Crisis over dieptepunt heen, Europa profiteert pas in 2011
25 juni 2010 -
De crisis is over het dieptepunt heen, zo blijkt uit onderzoek van Roland Berger Strategy Consultants onder directieleden en CEO’s van 5.600 internationale bedrijven. De meerderheid verwacht een significant economisch herstel vanaf halverwege dit jaar, ondanks de tijdelijke stijging in de werkloosheid die nog wordt voorzien.
Vooral Azië zal vanaf halverwege 2010 voordeel hebben van wereldwijde groei, terwijl Europa pas in 2011 zal profiteren van het herstel. Waar bedrijven zich vorig jaar nog richtten op het terugdringen van kosten en het veilig stellen van liquiditeit, keren managers nu weer terug naar een groeistrategie.
Veel meer optimisme
Uit het onderzoek blijkt dat bedrijven wereldwijd een gemiddelde economische groei verwachten van 1,1 procent voor 2010, oplopend naar een groei van 1,6 procent het jaar erop. "Ten opzichte van vorig jaar, waarin de respondenten nog een krimp van vier procent verwachtten, is er dus een stuk meer optimisme," concludeert René Seyger, partner bij Roland Berger Nederland. De meest optimistische groeiverwachtingen zijn voor China met 8,5 procent voor dit jaar en acht procent voor volgend jaar. Europa en Japan blijven met een verwachte groei van een procent achter op de andere regio’s en zullen nog even geduld moeten hebben. Volgens de respondenten zullen de energie-industrie, nutsbedrijven, farma-industrie, zorgsector en financiële dienstverlening het meeste voordeel hebben van de aantrekkende markt.
West-Europa optimistisch Meer dan de helft van de ondervraagde West-Europese bedrijven geeft aan dat het ergste van de crisis nu voorbij is. De echte opleving verwacht men wel pas volgend jaar: maar liefst 80 procent verwacht een significante groei op zijn laatst eind 2011. Hierop aansluitend geeft 60 procent aan te verwachten dat het bedrijf tegen die tijd weer terug is op het niveau van 2007/2008. Een grote meerderheid van 75 procent kiest dit jaar dan ook voor een groeistrategie. "Je ziet dat bedrijven eindelijk weer vooruit durven kijken. Nu is het zaak dat ze dit blijven doen door zich proactief op te stellen en niet pas in te grijpen zodra zich een inkomsten- of liquiditeitscrisis voordoet," aldus Seyger.
Maatregelen
Wereldwijd geeft maar liefst 80 procent aan maatregelen te hebben genomen om de crisis het hoofd te bieden. De meerderheid van de bedrijven (62 procent) verwacht zich hier maximaal een jaar op te richten. De meest toegepaste maatregelen zijn kostenbesparingsprogramma’s (76 procent), aangepaste bedrijfsplannen (74 procent) en het korten op personeelskosten (negen procent). In West-Europa heeft een derde van de ondervraagde bedrijven met meer dan 10 procent in de personeelskosten gesneden. Opvallend is dat 40 procent van de bedrijven aangeeft dit ook in 2010 nog te gaan doen.
Liquiditeitsproblemen
De meeste bedrijven zijn positief over hun financiële positie voor komend jaar. Tijdens de crisis had 40 procent van de bedrijven liquiditeitsproblemen. Voor twintig procent geldt dit nog steeds. Het onderzoek toont aan dat vooral bedrijven in China, Oost-Europa en het Midden-Oosten nog steeds kampen met onvoldoende liquiditeit. In West-Europa daarentegen, is dit nu nog slechts voor veertien procent van de bedrijven een probleem en in de Verenigde Staten en Japan zelfs maar voor vijf procent. Om hun liquiditeitspositie veilig te stellen nemen de meeste bedrijven operationele stappen, zoals het verbeteren van het debiteurenbeleid (76 procent). Een derde van de bedrijven geeft aan van plan te zijn extra leningen bij de bank af te sluiten. "Naast de strengere eisen die banken nu stellen, zie je ook duidelijk dat bedrijven geleerd hebben van deze crisis en inzien dat ze zorg moeten dragen voor voldoende liquiditeit in de organisatie. Dat is cruciaal, wil je weer een dergelijke crisis overleven," zegt Seyger.
Toekomst
Met het herstellen van de economie geeft 69 procent van de respondenten aan zich weer te willen concentreren op de kernactiviteiten het bedrijf. Daarnaast is 61 procent, voornamelijk in de Verenigde Staten, van plan om nieuwe producten te lanceren om groei te stimuleren. In Japan wordt de opleving vooral gebruikt om nieuwe markten en regio’s aan te boren. De meerderheid van de bedrijven wereldwijd plant om toekomstige groei te financieren met eigen middelen. Bijna een derde van de bedrijven maakt zich zorgen dat onvoldoende financiële middelen wellicht het herstel belemmeren. Datzelfde aantal ziet de onwil om risico’s te nemen als potentieel obstakel voor toekomstige groei.
Lessons learned
"We kunnen een aantal belangrijke lessen uit de crisis trekken," zegt Seyger. "Ten eerste kan een economische terugval de liquiditeitspositie onverwachts snel verzwakken. Daarom moeten bedrijven hun liquiditeitsbuffer verbeteren. Daarnaast hebben snelle verliezen in de crisis het vermogen uit veel bedrijven gezogen. Het is belangrijker dan ooit geworden om een comfortabele positie in je vermogen op te bouwen. Ten derde moeten kostenstructuren voorbereid worden op een mogelijke instorting. Dat betekent dat er meer flexibiliteit gecreëerd moet worden. Tot slot is het heel belangrijk dat de basis voor groei op tijd gelegd wordt. Kostenreducties mogen de groei van een bedrijf eigenlijk niet belemmeren," besluit Seyger.
