In bijna alle organisaties waar we komen staan mensen behoorlijk onder druk. Zo ervaren ze dat en zo benoemen ze dat ook. Managers én medewerkers. Het slechte nieuws is: dat blijft zo.
Grote druk geeft stress. Stress leidt tot een grotere activiteit van het sympathisch zenuwstelsel en dat zorgt vanzelf voor een hogere bloeddruk, verminderd functioneren van het zenuwstelsel, blokkade van de aanmaak van neuronen, een vecht-vlucht reactie van de spieren en nog veel meer fysieke reacties. Deze stess-staat maakt ons minder flexibel, minder creatief en daardoor niet goed in staat wat minder voor de hand liggende oplossingen te zien. Stress blokkeert het lichaam en de hersenen en belemmert het vinden van goede oplossingen, maar belemmert ook onze ontwikkeling op persoonlijk niveau, in teams en in organisaties.
Special Forces in extreem stressvolle omstandigheden
Vorig jaar mochten we werken met Professor Richard Boyatzis, een Change & Leadership expert van de universiteit van Cleveland Ohio in de VS. (zie: schokkende cijfers van Boyatzis) Met hem bespraken we hoe de Special Forces van het Amerikaanse leger leren om in extreem stressvolle situaties, de stress de baas te blijven en als eenheid, ondanks de stress, toch succesvol te opereren. Een belangrijke voorwaarde blijkt te zijn dat de leiding geen command-and-control stijl hanteert, maar juist een stijl van 'ask and inspire'. Een andere voorwaarde is de regel 'nobody stays behind'. Dit gaat over het enorme commitment dat deze collega's met elkaar aangaan, en dat ze ook werkelijk waarmaken in de praktijk. Daarvan getuigen de spectaculaire reddingsoperaties, die we kennen uit het nieuws en uit een aantal succesvolle films. Natuurlijk zijn ze als team ook enorm goed getraind, zodat ze weten dat ze de beste zijn en onoverwinnelijk.
Lessen voor managers
De extreme situaties die deze legereenheden ervaren zijn niet vergelijkbaar met de situaties in onze bedrijven, de ervaring van stress is dat wel. In de lijn van het management van de Special Forces zou het management in onze bedrijven voor dezelfde opstelling kunnen kiezen: geen command-and-control, maar 'ask and inspire'. Vertaalt naar de werkvloer van onze bedrijven betekent dat dat managers een stevige verbinding aangaan met hun medewerkers, dat ze meeleven met hoogte- en dieptepunten, dat ze laten merken dat ze begrijpen met welke lastige zaken hun medewerkers geconfronteerd worden. Het 'inspire' betekent dat managers ook hoopvol zijn over de toekomst. Niet het goedkope 'alles komt goed'. Het gaat erom een reëel beeld van de mogelijkheden te bieden, wat dat van iedereen vraagt en wat het betekent als je daar samen goed uitkomt.
Optimisme en hoopnoodzakelijk
Het uitstralen van hoop en vertrouwen is als het publiek bij de basketbalwedstrijd die, vooral in Groningen, vaak de rol van de 6de speler heeft die maakte dat de ploeg een groot voordeel ervaart en daardoor ook dit jaar weer Nederlands kampioen is geworden.
In een interview met Rinnooy Kan (topbestuurder in het bedrijfsleven en de overheid) presenteert hij zichzelf als een optimist. Hij beweert dat het een morele plicht is van bestuurders met een grote verantwoordelijkheid, om optimistisch te zijn. Dat geldt dus niet alleen voor de Special Forces.
Over de auteur:
