Wat zou er gebeuren als je het vermogen had om in een almachtige helikopter te stappen en vanaf de rand van de atmosfeer naar beneden te kijken, zodat je kunt zien wat acht miljard individuen verdeeld over tweehonderd landen aan het doen zijn, zowel zakelijk als privé? Zou dat ook maar iets veranderen aan jouw eigen doen en laten?
Verplaats je eens in het volgende gedachtenexperiment.
Je stapt in een helikopter die het vermogen heeft om aan de rand van de atmosfeer te blijven hangen en je kunt van daaruit recht naar beneden kijken. In mijn experiment is het een helikopter, omdat we een ‘helikopterview’ gaan nastreven. Maar je mag ook in het International Space Station gaan zitten. Je bent in staat om vanuit je unieke gezichtspunt in te zoomen op een specifiek continent, of op een afzonderlijk land, een staat, een provincie, of op een stad, dorp, wijk, of op een straat, huis, woonkamer. Als je wilt kun je zelfs een individueel mens zien en volgen. Google Earth als het ware, maar dan in real time en zonder beperkingen in scherpte of resolutie.
Hebbes?
Probeer je nou eens voor te stellen waar die acht miljard individuen, verdeeld over tweehonderd landen, zich de hele dag mee bezig houden. Zijn de mensen die je nu kunt zien en in detail kunt volgen, aan de andere kant van de wereld, in een ander land, in een andere stad, bezig met jouw specifieke zorgen en dagelijkse beslommeringen? Maken die zich zorgen om jouw gezondheid en geluk, om jouw welzijn en welbevinden?
Zoom eens in op de puissant rijken der aarde, enkele tientallen individuen die evenveel vermogen bezitten als de helft van de wereldbevolking, vier miljard mensen. Zijn die geïnteresseerd in hoe het gaat met jouw kleine groepen van gezin, familie, vrienden, collega’s en teamgenoten?
Bekijk nu vanuit jouw superhelikopter met een 360-graden-view eens waar iedereen de hele dag mee bezig is. Van rijk tot arm, van westers tot oosters, van noordelijk tot zuidelijk en van cultuur tot cultuur. Hoeveel van die mensen zijn bezig met het milieu, de biodiversiteit en het klimaat? Hoeveel gesprekken gaan over de existentiële bedreiging die als een zwaard van Damocles boven de mensheid hangt?
Als je héél goed zou kijken, er écht de tijd voor zou nemen, dan zou je zien dat het individuele gedrag van iedereen, van jou en van mij, hoe insignificant het ook mag lijken op wereldschaal, opgeteld bij het gedrag van alle kleine groepen, onvermijdelijk grote groepen oplevert, de organisaties, bedrijven, ondernemingen, coöperaties en multinationals van deze wereld, die als geheel een cumulatief destructief effect hebben op onze samenlevingen en op onze leefomgeving, op flora, fauna, milieu en klimaat.
Oké.
Maar wat zou je vervolgens met dat vernieuwde inzicht gaan dóen? Wat zou er veranderen in jouw gedrag als individu, vanaf dan en voor altijd? Deze ultieme helikopterview noem ik met een mooi Duits woord das Gesamtergebnis en ik schrijf erover in mijn nieuwste boek ‘De mens als grens’ dat op 15 december 2022 is gepubliceerd.