'Dit is geen goede titel voor een training, een workshop of een weblog. Voor de verkoop is het beter om alles wat je doet de titel 'leiderschap' mee te geven. Dat trekt aandacht', beweerde Richard Boyatzis, een Amerikaanse professor in Emotionele Intelligentie en Leiderschap, die we deze zomer ontmoetten.
Zo denken er meer, kijk maar naar alle prachtige combinaties met het woord leiderschap in managementland: authentiek, bezielend, situationeel, verbindend,generatief, transformationeel, effectief (jawel), faciliterend, resultaatgericht, coachend, charismatisch, dienend, creërend, autonoom, participatief (jawel), persoonlijk, spiritueel, strategisch enzovoort enzoverder.
De R
Zoals jullie waarschijnlijk ook wel weten gaat leiderschap in de kern over emoties en relaties. Een leider die relaties kan leggen en onderhouden heeft een belangrijke succesfactor te pakken. Eerst contact, dan contract, zeggen wij altijd. Veel leiders zijn helemaal niet goed in contact. De focus ligt veel te vaak primair op de resultaten en op alles wat mis gaat. Dan begint het dus bij ContRact, en hoe krijg je daar de R uit, hoe maak je contact?
Een goede verhouding
Een belangrijke voorwaarde voor contact is dat je je medewerkers positief benadert. De intentie is meestal wel goed, iedereen wil graag goed werk leveren. Prijs daarom je medewerkers voor wat ze al goed doen. Natuurlijk zijn ze niet perfect, er valt altijd wat te verbeteren, net als bij managers. Teveel negatieve opmerkingen beletten echt contact, en dan zal het je niet lukken de ander in beweging te krijgen. Stel dat een manager een normale, goede verhouding heeft met een medewerker, en dat hij graag ander gedrag ziet van die medewerker. Dan helpt het als de manager 3 positieve opmerkingen maakt over de medewerker tov 1 negatieve opmerking. Dat heeft onderzoek van Boyatzis uitgewezen. Bij moeilijk opvoedbare kinderen is die verhouding 9:1. Dan weet je wat je bij sommige medewerkers te doen staat.
O ja
Voor de technische managers onder ons is relatie bouwen, de emotie, de draaggolf. De inhoud is dan de modulatie, bijvoorbeeld de frequentie, de fase of de amplitude.
Geen leider als je geen volgers hebt
In de VS werken nog veel managers en organisaties volgens het principe van command-and-control. Zodra de baas er niet is of geen opdrachten geeft, gebeurt er niets of doet men maar wat. Command-and-control nodigt niet uit tot zelf nadenken, gaat al helemaal niet over emoties en relaties en eigenlijk alleen maar over contract, al dan niet met bonussen.
Toegevoegde waarde
Misschien begrijp je nu dat uit onderzoek van Boyatzis blijkt dat 50% van die managers geen toegevoegde waarde levert en het bedrijf dus eigenlijk pas echt een dienst bewijst door te vertrekken. Het begrip toegevoegde waarde vraagt hier nog wel om een nadere definiëring. Het gaat nl. niet alleen om een platte bijdrage aan de winst van dit jaar. Naast de financiële bijdrage zijn er ook andere manieren waarop een manager kapitaal kan toevoegen nl. ook intellectueel, fysiek, sociaal en menselijk, zowel op de korte maar vooral op de langere termijn. Stel dat je jezelf langs deze lat legt, op welke onderdelen is jouw bijdrage nog onvoldoende?
Wat heb je aan goede bedoelingen
Nu zit ik negatief te doen, dat is niet goed voor de bereidheid om naar jezelf te kijken en te zoeken naar verbeteringen. Als je al mijn andere weblogs leest, weet je dat ik het goed voor heb met de managers in Nederland en dat ik veel bewondering heb voor jullie inzet en daden. Maar het is belangrijk of je mijn opmerkingen als positief of negatief ervaart. Het gaat niet om mijn intentie, die is ook altijd goed.
Ik lees de artikelen van Aart altijd heel graag. De schrijfstijl bevalt me wel en maakt me vaak aan het glimlachen.
Hier voel ik de drang mijn 2 ct. toe te voegen. Ik heb vele managements boeken gelezen, en telkens maar weer met een zucht terzijde gelegd. Velen zijn een kopie van ene kopie en telkens weer heeft men dat of gene ervaring opgedaan en voelde zich geroepen toch vooral een boek te schrijven.
Vanuit overheid en bedrijfsleven heb ik de vele managers succes en victorie zien kraaien over desastreus verlopen projecten en trajecten en daar dan ook artikelen en white papers van mogen lezen.
Mijn betoog?
Dat, wanneer je mazzel hebt, je een project tot een 'leuk' eind weet te brengen maar dat het gros van managers feitelijk helemaal geen managers zijn. Tenminste, denk ik.
Definieer nou eens wat een manager zou moeten zijn? In mijn bescheiden optiek een V/M die Leidinggevende en Communicatieve kwaliteiten bezit om met Ervaring en Visie een traject voor te kunnen gaan.
De rest is wat mij betreft een vat BS. Het zal mij persoonlijk worst zijn wat de persoonlijkheid van iemand is, hoe die dingen beziet, hoe die of gene het graag zou doen. Je bent een professional en zou dan feitelijk moeten weten dat het heel erg leuk zou zijn dat je goed in de groep past of met iemand kunt opschieten. Maar geen voorwaarde. Voorwaarde is dat er werk aan de winkel is en 'iemand' de kaders daarvoor moet neerleggen.
Binnen die kaders mag je vooral je eigen kleur mengen, als je maar zorgt dat die kaders gehandhaafd blijven.
Zo eenvoudig is dat voor mij. Maar, om maar even met Aart te spreken heb ik ook zo vaak anders gezien. Haantjes die het heerlijk vonden zaken te bediscussiëren die allang waren beklonken. Ego's die vonden dat zij het allemaal beter wisten en plots dingen deden die volgens hun visie zeer verklaarbaar en valide waren.
Hele projecten heb ik daardoor de mist in zien gaan en natuurlijk, als er stront aan de knikker is, heeft niemand anders het gedaan dan de manager zelf natuurlijk.
Dus twee zaken die een Manager ook zou moeten bezitten, kennis van zaken van de materie waarin die zich begeeft en, gewoon Autoriteit. Gewoon dat verlangen van de deelnemers van het project wat is afgesproken, niet meer dan dat.
Het klinkt misschien zeer hautain en autoritair zoals ik het hier stel wellicht, maar ik kan u vertellen na mensen zoals Steve Jobs, Eckhart Wintsen, Eric Muller, Richard Brandson te hebben gevolgd, waren deze dingen toch wel de ingrediënten voor succesvol leiderschap van een manager.
En al die boeken en verhalen? Die heb ik vooral digitaal. Neemt het minst ruimte in beslag en ik hoef niemand te laten zien hoeveel boeken en white papers ik heb gelezen in al die jaren.
Misschien gewoon een kleine gedachtegang voor 'Managers' die Echt willen managen.