Hebt u zich al eens afgevraagd waarom een blaaskaak als Donald Trump zoveel volgers heeft? De man kraamt een hoop gevaarlijke onzin uit.
Het lijkt er op dat hoe meer waanzinnige ideeën hij verkondigt, het hem telkens meer volgers oplevert. Feiten lijken er niet meer toe te doen. Zo goedgelovig zijn wij hier in Nederland natuurlijk niet.En managers staan al helemaal met beide voeten in de klei, toch?
Dat valt nog te bezien. In de jaren tachtig werkte ik een tijdje op de documentatieafdeling van een grote bank. Als een boek in de mode kwam, moest iedereen het hebben. Je kon er vergif op innemen dat deze nieuwe ideeën een tijdje later doorsijpelden in de organisatie.
Ik herinner me nog de bestseller 'In search of excellence' (Peters & Waterman). Het werd door iedereen kritiekloos verslonden. Later werd bekend dat de auteurs eerst een aantal stellingen uit hun duim hadden gezogen en er vervolgens de data bij hadden gezocht die hun stellingen onderbouwden. Het boek was compleet waardeloos.
Tom Peters had zelf nooit leiding gegeven aan een grote organisatie. Sterker: nadat hij zijn post bij zijn adviesbureau had verlaten werd het bedrijf beter georganiseerd en verdubbelde de winst.
Niet zo geweldig en ook niet goed
Ook de door velen bewierookte Jim Collins ging onzorgvuldig te werk. Ten eerste vergeleek hij succesvolle bedrijven met minder succesvolle bedrijven. Hij vergat te kijken naar bedrijven die het slecht deden. Dat zou toch zeker de moeite waard zijn geweest. Stel nu eens dat de geroemde goede eigenschappen ook daar aanwezig waren? Dat zou de bodem onder zijn verhaal hebben weggeslagen.
Bovendien ging hij veel te veel af op wat de pers over bepaalde bedrijven schreef. Wij hebben er in Nederland ook ervaring mee. Jarenlang werd Cees van der Hoeven op een voetstuk geplaatst, onder andere door de pers. Dat waren bepaald geen objectieve verhalen. Toen de keizer geen kleren bleek te dragen sloeg men door naar de andere kant. Plotseling werd de man door iedereen verguisd.
In de periode na de publicatie van het boek verkeerden veel van de door Collins geroemde bedrijven in zwaar weer. Dat was uiteraard geen gevolg van het boek. Maar het bewees wel de betrekkelijkheid van zijn beweringen. En toch waren er managers die hun medewerkers verplichtten het boek te lezen!
Een gedegen boek als 'Het halo effect' van de hoogleraar Phil Rosenzweig mocht zich in heel wat minder belangstelling verheugen. Rosenzweig veegde de vloer aan met Collins onderzoek en conclusies.
Waarom?
Een recenter voorbeeld is Simon Sinek met zijn gouden cirkel en 'Begin met het waarom'. Het is een prul van een boek. Simon neemt het niet al te nauw met de feiten. Daar komt hij uiteraard mee weg omdat kennelijk niemand enig historische besef heeft.
De Wright broers waren helemaal niet zo onervaren als hij beweert. Ze hadden veel kennis in huis en wisten hoe je ingewikkelde machines bouwt. Bovendien volgden ze de ontwikkelingen bij hun concurrenten op de voet. Simon beweert iets anders: zij hadden een waarom en daarom slaagden de broers zonder al te veel opleiding.
Idem dito met het verhaal over de poolreiziger Shakleton. Zijn expeditie strandde voordat die goed en wel was begonnen. Zijn waarom had dat kennelijk niet kunnen voorkomen. Maar dat waarom zou wel instrumenteel zijn geweest om te overleven in het barre klimaat. Simon beweert: 'daarom vielen er geen doden!'
Nou, eh, niet helemaal waar. Sinek vergeet te vertellen dat de expeditie uit twee delen bestond. In het andere deel, belast met de bevoorrading, viel wel een slachtoffer te betreuren. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Het begint al in het eerste hoofdstuk waarin Sinek over Hitler vertelt. Ook dat verhaal deugt niet.
Stompzinnig modelletje
Hoe zit het met de kern van zijn boek? Sinek's model van ons brein is lachwekkend. Helaas vergaat me het lachen als ik zie hoeveel mensen dit flinterdunne verhaal klakkeloos overnemen en toepassen op hun bedrijf.
Ik kan nog veel meer voorbeelden noemen. Over zelfsturende teams, medewerkers die moeten gaan ondernemen, empowerment en nog talloze andere modegrillen.
Kunnen wij niet een beetje kritischer zijn? Feiten checken? Zelf goed nadenken? Daar worden adviseurs en managers toch voor betaald? Blinde volgers, zo bewijst Trump, kun je voor een habbekrats aan je binden.
Michel Hoetmer helpt ondernemers en verkopers nieuwe klanten te werven en meer te verkopen via praktische verkooptrainingen. Wilt u wekelijks praktische verkooptips ontvangen? Meld uzelf aan voor de gratis verkooptips van SalesQuest.
He,he, eindelijk eens een kritische opmerking over al die hypes, waar je zo nodig je tijd aan moest verdoen. Zelden werd er gevraagd naar de opbrengsten. Maar helaas de auteur is ook al wat ouder en is dat blijkbaar nodig om te bekijken of al die wijsheden door goeroes geuit wel zo handig zijn om te volgen.
Beste Huub, bedankt voor je compliment! Tja... als je wat ouder bent heb je al het nodige voorbij zien komen. Toch denk ik wel eens met weemoed terug aan de periode waarin ik me zonder mitsen of maren in een avontuur stortte.De grote Nederlandse filosoof Cruijff zei toch ooit eens 'elk voordeel heb z'n nadeel'.
Over de auteur:
