort wel degelijk een positieve delegeerhouding. Met alle handvatten die daarbij horen (zie ook dit artikel elders op managersonline.nl).
Iemand die als éénpitter zijn bedrijf gestart is vanuit zijn eigen expertise, heeft het meestal moeilijk om anderen in te schakelen. Hij weet dat hij wel zal moeten loslaten, maar... ‘anderen kunnen het nooit zo goed als hijzelf’. Maar als u wilt groeien, hebt u geen keuze. U moet erop vertrouwen dat medewerkers het even goed zullen doen. Zelfs als er eens iets misloopt, zult u erop moeten vertrouwen dat ze het zelf oplossen.
‘Niet los laten’ maakt dat creativiteit gesmoord wordt. Het zou kunnen zijn dat u als leidinggevende onbewust de doelen en de weg daar naartoe al in uw hoofd heeft. Dan lijkt het alsof u alles onder controle heeft en houden kunt. Met los laten laat u iedereen vrij en stimuleert u creativiteit.
Onlangs verscheen van het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie (NCSI) de publicatie Individueel roosteren. Het is een handreiking om in grotere bedrijven te komen tot flexibeler werken. U kunt het thema met deze ingang ook gebruiken om uw mensen überhaupt meer ruimte en vrijheid te geven, zelf te leren makkelijker los te laten.
‘Los laten’ heeft alles te maken met Macht. Als u zich dit realiseert, heeft u het belangrijkste al onderkend. ´Wie de macht niet wil delen, verdient de zege niet´. Los laten gaat over het opgeven van Macht als sturingsmethodiek en over het verwelkomen van resultaat in de vorm die het zelf kiest. Als u dit niet met me eens bent, moet u er niet aan beginnen…
Over de auteur:
