Het portfolio als showcase van loopbaanontwikkeling
Door: ,
30-09-2007,
18:02 uur
In veel organisaties wordt gebruik gemaakt van een POP als middel om de ontwikkeling van professionals vast te leggen. De praktische, andere kant van de POPmedaille kan het portfolio zijn. Veel gebruikt in de wereld van de kunst en de reclame, maar ook steeds meer in zwang bij al die professionals die in veel verschillende projecten werken. Het portfolio blijkt een handig hulpmiddel te zijn om te demonstreren wat je allemaal hebt gedaan en met welke toegevoegde waarde voor organisaties.
Het vastleggen en daardoor ook kunnen communiceren over de voortgang van de eigen ontwikkeling is mogelijk met een portfolio. Voor steeds meer professionals speelt het portfolio een belangrijke rol om daadwerkelijk te laten zien wat je allemaal al hebt gedaan. Met een portfolio is het mogelijk om onder meer te laten zien wat je allemaal in projecten hebt bereikt of over welke andere bijzondere talenten jij beschikt. Juist omdat in een portfolio op minder formele manieren dan in een cv mogelijk is de ontwikkeling kan worden vastgelegd, is het een belangrijk hulpmiddel geworden om de persoonlijke ontwikkeling te borgen of vast te leggen door het verzamelen van allerlei vormen van bewijsmateriaal in de vorm van fysieke of virtuele documenten. Het gaat dan bijvoorbeeld over de kennis, houding en ervaringen die is opgedaan via het ondernemen van allerlei verschillende ontwikkelactiviteiten in je professionele leven of via het volgen van onderwijs of door andere ervaringen in je leven. Daarnaast blijkt het portfolio een belangrijk hulpmiddel om over je ontwikkeling te kunnen communiceren en hierop te reflecteren. Door reflectie, terugblikken op ervaringen en op de voortgang van de ontwikkeling, is het mogelijk het proces van de eigen ontwikkeling continu te verbeteren.
Wat is een portfolio?
Een portfolio is een digitale of fysieke verzamelmap met daarin formele en minder formele documenten die relevant zijn voor het demonstreren van de ontwikkeling die je hebt doorgemaakt in het onderwijs en in de beroepspraktijk. Een curriculum vitae en een Persoonlijk Ontwikkelplan maken onderdeel uitmaken van het portfolio.
Kenmerken van een portfolio (Janssens, Boes en Wante, 2002):
· Een verzameling werk van professionals.
· de professional stelt het zelf samen (zelfsturing)
Per saldo is de professional verantwoordelijk voor het portfolio. Het gaat immers in de kern om jouw ontwikkeling en dat is ook de manier om zelf regie te houden over de eigen loopbaan.
· Laat de groei en ontwikkeling van competenties zien
Op heel verschillende manieren is het mogelijk om tijdens de loopbaan (en eventuele studie) de ontwikkeling van competenties vast te leggen en daardoor in staat te zijn hierover met anderen te communiceren. Dat kan door de gedocumenteerde evaluatie van projecten, door vormen van feedback, assessment, werken die je hebt opgeleverd (artikelen, boeken, presentaties, websites enzovoort), referenties van anderen, beoordelingen enzovoort. Het documenteren van de voortgang gebeurt onder meer aan de hand van de door jou gewenste competentieontwikkeling, zoals gestuurd door en in het POP. In die zin zijn het POP en het portfolio twee kanten van dezelfde medaille.
· Omvat de reflectie van professionals op de eigen ontwikkeling.
· Een ondersteunende of adviserende rol kan worden gespeeld door een coach, collega’s of de manager.
Voordelen van een portfolio:
· met een portfolio kun je zelf de eigen ontwikkeling bijhouden en aan de hand van concrete bewijsstukken hierover communiceren en daar op reflecteren.
· Anderen (managers, professionals in de praktijk, collega’s) kunnen aan de hand van het portfolio je ontwikkeling volgen en hierover met je communiceren en op basis daarvan zo nodig adviseren.
· In tegenstelling tot een cv (meer formeel en aan regels gebonden) biedt het portfolio uitgebreide en meer creatieve mogelijkheden om de eigen ontwikkeling vast te leggen en daarmee ook te borgen.
· Het portfolio kan een effectieve aanvulling zijn op je cv op het moment dat je in een sollicitatieprocedure terecht komt of je wilt in de beroepspraktijk laten zien wat je allemaal al hebt gedaan om de eigen ontwikkeling te bevorderen.
Voorbeeld
Yanniek heeft HEAO accountancy gestudeerd. In de eerste jaren van zijn loopbaan heeft hij een portfolio samengesteld. In zijn portfolio zijn ook een aantal projecten opgenomen die hij zelfstandig heeft geleid. Bij een groot accountantskantoor heeft hij een nieuw registratiesysteem voor de interne projectadministratie opgezet. In samenwerking met een student ICT is het systeem geautomatiseerd. In zijn portfolio is een korte omschrijving van het project opgenomen, een aantal printscreens en een korte demo van het programma op CD-rom. Met behulp van een reflectieformulier zijn de leer- en ontwikkelpunten concreet beschreven. Bij zijn sollicitatie als programmamanager ict komt het portfolio onmiddellijk van pas. Hij is niet alleen goed voorbereid op moeilijke vragen over zijn sterkten en zwakten maar hij kan ook concreet laten zien waartoe hij in staat is. Dat is krachtiger dan alleen maar zeggen iets gedaan te hebben. Met het portfolio heeft Yanniek het bewijs in handen dat hij daadwerkelijk resultaten heeft geboekt in projecten die ook in zijn eventuele toekomstige baan er toe doen.
In een portfolio worden onder andere de volgende zaken opgenomen:
· cv
· Diploma’s
· EVC’s (Eerder of Elders Verworven Competenties)
· POP
· (bijzondere) werkervaringen
· met succes afgeronde projecten of bijzondere
prestaties tijdens je stage, studie of persoonlijk leven
· trainingen
· coaching/mentoring
· cursussen
· hobby’s
· (bijzondere) persoonlijke talenten
· (bijzondere) persoonlijke prestaties
· logboek (een persoonlijke beschrijving van gebeurtenissen op het werk met als doel leerervaringen te bundelen. Het logboek schept de mogelijkheid om te leren en na te denken over bijvoorbeeld gevoelens die jij bij bepaalde gebeurtenissen hebt.)
Reflectie: · Heb jij een portfolio? · Met welke voor- en nadelen? · Op welke manieren word je door de organisatie ondersteund bij de professionele ontwikkeling.
· Architect van toekomstbestendige oplossingen om mensen & organisaties meetbaar met 70:20:10 oplossingen beter te laten presteren.
· Auteur van boeken met het doel hrd te versterken zoals '70:20:10 naar 100% performance', ‘Kostbaar Misverstand; van training naar business improvement’ en ‘Liever (g)een training’.
· Samen met Charles Jennings en Vivian Heijnen heb ik het 70:20:10 Institute opgericht om dit gedachtegoed in cocreatie met onze collega's in de wereld te verspreiden en te verbeteren.
Jos Arets geeft een aardige voorzet te verbetering van de POP situatie.
Zoals hij al schrijft het kan een goede zaak zijn voor de werknemers die zich willen profileren en aan kunnen tonen wat ze als toegevoegde waarde voor organisaties zijn geweest.
Dit dan bij sollicitatie bij een nieuwe werkgever.
Zelf zie ik dit wijze van aanpak als een zeer goede start voor bedrijven om zorg te dragen dat de werknemer zich optimaal kan ontwikkelen en dit dan ook ten gunste van het bedrijf.
Dit zal zeker werken voor bedrijven die ook echt iets met POP willen doen en dit niet als zoethoudertje naar hun personeel gebruiken.
Als aanvulling geef ik de suggestie om dit alles te koppelen met een monitor, die zorg draagt dat werknemer en werkgever zelf in kunnen loggen en een 360 graden beoordeling kunnen vragen, waaruit dan blijkt welke competenties nog niet geheel ontwikkeld zijn.
Door een “bewaker” aan het systeem te koppelen, die zorg draagt dat minimaal de afdelingschef binnen een bepaalde tijd (b.v. een maand) moet reageren, wanneer iemand in het systeem heeft gewerkt.
Dan haal je het maximale uit jezelf, uit de werknemers en wordt je een bedrijf met gemotiveerde mensen, die als grootste kapitaal het geld voor het bedrijf kunnen verdienen.
Over de auteur:
