Een goede medewerker is niet alleen goed in z'n vak, maar is ook ondernemend. Iemand die zelf verantwoordelijkheid neemt, vooruit denkt, zijn eigen loopbaan stuurt en zelf zorgt voor permanente opleiding en ontwikkeling. Van die moderne medewerker is het nog maar een klein stapje naar de ZZP-er. Iedere organisatie kent inmiddels wel mensen die eerst collega waren en nu op contractbasis werken als ZZP-er.
Zijn de mensen met wie je samenwerkt opdrachtnemers, collega's, of zijn het klanten? Wat is het verschil?
Zelfstandig
Het ondernemerschap is al langer geleden in bedrijven en organisaties geïntroduceerd. Als gevolg van fusies zijn organisaties groter geworden. Om de boel bestuurbaar te houden werden divisies gemaakt. Iedere divisie is eigenlijk een zelfstandig bedrijf. In het kader van de bestuurbaarheid werden Service Levels Agreements afgesloten en Balance Score Cards ingericht. Iedere divisie verantwoordelijk voor zijn eigen targets en KPI's, soms wel 35 stuks. Deze werden vervolgens 'gecascadeerd' naar teams en uiteindelijk uitgedrukt in resultaten op individueel niveau. Beoordelingsgesprekken zijn nu resultaatgesprekken. In deze trend zijn collega's klanten geworden en soms zelfs concurrenten.
Samen werken
In alle opdrachten die wij krijgen, of het nu een fusie, performance improvement of 'cultuurverandering' betreft, gaat het eigenlijk altijd ook over samenwerken. De samenwerking schiet bijna overal tekort. Samenwerking tussen individuen, in teams, tussen afdelingen en met andere organisaties in de keten. Alle producten en procedures zijn te kopiëren. Je kunt vooral concurrerend zijn door sneller, beter of goedkoper te zijn, en daarvoor is het bijna altijd noodzakelijk om beter samen te werken. De manier waarop mensen op een goede manier met elkaar samenwerken, de attitude om samen te werken, is veel lastiger te kopiëren dan techniek en is dus bepalend voor de voorsprong op de concurrent.
Behoeften
ZZP-ers met een tijdelijk contract hebben niet alleen last van de onzekerheid over de toekomst, maar voelen zich ook vaak behoorlijk alleen, ze missen het contact met collega's. Collega's zijn heus niet allemaal top, maar als je doorvraagt dan blijken collega's heel waardevol. Over het algemeen geven collega's om elkaar, ze vieren elkaars feestjes, leven mee in sombere tijden, helpen elkaar in het werk en vaak ook in de persoonlijke ontwikkeling. De band met collega's is vaak voor een langere tijd en heeft een sterke emotionele component.
Geen klant
De trend van 'allemaal ondernemer en iedereen is je klant' ontkent de waarde van de menselijke relaties en de noodzaak tot samenwerken in organisaties. Het slaat een beetje door naar het zakelijke en dat begint langzamerhand te wringen. Vragen ontstaan nu als 'nodigen we de ZZP-er ook uit bij het kerstontbijt?' In een aantal organisaties weigeren medewerkers nu om collega's als interne klanten te betitelen. Ik had me er inmiddels bij neergelegd dat het woord 'collega's' was vervangen door 'interne klant' maar werd tot mijn grote plezier onlangs flink op de vingers getikt door een groep medewerkers met 'Wij zijn geen klanten van elkaar, wij zijn collega's en we werken samen voor onze klanten'. YES!
Over het bestaan als ZZP'er:
Als u naar de vragenlijst van de VAR-verklaring van de belastingdienst kijkt kunt u zien dat iedereen die zich gedraagt als een collega( niet onderscheidbaar van de rest van de collega's, gezagsverhouding en geen eigen keuze waar en wanneer werkzaamheden worden uitgevoerd) nooit een fiscaal interessante VAR-winst uit onderneming kan krijgen. Als een ZZP'er die toch heeft dan is het mazzel, maar bij nacontrole kan je VAR worden omgezet in VAR-Loon... met terugwerkende kracht. Uiteraard draait enkel de ZZP'er op voor de rekening van alle belastingen en heffingen en niet de opdrachtgever of het tussenbureau.
ZZP is een leuk idee, maar werkt niet zolang werkgevers ZZP'ers als omhooggevallen uitzendkrachten blijven behandelen en de overheid enkel de ZZP'er risico's laat dragen en de werkgevers ongemoeid laat.... dan vraag je om deze situatie, maar ik begrijp dat de lobby voor de flexibilisering van de arbeidsmarkt sterk is vanuit de werkgeversorganisaties.
Een ondernemer is iemand die uitblinkt in kansen zien om geld te verdienen, gecalculeerde risico's neemt en over de gave beschikt om anderen te mobiliseren het werk te doen. Helaas een omschrijving die bijna nooit van toepassing is op de ZZP'ers die ik ben tegengekomen. Eigenlijk zou het ZZP statuut verboden moeten worden, al was het maar om kansloze 'collega's' te beschermen tegen de organisatiegraad van de sterke krachten.
Goed artikel. De zzp-er wordt inderdaad niet door elke werkgever even gewaardeerd. Terwijl deze (vaak grote) groep vaak wel van behoorlijke waarde is. Toch heeft werken als zzp-er ook zijn voordelen.
Over de auteur:
