De pessimist zei: 'slechter als nu kan het niet'.
'O jawel hoor', zei de optimist.
De extra druk door de crisis op bestuurders en managers halen niet alleen de beste eigenschappen in hen naar boven.
Als mensen onder druk staan, schakelen ze al snel over op hun overlevingsmechanisme. Dit betekent meestal een terugval op vertrouwd gedrag dat eerder succesvol was.
Vraag een directeur wat het gedrag is dat hem tot een winner maakte. Dat is het gedrag dat hij tevoorschijn tovert in moeilijke situaties, maar dan met een extra schep er bovenop, en een tikkeltje verbeten. Doorslaan noemen we dat en dat is contraproductief. In tijden van crisis komt die kramp vaker voor. Er moet iets gebeuren, je wilt wat doen, en dan doe je dat wat je het beste kan. Het is de vraag of dat het gedrag is dat op dat moment nodig is. Met een voldoende ontwikkelde Emotionele Intelligentie (EQ) is deze valkuil te vermijden.
Goed bedacht
Naast EQ bestaat er ook iets als MQ, Morele Intelligentie, zeg maar het besef van goed en fout. Lawrence Kohlberg was in de jaren 70 professor aan Harvard University. Hij ontwikkelde een aardig werkmodel over de morele ontwikkeling van mensen, en onderscheidde de volgende fasen, waarvan hier een sterk vereenvoudigde versie: Fase 1 Kind: het kiest voor gedrag omdat het een beloning of geen straf krijgt en voor gedrag waar het zelf voordeel van heeft. Fase 2 Puber: kiest voor gedrag waarmee het sociale afkeuring vermijdt, vooral van ouders, en veroordeling ontloopt, vooral van de vriendengroep. Fase 3 Volwassene: handelt volgens zelf gekozen principes, maakt zelf keuzen in prioriteiten, vanuit universele waarden en rechtvaardigheid; richt zich op het leveren van een goede bijdrage aan het grotere geheel.
Kinderen de baas
Aan veel moeilijke beslissing van bestuurders en managers zit een morele kant. Als medewerker en samenleving verwachten we dat er aandacht is voor de moraliteit van het eigen gedrag en dat bestuurders elkaar daarop aanspreken. We gaan er eigenlijk vanuit dat bestuurders in hun morele ontwikkeling het niveau van volwassene hebben bereikt. Met een volwassen moraliteit kunnen ze waken over de waarden in organisaties, ze bespreekbaar maken en een grote rol laten spelen in hun keuzen. Dit zijn ook de leiders die hun verlies kunnen nemen als een beslissing anders uitpakt dan in eerste instantie gedacht. Helaas zien we dat de morele ontwikkeling vaak op het niveau van het kind of de puber is blijven steken.
Naast de ontwikkeling van de EQ kan ook de morele ontwikkeling een belemmering zijn voor goed gedrag in de directiekamer en de kantoren van managers.
Hoop
Het handelen van bestuurders en managers is transparanter dan ooit. Het is vaak wel duidelijk welke beslissingen waar zijn genomen, en vele slechte voorbeelden komen in de publiciteit. Ik hoop heel erg dat de aankomende generatie van bestuurders, managers en politici leert van de huidige misstanden en zich ook in morele zin in voldoende mate ontwikkelen.
Bij het inzichtelijk maken van de natuurlijke eigenschappen van professionals, kun je ook aardig de negatieve kantjes van een persoon inzichtelijk maken. En die negatieve kantjes komen in wat stressvollere tijden al snel naar boven toe.
Momenteel is dat door de hele samenleving zeer zichtbaar en het zou eigenlijk als een waarschuwingssignaal naar de politiek moeten dienen.
Diegenen die het land besturen, of dat eigenlijk zouden moeten doen, hebben klaarblijkelijk geen ook voor het grotere geheel en overzicht. Politici buitelen maar over elkaar heen met geneuzel in de marge van zaken die er helemaal niet eens zo toe doen.
Dat 'ieder voor zich en God voor ons allen...' zie je dan ook opgeld doen in de hele samenleving, niet alleen op de werkvloer. We horen de verhalen steeds vaker van 'rattengedrag' op de werkvloer, waar collega's zich niet altijd van hun prettigste kant laten zien.
Je ziet een dergelijk gedrag momenteel ook zeer ernstig optreden bij de bestuurders van de BV NL. Klaarblijkelijk zijn zij niet behept met iets triviaals als een heldere communicatie naar de BV die zij leiden en ten dienste moeten staan. Steeds vaker krijgen de 'leden' van die bv het idee dat zij er klaarblijkelijk zijn voor die happy few.
Die happy few waar zij dan klaarblijkelijk continue hun portemonnee voor blijken te mogen trekken.
Dat misstanden veel meer dan eerder naar voren komen heeft te maken met transparantie maar ook het gegeven dat steeds meer mensen ernstige misstanden niet meer pikken en 'lekken'.
Het is te hopen dat de toekomstige bestuurders lering trekken uit de misstanden die steeds meer, groter en vaker in de publiciteit terecht komen. Het geeft namelijk een minder bemoedigend beeld van wat de BV NL de komende jaren te wachten staat.
Natuurlijk kunnen we het gedrag van anderen in deze tijden ter discussie stellen. Is soms ook noodzakelijk.
En het blijft gezond om die vraag ook steeds aan onszelf te stellen. Dat heeft alles met EQ en volwassen MQ te maken.
Als we dat met regelmaat doen, zijn we ook in staat de ander en de situatie beter te begrijpen en interventies te plegen die echt verschil maken.
Diana Baumgart
|
|
19
-
02
-
2014
|
13
:
17
uur
dit schrijven is waarheid als een koe.
ik ervaar dit dagelijks en probeer bij jonge studenten het emotionele en moreel denkvermogen te triggeren door casussen van zorgvragers waarbij je eq en mq te raden moet gaan .
politiek en bankwezen op het management nivo speelt ook een belangrijke vaak geen iq-eq-mq
laat mijn iq dan maar lager zijn maar mijn eq en mq op een zeer hoog nivo ,want dan kom je aan!
Over de auteur:
