Het ontslagrecht is voor de meeste politici een beladen onderwerp, voornamelijk uit vrees voor electoraal verlies. Het voortdurend verblijf op het blauwe pluche telt voor veel politici zwaar en voor politieke partijen is zetelbehoud belangrijker dan visie en zelfs ideologie.
Mede daarom wist Den Haag niet uit de patstelling rond het ontslagrecht te komen, terwijl ieder weldenkend mens toch ziet dat het huidige stelsel, waarbij iedere werkgever twee kansen heeft om een einde te maken aan een arbeidsovereenkomst, aan alle kanten rammelt.
De situatie nu
Hebben we eigenlijk wel een ontslag recht? Eigenlijk niet. In het BW word de arbeidsovereenkomst behandeld als een speciale vorm van overeenkomsten. Het speciale van de arbeidsovereenkomst ligt enkel daarin dat de overeenkomst ook éénzijdig kan worden opgezegd, waarbij wel toetsing mogelijk is. Deze toetsing kan vooraf door het CWI plaatsvinden of vooraf en zelfs achteraf door de kantonrechter. Het BW geeft enkele opzegverboden en daarnaast ook een aantal "dwingende redenen" waarbij het ontbinden van de arbeidsovereenkomst zelfs met onmiddellijke ingang kan worden ingeroepen. Iedere personeelsmanager kent de regels, kent de verhalen.
Met name de dualiteit van het stelsel veroorzaakt ongelijkheid. Zorg maar dat je door de rechter wordt ontslagen, dan vang je tenminste nog een zak geld. Voor werkgevers weer een reden om de loterij bij het CWI in te gaan, kost wel tijd, meer geen geld.
Het gevolg, flexwerkers zonder rechten.
En, als we alle problemen en bureaucratie echt willen vermijden dan doen we er beter aan om maar geen werknemers in dienst te nemen. Uitzendkrachten, detacheringen, payrolling, legt het risico elders. Dat hierdoor een onderklasse ontstaat van werknemers die echt van het ene op het andere moment op straat kunnen komen te staan, schijnt op niemand echt indruk te maken. De politiek roept dan wel dapper dat de Flexwet voldoende bescherming biedt, samen met het fase principe voor uitzendkrachten, maar juist hierdoor zitten deze mensen regelmatig een maand of 6 thuis met een uitkering, of worden ze na een paar jaar hard werken gewoon teruggestuurd naar hun thuisland. Als partijen die zeggen op te komen voor de zwakkere in de samenleving dit probleem niet erkennen dan zijn ze het niet waard om zichzelf deze kwalificatie toe te eigenen.
De schijnregeling.
Het was en is in de politiek een zwaar en moeilijk onderwerp, en hoewel in september door de sociale partners met veel bravoure een regeling bekend wordt gemaakt, die alleen maar inhoudt dat bij een inkomen boven de 75.000 euro maximaal één jaarsalaris aan vertrekpremie mag worden uitgekeerd, verandert er niets. De dreiging van een kabinetscrisis is steeds aanwezig en CDA en PvdA doen het beroerd in de peilingen en willen daarom geen enkel risico lopen. Zo u en dan klinkt er een losse flodder in Den Haag, voornamelijk strategisch om te zien of er een discussie op gang kan komen, maar de kredietcrisis is een goed excuus om een politieke crisis rond een echt belangrijk onderwerp naar de achtergrond te schuiven.
De storm.
Tot vorige week, toen de kring van kantonrechters aankondigde dat zij de kantonrechterformules hadden aangepast. De rechterlijke macht heeft zich op het pad van de wetgevende macht begeven, de trias politica is met voeten getreden, maar niemand, nou ja bijna niemand, die daar over lijkt te vallen.
Uiteraard hebben de bonden er problemen mee. Jongerius gebruikt haar imposante klankkast om kommer en kwel af te roepen en te verzekeren dat de nakende onderhandelingen over sociale plannen wel eens heftig kunnen worden. De werkgevers reageren blij, want ook zij geloven in de nakende recessie en dat betekent dat er een goed argument is om van lastig en overtollig personeel af te komen.
En verder?
Even ervan uitgaand dat er echt een recessie komt, dat zal wel want alle deskundigen roepen dat, terwijl de consument dit jaar voor de decemberfeesten genoeg geld méér uitgeeft om een middelgrote bank in leven te houden. Maar ja, economie is het speelveld van economen en die werken met modellen en als die modellen niet kloppen (wat weer normaal is) dan raken ze in paniek en roepen ze een recessie over ons af.
Omdat bedrijven en organisaties steeds roepen dat ze "het dak gaan repareren als de zon schijnt" maar dat iedere keer weer te lang uitstellen, is het onvermijdelijk dat er weer grote reorganisaties zullen komen. Veel banen komen op de tocht te staan. Uitzendkrachten zullen massaal naar het CWI worden gestuurd en alle bedrijven die klakkeloos van de belachelijke 70-30 regel, als verhouding vast-flexibel, zijn uitgegaan, zullen mogelijk ook voor collectief ontslag komen te staan. Naast de emotie en de bureaucratie ook de onderhandelingen over een sociaal plan dus.
Veranderen Sociale Plannen?
Toen de "oude" kantonrechterformule nog bestond gingen we meestal na het inleidende ritueel eens lekker bakkeleien over de "C". Inzet bedrijf C=0,5, bonden C=1. Uitkomst C=0,8.
Maar ja, nu is er door de kantonrechters aan de "A" geknutseld waardoor voor iedereen een lager bedrag uit de bus rolt. Daarom is te verwachten dat de bonden met heel andere eisen gaan komen. Zal het een hogere "C" zijn? Voor kleinere afvloeiingen is dat te verwachten. Maar voor de grotere reorganisaties, en die komen zeker, zullen andere registers worden open getrokken.
Collectieve arbeidstijdverkorting is al uit de kast getrokken, een instrument dat door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid angstvallig verborgen werd gehouden en slechts in zeer sporadische gevallen werd toegestaan. Voor de werkgever wordt het een probleem omdat zowel met de vakverenigingen als met de overheid (CWI, UWV en SoZa) onderhandeld zal moeten worden, waarbij alle onderhandelpartners weer op elkaar zullen gaan wachten, met alle vertraging van dien.
Een andere optie die zeker tevoorschijn zal komen is het uitstellen van het ontslag. Gedurende een korte of langere periode, bijvoorbeeld afhankelijk van de duur van het dienstverband, krijgt de overtollige medewerker een outplacement traject of scholing aangeboden volgens het principe van werk naar werk. De overheid zal dit met genoegen zien gebeuren, aangezien de lang gekoesterde wens van een aantal politieke partijen, het privatiseren van de WerkeloosheidsWet, waarmee dan ineens het laatste restant van de verzorgingsstaat bij het grof huisvuil is gezet, daardoor dichterbij komt. We horen deze geluiden al steeds vaker in Den Haag, het beslissende zetje kan door een aantal reorganisaties waarbij een sociaal plan wordt overeengekomen dat vervolgens de status van CAO krijgt (altijd even aanvragen bij Soza), met deze regeling voor overtollig personeel.
Het mogelijke gevolg.
Kortom, het lijkt erop dat de Kring van Kantonrechters, samen met de Krediet Crisis en de daardoor in het leven geroepen recessie wel eens voor een definitief ander ontslagrecht kan gaan zorgen. Want als de last van de uitkering eenmaal bij de werkgevers is gelegd, dan is het aanpassen van de wetgeving naar ontslagtoetsing achteraf simpel. Het is dan niet meer de wetgever, maar de grote boze baas die overal de schuld van heeft. En dat komt de dames en heren politici weer goed uit.
Na de privatisering van de werkeloosheidswet zal al snel in de CAO onderhandelingen gepraat gaan worden over het percentage loon dat een medewerker die op, laten we het alvast maar "wachtgeld" noemen, zit zal krijgen. Ook zullen de slimme outplacement bureaus regelingen aanbieden waarbij ze medewerkers tegen loonkosten over nemen. Bedrijven en organisaties zullen moeten gaan denken in andere organisatie paradigma’s. Met alleen flexibiliteit van het personeelsbestand komt men er niet meer. Organisaties moeten "lenig" worden. Medewerkers moeten polyvalent en nog liever polycompetent worden.
Zal deze kleine ingreep van de Kring van Kantonrechters een Butterfly Effect tot gevolg hebben? Of gaan we, nadat we even onze stem hebben laten horen gewoon weer door met de orde van de dag?
Ad de Beer is een gedreven all round business coach en interim manager die organisaties helpt om vanuit de kracht van mensen verbeteringen te realiseren.
Het losmaken van de kracht van mensen is een voorwaarde voor bedrijven en organisaties om succesvol en te zijn en optimaal te presteren. Zijn bedrijf F-ektief Business Coaching begeleidt bedrijven in deze processen.
Over veranderen door mensen schreef hij het boek “klantgericht veranderen”.
Ook is hij een onderhoudend spreker over diverse onderwerpen.
Ook is hij eigenaar van Interim-anders, agamedes, zzp-marktplaats.eu en de community managersenondernemers.nl
telefonisch is hij te bereiken op 0612724659
Hoewel de geschetste mogelijke ontwikkelingen m.i. niet slecht zouden zijn heb ik toch het idee dat hier een aantal bruggen in te grote stappen tegelijk genomen worden. Waar economen volgens de auteur in de schrik raken als hun modellen niet (meer) kloppen wordt hier een model wel erg ruw kloppend gemaakt. Oftewel: zo'n vaart zal het allemaal niet lopen, ik zie de geschetste ontwikkeling zelfs niet als reëel voor toekomst op zeer lange termijn.
Ron Ladage
|
|
12
-
11
-
2008
|
09
:
22
uur
Ik kan mij in dit artikel redelijk vinden, zoals Ad het schetst, met de door hem bekende zwart-wit wijze, waardoor je zelf, wanneer je objectief kan lezen, een eigen invulling t.a.v de details kan maken. Er zal altijd een strijd blijven tussen werkgever en werknemer en wie de beste posities heeft is vaak een kwestie van geld. Dus de positie van de werkgever is daardoor sterker.
Ik heb geen medelijden met werkgevers, want hij krijgt door zijn manier van managen, het personeel wat hij verdient.
Ik maak me wel steeds meer zorgen over het “polderen” van de vakvereniging FNV, die zelf de oorzaak van de verslechtering voor werknemers binnen het ontslagrecht is.
Gilde de PvdA samen met Woutertje nog dat er niet aan het ontslagrecht en WW recht mocht worden getoornd, inderdaad Ad het kabinet moet zijn periode uitzitten en wie er de baas zijn CDA en Christen Unie, dat weten we nu zeker.
Agnus met haar grote mond gaf zonder ruggespraak met o.a. de districtbestuurders, laat staan de leden van het FNV, zomaar alle werknemers die € 75.000 verdienden € 150.000 weg, verdien je één eurocent per jaar minder, dan heb je € 74.999,97 meer dan de eerste groep en de verkorting van de WW periode werd ook zonder slag of stoot geregeld.
En nu moord en brand schreeuwen omdat een groepje rechters, uitvoerende en toetsers van de wet, nu de wetten gaan maken en dat in een “democratisch” land, hoe gekker kan het nog worden! Maar ja de hedendaagse leiders van het FNV mensen worden beloond met een leuk baantje door Bos, Lodewijk de Waal schijnt alles van bankieren af te weten, dus Agnus je komt er wel.
Of deze vorm van democratie ons land ten goede komt, daar weet ik geen antwoord op, maar ik verlang naar de tijd dat politiek ergens voor stond en ik hoop dat de hedendaagse jeugd zelf zorg gaan dragen voor een nieuwe vakbond, die ergens voor staat!
Wordt het misschien weer eens een leuk land.
Over de auteur:
