Veel werkgevers en managers hebben niet door hoe belangrijk het geven van complimenten is. Net zoals een plant licht, gezonde voeding en water nodig heeft om tot bloei te komen, hebben mensen waardering nodig. Hoe kun je als moderne leider of ondernemer groeien in het geven van complimenten?
Nationale Complimenten Dag
De uitdaging van de jaarlijkse Nationale Complimentendag (op 1 maart) is om die dag drie complimenten uit te delen in je omgeving. Dat is geen overbodige luxe, want als Nederlanders staan we bekend als een kritisch volk. We zien en benoemen eerder wat er misgaat of beter kan. Dat begint al op de basisschool. Bij de goede sommen staat een klein krulletje en bij de verkeerde sommen een grote streep, bij voorkeur met een rode pen. Zelfs als alle opgaven goed zijn, wordt de nadruk gelegd op wat er mis had kunnen gaan. ‘Nul fout’ staat er bovenaan het blaadje. Waarom staat er niet hoeveel antwoorden er goed waren?
Wat je aandacht geeft groeit
Veel werkgevers en managers hebben niet door hoe belangrijk het geven van complimenten is. Net zoals een plant licht, gezonde voeding en water nodig heeft om tot bloei te komen, hebben mensen waardering nodig. Als de bodem waarin een plant staat zuur is, raakt deze beschadigd en krijgen schimmels vrij spel. Zo leidt negatieve aandacht tot een verzuurde sfeer. Daar worden mensen letterlijk ziek van. Het is beter om je te richten op zaken die wel goed gaan. Kortom: besproei de planten, niet het onkruid.
Het belang van complimenten
Een compliment is een positieve waardering van een geleverde inspanning, prestatie of resultaat. Hierdoor activeren we het beloningscentrum in ons brein. De hoeveelheid dopamine neemt toe en dat geeft een goed gevoel. Een compliment versterkt het zelfbeeld van de ontvanger en zorgt voor een betere onderlinge relatie. Een goede pluim werkt zelfs meer motiverend dan cadeaus, een promotie of contant geld (mits iemand tevreden is met zijn salaris). Door regelmatig in het openbaar complimenten te geven stimuleer je een cultuur waar mensen positief over elkaar praten. Tot slot wordt ons aandachtsfilter positief gestuurd door de beslissing om te complimenteren, omdat je op een andere manier naar mensen gaat kijken. Je krijgt meer oog voor het positieve in de ander. Daar word je zelf ook blijer van. Bekijk voor een prachtig voorbeeld dit filmpje met chef-kok Gordon Ramsey.
Hoe kun je groeien in het geven van complimenten?
Het geven van complimenten is dus een cruciale vaardigheid voor moderne ondernemers en leiders, maar hoe doe je dat precies?
#1. Complimenteer veel
De optimale verhouding tussen positieve bekrachtiging en negatieve bekrachtiging is 4:1. Om geloofwaardig over te komen dien je dus vier keer zoveel complimenten te geven als klachten of kritiek. Dat lijkt wellicht overdreven, maar wie krijgt er ooit genoeg van om positief over zichzelf te horen spreken?
#2. Wees oprecht en specifiek
Geef complimenten belangeloos. Laat complimenten een uitdrukking zijn van jouw positieve instelling en niet een middel om iets gedaan te krijgen. Dan wordt een compliment positief beleefd en voorkom je dat mensen gaan denken dat je iets van hen nodig hebt. Zeg niet ‘mijn complimenten’, want dat is op jezelf gericht. Je gesprekspartner heeft dan geen idee waar je op doelt. Blijf op de ander gericht. Vertel wat je precies in of aan hem waardeert en waarom.
#3. Geef complimenten zo snel mogelijk
Sommige mensen geven hun complimenten aan het eind van het jaar of erger nog: als iemand weggaat bij het bedrijf. De gedachte hierachter is om iemand in het zonnetje te zetten zodat hij zich niet vervelend zal voelen, maar het tegenovergestelde wordt vaak bereikt. Een compliment wanneer de actie net is afgerond bepaalt voor een groot deel het beeld dat de medewerker heeft rond de hele actie.
#4. Complimenteer de houding en niet de vaardigheden
Promotieonderzoek van Eddie Brummelman laat zien dat kinderen die worden gecomplimenteerd om hun vaardigheden ‘Wat kun jij dat goed’ zich anders ontwikkelen dan kinderen die worden gecomplimenteerd om hun houding ‘Wat heb jij ontzettend je best gedaan’. De eerste groep ging na verloop van tijd alleen taken doen waarvan ze zeker wisten dat ze zouden slagen. Ze gingen uitdagingen uit de weg omdat ze dan complimenten zouden mislopen. De kinderen die gewaardeerd werden om hun houding of inspanning, bleven nieuwe uitdagingen aangaan.
#5. Sluit aan bij het beeld dat de ander over zichzelf heeft
Leef je in door je af te vragen wat de behoefte is van de ander. Houd daar rekening mee bij het geven van je compliment. Bij het ontvangen van een compliment laten we de sociale status van de complimentengever meewegen. Krijg je een compliment van je leidinggevende of iemand tegen wie je opkijkt? Dan heeft het compliment meer waarde.
Kortom: complimenteer veel, wees oprecht en specifiek, geef complimenten zo snel mogelijk, benoem vooral de houding en sluit aan bij het beeld dat de ander over zichzelf heeft.
Tot slot…
Hoe reageer je als je een compliment van je leidinggevende krijgt? Mijn advies is: vraag hem ‘kun je dat alsjeblieft herhalen?’. Als hij de positieve woorden nogmaals uitspreekt, adem dan diep in en neem het compliment helemaal in je op. Het kan zomaar een jaar duren voordat je er weer één krijgt… :-)
Over de auteur:
Ronald van der Molen (1973) is de oprichter van Transformatio, initiatiefnemer van VitalforWork en docent aan de Erasmus Universiteit.
Wat hem mateloos fascineert is wat mensen drijft, in beweging brengt en doet groeien. Daarom verzorgt hij inspiratiesessies en maatwerktrajecten over leiderschap, bevlogenheid en het creëren van ambassadeurs.
Tijdens zijn programma’s gebruikt hij lessen uit de natuur zodat leiders anders naar hun vak gaan kijken. Hij geniet ervan als eikels in bomen veranderen.
Ronald schreef meerdere boeken, waaronder De kracht van organisch leiderschap (genomineerd voor Managementboek van het Jaar 2019) en Metamorfose, groeien in je bestemming.
Ik ben 100% voor meer complimenten. Maar over complimenteus is ook wat... Wanneer iemand continue complimentjes krijgt, zal de kracht van het effect van zo'n compliment ook afnemen.
Dag Ronald, mooi artikel! Compact en toch met behoud van de essentie in combinatie met aansprekende metaforen en voorbeelden. Ben zelf 18 jaar geleden de Nationale Complimentendag begonnen (en 10 jaar later World Compliment Day). In diverse interviews werd toen (2003) regelmatig gevraagd of je er juist niet voorzichtig mee moest zijn (want teveel is ook niet goed) en of er wel een speciale dag voor nodig was. Gaf toen als antwoord: laten we dat probleem eerst maar eens krijgen (dat er teveel gecomplimenteerd wordt in Nederland in het algemeen en het bedrijfsleven in het bijzonder), dan schaffen we de dag gewoon weer af. Maar 18 jaar later lijkt de oproep om wat vaker te complimenteren (en ja: uiteraard wel oprecht) nog net zo actueel. Zo niet meer! Als we alleen maar kijken naar de recente protesten van leraren, zorgverleners en enige tijd geleden de schoonmaak branche. Ja er wordt (m.i. terecht) gevraagd om extra geld, maar vooral ook om waardering voor hun beroep en werkzaamheden. Ieder mens wil er toe doen en dat zijn inspanningen gezien en gewaardeerd worden. Het effect/plezier van een loonsverhoging speelt (zo blijkt uit onderzoek) een week of 6 door. Het effect van een mooi, oprecht compliment kan daarentegen tijdloos zijn. Daarom dus altijd weer blij met artikelen zoals deze die het belang (opnieuw) blijven benadrukken.
Hartelijk dank voor je mooie reactie en je sympathieke woorden Hans. Je bent 18 jaar geleden met een prachtig en broodnodig initiatief begonnen. Neem gerust contact op als ik hier in 2020 een bijdrage aan kan leveren.
Mooi dat je enthousiast bent Paul. Ik vraag me af of je redenering van overkill wel klopt. Immers, wie krijgt er ooit genoeg van om positief over zichzelf te horen spreken? Het lijkt me wel zaak om je compliment af te stemmen op degene aan wie je het geeft. Daar gaat nog veel mis merk ik in mijn werk met leidinggevenden.
Over de auteur:
