2 juli 2010 -
Het bonusbeleid van de meeste banken schiet nog altijd tekort, zo blijkt uit de zesde kwartaalupdate van de Eerlijke Bankwijzer. Daarin is voor het eerst ook gekeken naar het bonusbeleid van banken.
De bonussen van bankbestuurders zijn intussen (enigszins) gematigd en meer verbonden aan lange termijn doelstellingen, maar bij een aantal banken staan duurzaamheid en lange termijn doelstellingen nog steeds onvoldoende centraal. Daarnaast hebben meerdere banken nog altijd zakenbankiers in dienst die hoge bonussen ontvangen, gericht op korte termijnwinst.
Onvoldoende
De meeste banken, Aegon Bank, Friesland Bank, ING, SNS Bank/SNS Regio Bank en Van Lanschot scoren dan ook een onvoldoende voor hun bonusbeleid. Triodos en ASN voeren een aantoonbaar beter bonusbeleid. ABN Amro, Fortis, Rabobank en Robeco zitten hier tussenin.
Het bonusbeleid is mede door verzoeken van het publiek opgenomen in de Eerlijke Bankwijzer. Ook oud VVD-minister Pieter Winsemius riep begin dit jaar op om bonusbeleid op te nemen in de Eerlijke Bankwijzer.
Onrust over bonussen
"Bonussen hebben een belangrijke rol gespeeld in het ontstaan van de financiële crisis," zegt Peter Ras, projectleider van De Eerlijke Bankwijzer. "De maatschappelijke kosten van de crisis zijn enorm en internationaal staan armoedebestrijding en een goed klimaatbeleid onder druk. Door de financiële crisis is in de samenleving en in de politiek veel onrust ontstaan over exorbitante bonussen. Bonussen zouden gericht moeten zijn op de lange termijn en moeten aanzetten tot een meer duurzaam beleid van banken. Wat ons betreft schieten de meeste banken daarin nog tekort."
Goed nieuws
De kwartaalupdate van de Eerlijke Bankwijzer laat zien dat enkele banken hun duurzaamheidbeleid hebben aangescherpt. Aegon Bank heeft aangekondigd niet meer te zullen investeren in bedrijven die betrokken zijn bij dierproeven en bont. Aegon zal ook niet meer beleggen in bedrijven die veroordeeld zijn voor corruptie of betrokken zijn bij belastingontduiking. ASN Bank heeft nieuw beleid ingevoerd voor biodiversiteit waarin speciale aandacht wordt besteed aan bescherming van ecosystemen. Ook stelt ASN hardere duurzaamheidseisen voor bedrijven in de maakindustrie.
Het is nogal populistisch om steeds maar weer te gaan schieten op het bonus beleid bij de banken. Natuurlijk waren er excessen, een stuk of 10-15 managers van banken kregen een buitenproportionele bonus, geen discussie over mogelijk.
Maar ook buiten de banken was dit het geval. Wiedekin maakte van Porsche een voorbeeld bedrijf, maakte het vervolgens weer kapot en ging met miljarden aan de haal.
Veel bedrijven hebben een bonus systeem (ik heb het liever over een variabele beloningscomponent) waarbij een deel van het salaris afhankelijk is van het behalen van doelstellingen. Management by Objectives, haal je je doelstellingen dan krijg je je bonus, ga je er ruim overheen, dan krijg je meer.
Het probleem is vaak dat de doelstellingen pas interessant worden voor de managers als de bonustijd er aan komt. Ineens worden de cijfers wel in de gaten gehouden, moeten medewerkers overuren draaien en zo voorts.
Juist daar is een verandering nodig, niet alleen bij de banken, maar overal waar een variabele beloningscomponent aan de orde is.
Ik ben voorstander van een systeem waarbij op basis van de beoordeling van de medewerker over het beloningstijdvak de bonus wordt vastgesteld. Dat vraagt om een andere stijl van management en een andere manier van beoordelen. Die systemen hebben wij inmiddels ontwikkeld. Daardoor wordt voorkomen dat een manager of medewerker tegen de stroom in alleen maar bezig is met het behalen van zijn bonus, maar eerder geneigd zal zijn toegevoegde waarde te leveren aan de continuïteit van de organisatie.
Laten we ophouden met het schieten op de medewerkers van banken, dat is een taak van de toezichthouders aangesteld door de regering (dat we daar niks van merken mogen zij merken in hun bonus) en breder gaan kijken naar een eerlijker en beter te verantwoorden beloningssysteem in alle sectoren.
