Bonus daalt, maar relatie met prestatie is nog altijd zoek
16 juni 2010 -
In 2009 zijn de uitgekeerde korte termijn bonussen aan leden van Raden van Bestuur van AEX - en Midcapbedrijven verder gedaald. Bestuurders ontvingen in 2009 gemiddeld ongeveer 236.000 euro aan cashbonus tegen 277.000 euro in 2008.
De daling loopt per bedrijf sterk uiteen. Bij 40 procent van de bedrijven gingen de bonussen omlaag, maar ze gingen bij 40 procent juist omhoog. Opvallend is dat bij 65 procent van de bedrijven waar bonussen stegen de nettowinst daalde. Berenschot meent mede op basis van het onderzoeksresultaat dat bonussen maar beperkt in relatie staan tot de prestaties van ondernemingen.
Bonusdaling Uit het jaarlijkse Berenschot-onderzoek waarin onder meer salarissen en bonussen van alle 50 bedrijven in de AEX en Midcap blijkt dat de gemiddelde bonus in 2009 met circa vijftien procent daalde. In 2008 was die daling 25 procent. De netto winst daalde in 2009 minder (- 40 procent) dan in 2008 (- 60 procent), maar de daling van de netto winst is nog altijd veel groter dan die van de bonussen. Berenschot ziet een trend die duidt op stabilisering van de bonusdaling, vooral als gekeken wordt naar het aantal bedrijven waar de bonussen alweer stijgen.
Bonusstijging
Bij twintig van de 50 bedrijven in de AEX en Midcap stegen de bonussen het afgelopen jaar. Dit is evenveel als het aantal bedrijven waar de bonussen daalden. Dat er desondanks gemiddeld genomen sprake is van een sterke daling, komt doordat de afname verhoudingsgewijs meer bij de grootste bedrijven in de AEX aan de orde is. Jeroen Nijzink, managing director bij Berenschot: "Bij het uitbreken van de crisis was er sprake van grote verontwaardiging over de graaicultuur. In de praktijk blijkt nu dat er geen logische relatie bestaat tussen bonus en geleverde prestatie op basis van netto winst"
Bonus als bindmiddel
Bij de twintig bedrijven waar de bonussen stegen daalde de netto winst gemiddeld met twintig procent. In 2009 zagen dertien van deze bedrijven hun nettowinst flink dalen. Bij vier van de twintig bedrijven was er sprake van verlies. Rutger Verbeet, senior managing consultant bij Berenschot: "Het lijkt erop dat bonussen meer worden gebruikt als bindmiddel om management te behouden dan als middel om te sturen op resultaat. Daardoor missen bedrijven een enorme kans om extra prestaties te stimuleren. De bonus was daar ooit voor bedoeld en zou die functie terug moeten krijgen."
Natuurlijk is het heerlijk populistisch om dit soort berichten te plaatsen. Het enige wat hier bewezen wordt is dat Beerenschot weinig snapt van beloningsbeleid.
Laten we eens stoppen met het praten over bonussen maar het juiste terminologie gebruiken, beloningen met een variabele component.
Dat er misstanden zijn klopt. Dat heeft veelal te maken met een verkeerd opgezet beloningssysteem, verkeerde definities van doelstellingen en een niet correct lopende HR cyclus (wat weer duidt op een slecht HR beleid).
Daarnaast wordt bovenmatig aandacht besteedt aan bonussen van managers, terwijl we het hier over minder dan 1% van de populatie die in aanmerking komt voor een variabele beloningscomponent. Waarom dan al die drukte? Waarom wordt van deze muis een olifant gemaakt?
Het probleem is op te lossen door het implementeren van een goed beloningsbeleid waarbij niet met doelstellingen wordt gewerkt, maar achteraf de toegevoegde waarde van een medewerker wordt bepaald. Het is een ander systeem, een andere filosofie, maar wel een die veel eerlijker is.
Ton
|
|
16
-
06
-
2010
|
21
:
40
uur
Gelukkig snapt Ad de Beer het beloningsbeleid veel beter dan die jongens van Beerenschot. Pak van mijn hart. Man van de wereld die Ad, begrijpt hoe de wereld in elkaar steekt en met de juiste terminologie legt hij de vinger op de zere plek: Verkeerd beloningssysteem, foute doelstellingen, niet correct lopende HR cyclus.... Maar ach wat zouden we ons druk maken om die ene procent die voor de variable beloningscomponent. Of kan het hem wel wat schelen en moeten we allemaal de toegevoegde waarde van de medewerker achteraf bepalen? Hoe doe je dat trouwens?
Wat mij betreft alle bonus afschaffen, je werkt gewoon voor je salaris. Punt uit.
Tja Ton, je kunt natuurlijk alles bij het oude laten, systemen en visie uit de jaren '80 van de vorige eeuw blijven koesteren. We noemen dat niet voor niets progressief beleid toch?
Je kunt natuurlijk ook eens gaan kijken of er andere methodes zijn.
In de aloude traditionele systemen had je een functiebeschrijving waarin nauwkeurig omschreven stond wat een medewerker moest doen, via ingewikkelde regeltjes (waar altijd weer discussie over was) werd aan het functieprofiel een beloning gekoppelt, samen met een schaal waarin de medewerker kon groeien in salaris en als het goed was werd ieder jaar nog eens gekeken of de medewerker wel doet wat er in zijn profiel staat, waarna automatisch een stapje omhoog in de schaal werd gemaakt, tot je rond je 30e op de top zat.
Als dat werken voor je salaris is, goed, geen probleem.
Maar als we eens gaan kijken naar wat een mens kan, hem laten doen wat hij kan en niet laten doen wat hij volgens een stukje papier zou moeten kunnen? Als we de medewerker een zouden belonen voor wat hij heeft gedaan, hoe hij zijn talenten heeft ingezet voor de organisatie, hoe hij zichzelf en daarmee de organisatie verder heeft ontwikkeld?
Dat vraagt een andere beoordelingssysteem, dat vraagt andere leidinggevers, dat vraagt een andere manier van naar de organisatie kijken, inderdaad.
Maar het resultaat, beter presterende medewerkers, geweldige stijging van de medewerkers tevredenheid, daling verloop en verzuim, hogere productiviteit, is toch ook de moeite waard.
Maar nee, laten we maar gezellig alles bij het oude laten, gezellig Beerenschot functiewaarderingssysteem, kunnen we lekker roepen dat we iets niet hoeven te doen omdat het niet in onze functiebeschrijving staan. Heerlijk toch, de werknemersmentaliteit, dat stoffige duffe cultuurtje van de jaren '80.
En dan maar lekker meeroepen met politici die bankiers de schuld geven van de crisis, niet omdat dat zo is, maar vooral om de aandacht af te leiden van de echte problemen waar ons land voor staat. Maar ja, als je dan de schuldigen aanwijst ben je niet politiek correct toch?
