Niet alleen medewerkers zijn wars van verandering, ook managers hebben er een handje van. Dat is jammer, want daardoor onthouden ze zichzelf en de organisatie de kans tot nieuw organiseren.
‘De wereld verandert, dus wij moeten wel mee veranderen.’ Hoe vaak hoor je managers dit niet roepen? Steevast gevolgd door de klacht: ‘Maar mijn medewerkers willen niet!’ Veel mensen zijn inderdaad bang voor verandering, voor het onbekende. Maar hoe zit dat eigenlijk met managers zelf?
Zelfsturende teams
Regelmatig sta ik voor een groep managers het verhaal te vertellen van De Laatste Manager, de PRET-factor en Nieuw Organiseren. Ik geef dan veel voorbeelden van anders of nieuw organiseren, zoals Mission Command bij het leger, de zelfsturende teams van Buurtzorg of de Hark voorbij bij de Politie. Interessant, vinden die managers dat. ‘Maar bij ons werkt dat niet!’ Zelfsturende teams? ‘Hebben we geprobeerd, werkt niet!’ Of: ‘Ja, maar bij Buurtzorg werken alleen hoogopgeleide verpleegkundigen. Wij hebben te maken met laagopgeleide medewerkers die ik gewoon moet vertellen wat ze moeten doen.’
In deze emotionele tegenwerpingen en praktische bezwaren zal ongetwijfeld een kern van waarheid zitten. Natuurlijk werken zelfsturende teams niet overal en altijd, en hangt het er ook vooral vanaf hoe je ze invoert (de term ‘implementeren’ die in dit kader vaak wordt gebruikt doet het ergste vermoeden). Maar wat ik zo jammer vind, is dat deze managers vervolgens de ogen sluiten voor de goede dingen die deze voorbeelden ze kan leren.
Loopgravenoorlog
De gesprekken over nieuw organiseren, de rol van de manager en zelfsturende teams dreigt zo al snel te ontaarden in een loopgravenoorlog, waarbij de voor- en tegenstanders zich diep hebben ingegraven in hun eigen vermeende gelijk. Dat ontneemt hen het zicht op al het moois dat zich aandient, de elementen in de voorbeelden die echt vernieuwend en nuttig zijn, en waar zij en de organisatie waar zij deel van uitmaken profijt van kunnen hebben.
Bij nieuworganiseren.nu spreken we daarom graag over ‘ideeën voor een nieuwe wereld’. Het zijn ‘slechts’ ideeën, geen wetten van Meden en Perzen. Je kunt die ideeën eens op hun merites beoordelen, ze tegen het licht houden, of het gesprek er met elkaar over voeren. Of je zou ze eens, gewaagd, in je eigen praktijk kunnen uitproberen. Gewoon, heel kleinschalig, ergens in een hoekje van de organisatie. Kijken wat het je brengt.
En als dat niks is of te weinig, jammer dan, maar dan heb je het wel geprobeerd. Wie weet levert het je heel veel op, nog veel meer ideeën voor een nieuwe wereld. Die je dan weer met ons en de buitenwereld kunt delen.
En oh ja, bij dat experimenteren moet je natuurlijk wel bereid zijn om je oordelen even op te schorten en alles ter discussie durven stellen. Ook je eigen rol, als manager. Maar ja, is dat niet wat je ook van je medewerkers vraagt, wanneer je zegt dat ze moeten veranderen?
Over de auteur:
Ben Kuiken is filosoof, journalist en schrijver van managementboeken. Hij schreef meerdere boeken, waaronder Het Grote Fröbelboek voor Adviseurs, De Organisatiefilosoof, De Zinmakers en De Laatste Manager. Ben helpt organisaties met het goede gesprek en met een gedragen verandering. Meer informatie vindt u op benkuiken.nl
Over de auteur:
