De werkvloer is een van de meest logische plekken om je liefdespartner te ontmoeten. Dat is vanzelfsprekend, want op het werk zie je elkaar vaak en kun je elkaar goed leren kennen. Bijna de helft van de Nederlandse werknemers zegt wel eens een kantoorromance te hebben gehad. Toch is zo’n relatie niet altijd even gewenst. Het kan de onderlinge verhoudingen danig verstoren. Steeds meer bedrijven stellen regels op met betrekking tot liefdesrelaties op het werk. Maar ja, werken dat soort regels wel?
Steeds meer Nederlandse bedrijven beschrijven in hun gedragscode een passage over liefdesverhoudingen op de werkvloer. Als er koppeltjes binnen een team ontstaan, kan dat immers leiden tot irritatie en jaloezie. Dit kan ten koste gaan van goede communicatie op de afdeling. Dit geldt zeker als de liefdesrelatie stuk gaat. Ook is het ziekmakend als teamleden een geheime relatie met elkaar hebben. Het kan zijn dat het hier gaat om collega’s die thuis een partner hebben die van niets weet. Ook kan het gaan om een relatie tussen medewerkers in verschillende machtsverhoudingen. Zoals de klassiekers: de manager doet het met zijn secretaresse of de verpleegkundige met de dokter. Alle reden om te zwijgen! Collega’s durven elkaar in dat soort situaties niet meer aan te spreken of vinden hiermee een perfecte aanleiding voor roddel en achterklap. Dit is tenminste het idee van veel managers.
Omdat deze managers bang zijn de controle te verliezen, worden gedragscodes opgesteld: Een liefdesrelatie tussen medewerkers is niet toegestaan. De verhouding moet op zijn minst gemeld worden. Zo niet, dan volgt ontslag!
Het bovenstaande roept twee belangrijke vragen op:
Zijn de liefdesrelaties op het werk wel zo schadelijk?
Wat is het effect van zo’n contract?
Vraag 1.
Als ik naar de eerste vraag kijk, merk ik dat de schadelijke effecten van een liefdesverhouding in de praktijk meestal meevallen. Mijn ouders hadden een kapsalon. Zij waren collega's en bovendien gelukkig getrouwd. Niemand die daar aanstoot aan nam. Nu is dat misschien niet zo’n goed voorbeeld. Zij hadden immers een speciale positie in het team (allebei baas) en iedereen was vertrouwd met hun relatie. Maar ook in het bedrijfsleven is het vaak een kwestie van wachten totdat het nieuwe eraf is en de relatie zich stabiliseert. Zeker als de geliefden op verschillende afdelingen werkzaam zijn is er weinig aan de hand. Als de liefdespartners op dezelfde afdeling werken, zijn ze er meestal wel toe bereid om daarover te praten en ervoor te kiezen dat één van beiden op een andere afdeling gaat werken. Deze openheid bevorder je niet door een regel daarover op te stellen.
Vraag 2.
Daarmee kom ik op de tweede vraag: Werkt het om afspraken te maken over het wel of niet hebben van een liefdesrelatie? Helpt zo’n contract om eerder openheid te creëren? Persoonlijk denk ik van niet. Aan het begin van de relatie is het koppel er vaak zelf nog onzeker over. Ze weten niet of de liefde stand houdt en het is allemaal wel een beetje spannend. Misschien juist omdat ze collega's zijn. Als er een verbod op rust of een regel over bestaat is de kans dat ze er met niemand over praten alleen maar groter. Als het een affaire naast een ‘goed’ huwelijk betreft, is er al helemaal geen reden om daar open over te zijn. Ditzelfde geldt voor een relatie tussen mensen in verschillende machtsverhoudingen. De regels zorgen ervoor dat de tortelduifjes niemand meer in vertrouwen durven te nemen. Ook hun meest nabije collega’s niet. De relatie wordt dus een stiekeme relatie. Ze komen expres niet op dezelfde tijd binnen en spreken minder tegen elkaar om het maar niet te laten opvallen. En is dat nu niet juist wat we met de regelgeving probeerden te voorkomen?
Als de relatie zich stabiliseert, wil het koppel er best open over zijn. Maar eigenlijk zijn dan de belangrijkste problemen al van de baan.
De zin van regelgeving
Het is overigens altijd goed om u af te vragen waarover u wetten wil uitschrijven. Als regels te rigide zijn, belemmert dat de communicatie. Dat gaat niet alleen over liefde, maar het kan ook gaan over bijvoorbeeld internetgebruik. Openheid creëer je door niet alles in regels te ondervangen, maar te streven naar wederzijds vertrouwen en respect voor normale ongeschreven omgangsregels.
Bij een familiebedrijf ontkom je soms niet aan relaties binnen je bedrijf. Het heeft natuurlijk volop te maken met integriteit en vertrouwen.
Bij een enorm schoolbestuur, hebben ze het beleid dat een echtpaar niet op dezelfde school mag werken. Mocht er een paar ontstaan, dan wordt jobrotation aangeboden.
Het wekt in elk geval ook niet de schijn van voorkeursbehandelingen/ blokvorming en ruis.