In de afgelopen periode hoorden we partijleiders elkaar regelmatig het verwijt maken dat ze maar een deel van het verhaal vertelden, met de suggestie het hele verhaal te vertellen. Dat klinkt logisch, want pas als je het hele verhaal kent, heb je een goed beeld. Dat is niet anders in bedrijven. Maar wanneer weet je dat je het hele verhaal hebt?
Meestal is het niet zo simpel. Net als in de politiek is alles met elkaar verknoopt. Deelsystemen zijn van invloed op elkaar, zonder dat je precies weet hoe. Men voorspelt dat Het Nieuwe Werken een goede invloed zal hebben op de uitstoot aan CO2, de huisvestingskosten en het ziekteverzuim van medewerkers omdat ze zorg en werk beter kunnen combineren. Maar er zijn nog veel meer deelsystemen betrokken. Wat betekent het HNW bijv. voor de interne samenwerking en voor de innovatiekracht? Ook kunnen we het vraagstuk in een grotere context plaatsen, bijv. die van de wereldeconomie. Wat betekent HNW voor de economische positie van Nederland in de wereld?
Slechts een deel van de werkelijkheid
Je zult toe moeten geven dat het je niet zal lukken om het complete verhaal te krijgen. Er is altijd nog wel een ander verhaal of een grotere context. Als manager is dat een dagelijkse realiteit om steeds opnieuw met al die onzekerheden om te gaan. Laat dit geen ontmoediging, maar juist een aanmoediging zijn om zoveel mogelijk informatie te verzamelen voordat je beslissingen neemt met een flinke impact. Probeer je tenminste een beeld te vormen van de deelgebieden die je beslissing zal raken en tot hoever de impact zal reiken om de situatie toch maar zo goed mogelijk in te kunnen schatten.
Graag veel tegenargumenten
Meestal als je op zoek gaat naar informatie tref je voor- en tegenstanders aan van bepaalde oplossingen. Een vrije uitwisseling van voors en tegens lukt zelden. Doorgaans vertellen collega’s je waarom ze voor de ene oplossing zijn, en waarom ze tegen die andere oplossing zijn. Een completer plaatje krijg je als als je bij iedere optie zowel voor- als nadelen kent. Het komt voor dat je je omringd weet door voorstanders van een bepaalde keuze. Zorg dan dat je tegenstanders opspoort die je heel precies uit kunnen leggen waarom je die keuze juist niet moet maken. Verzamel zoveel mogelijk tegenargumenten, ook als het aantrekkelijk lijkt de grote stroom te volgen.
Meer dan intuitie
Uiteindelijk zal je op basis van beperkte informatie een beslissing moeten nemen, zonder dat je precies weet wat de consequenties zullen zijn, en tot hoever in het systeem die consequenties te merken zijn. Met de verzamelde informatie kan je de best mogelijke keuze maken voor dat moment, domme fouten voorkomen, risico’s beperken en preventieve maatregelen nemen. Al die informatie, inclusief de kennis en ervaring uit het verleden, vormen samen je ‘gut feeling’, waar je het uiteindelijk mee zult moeten doen.
Over de auteur:
