Er zijn verschillende modellen voor besluitvorming. Eén van de modellen die mij erg aanspreekt is die van Otto Scharmer van het MIT Boston, die vooral geschikt is voor vraagstukken die gericht zijn op de toekomst. Hij noemt zijn model ‘the U-process’.
Soms hebben teams de ervaring dat ze samen een beslissing nemen waarbij de groep zich opgetild voelt. De som is meer dan de som der delen. Dit kan zo’n bijzondere ervaring zijn, dat mensen op dat moment een spiritueel randje ervaren aan de groep en het proces. Het onderzoek van Otto Scharmer toont aan dat voor besluitvorming op een dergelijk niveau randvoorwaarden als motivatie, vertrouwen en een gezamenlijke visie noodzakelijk zijn. Met zijn werkwijze ontwikkelt zich in de groep een collectief en dieper leren. Het leren gaat hand in hand gaan met beslissingen nemen over de toekomst van het bedrijf.
Zo komen we er samen uit
In de praktijk zie ik andere modellen voor besluitvorming, bijvoorbeeld het politieke model. Dit is een model waarbij de verschillende partijen, met de intentie om er het beste voor het bedrijf uit te halen, de strijd aangaan met elkaar. Meestal komt het aan op onderhandelen, geven en nemen en compromissen sluiten. Het draait vaak meer om de partijen dan om de zaak.
Ook zie ik regelmatig het rationele model. Gewoon uitrekenen wat de resultaten van de verschillende opties zijn. Niet alles valt uit te rekenen, maar als we ons best doen, komen we een heel eind.
Vaker zie ik dat men, meestal onbewust, het emotionele model gebruikt. Angst is de dominante emotie, die leidt tot het vermijden van risico’s, met uitstel van beslissingen als gevolg. Individueel risico vermijden kan ook leiden tot het fenomeen groupthink, nl. dat men samen een beslissing neemt, die men individueel nooit zou nemen, en waar men zich individueel ook niet verantwoordelijk voor voelt. Een beetje hoger EQ kan helpen om de negatieve consequenties van dit model te beperken.
Het meest populaire besluitvormingsmodel is volgens mij het zogenaamde KLIKO-model, de vuilnisbak. Alles loopt daarin door elkaar: problemen, emoties, argumenten en oplossingen. Alles gaat in de KLIKO. Iedereen doet maar wat en het is niet te voorspellen wat eruit komt.
Wachten op de vuilnisman
Er is veel onderzoek gedaan naar besluitvorming en er zit nog steeds ontwikkeling in de theorievorming op dit gebied. Wat denkt u? Wordt bij u het KLIKO-model ook zoveel gebruikt en zijn we al toe aan nieuwe besluitvormingsmodellen als the U-process?
Beste Aart, je gaat mij iets te snel door de verschillende modellen heen, kennelijk veronderstellend dat iedereen bekend is met die modellen. Ik ben wel benieuwd naar iets meer uitleg per model. Kun je die wellicht toelichten met een praktijkvoorbeeld? Alvast bedankt.
heer BRUNO CAPPELLE
|
|
27
-
10
-
2006
|
09
:
05
uur
Ik deel de mening met Jan volledig. Het model waarvan sprake is niet uitgelegd ivm het te volgen proces.
Dit wordt dan moeilijk om meningen hierover te delen.
Graag wat meer uitleg.
heer Hans Faas
|
|
27
-
10
-
2006
|
09
:
12
uur
Ik sluit me aan bij de mening van Jan Maasland.
Wil wel wat meer weten over dat U process van Otto Scharmer.
Groet,
Hans Faas
Aart Pijl MCM MA CMC
|
|
27
-
10
-
2006
|
13
:
19
uur
Beste Hans, Bruno en Jan,
Met jullie opmerkingen ga ik zeker rekening houden.
Of meer uitleg, of een verwijzing naar waar je er meer over te weten kunt komen. In een van de volgende blogs kom ik hier op terug.
vriendelijke groet A@rt
R. Ravelli
|
|
11
-
03
-
2008
|
12
:
24
uur
Ik heb dat boek gelezen (Presence) maar ik zie daar helemaal niets van terug in dit stukje?
A@rt
|
|
11
-
03
-
2008
|
15
:
25
uur
Beste R.Ravelli,
In een discussie met mensen van MIT hoorde ik over dit idee van Otto Scharmer. Dit was rond 2005. Het boekje was toen nog niet uit in de VS. Nu zag ik het ook in Nederland in de boekwinkel liggen. De strekking van mijn verhaal is dat ondanks die mooie verhalen over hoe het kan en eigenlijk zou moeten het vuilnisvat model, KLIKO model, toch nog erg populair is.
R. Ravelli
|
|
13
-
03
-
2008
|
10
:
38
uur
OK, ik begrijp dat. Otto Scharmer werkte al eerder mee aan Presence van Senge waar hij dat model neerzette. Daar had ik er mee kennisgemaakt.
Bedankt voor uw reactie.
Over de auteur:
