15 juni 2010 -
Brainstormen in een groep zou wel eens minder effectief kunnen zijn dan altijd gedacht. Volgens onderzoek van Christian Terwieschn en Karl Ulrich, hoogleraren aan Wharton en INSEAD-professor Karan Girotra gaan goede ideeën, creativiteit en innovatie zelfs vaak ten onder in een groep.
Het drietal ontdekte dat effectieve innovatie eerder bereikt wordt als alle deelnemers aan een bijeenkomst van tevoren in hun eentje over een plan nadenken. Als ze een tijdje in hun eentje konden brainstormen voor ze hun ideeën in de groep gooiden, ontstonden meer en betere ideeën dan vanuit een groepsdiscussie.
Groepscohesie
Een van de redenen hiervoor is dat traditionele bedrijfsstructuren funest zijn voor de creativiteit. 'De baas heeft immers altijd gelijk'. Nog een probleem dat naar voren komt bij brainstormsessies is dat mensen de neiging hebben ideeën te spuien die voortborduren op de input die er al ligt. Als er al een aantal ideeën op tafel liggen, denken mensen vaak dat het getuigt van egoïsme en slecht teamplayerschap als ze met hun eigen inbreng komen. Daarom borduren ze liever voort op ideeën die al ten berde zijn gebracht. Dit alles speelt niet als mensen in hun eentje brainstormen.
Veel betere ideeën
Het verschil is verbluffend. Ideeën die ontstaan als mensen eerst in hun eentje met een probleem gaan stoeien zijn gemiddeld 30 procent beter dan de ideeën die voortkomen uit een gezamenlijke brainstormsessie. Bovendien ontstaan er drie keer zoveel ideeën als men eerst zelf gaat brainstormen. Het belangrijkste is echter dat de allerbeste ideeën ontstaan als men individueel en gezamenlijk brainstormen combineert. Het gaat immers om kwaliteit, niet om kwantiteit. Om te innoveren heb je niet meer dan één of twee uitmuntende ideeën nodig waarmee echt verschil gemaakt kan worden.
Duidelijke richtlijnen
Het onderzoek bracht twee belangrijke conclusies aan het licht. Ten eerste: hiërarchische organisatiestructuren zijn niet bevorderlijk voor de creativiteit. Ten tweede: datzelfde geldt voor een geheel ongestructureerd proces. Er blijken duidelijke richtlijnen nodig om het beste in mensen boven te halen. Het beste is daarom om mensen heel gericht en gedurende een afgebakende periode na te laten denken over een probleem om de gevonden oplossingen vervolgens in de groep te gooien.
Bron:Management Issues
Mijn ervaring is dat de effectiviteit van het proces te sturen is door de juiste (start)condities. Dan heb je kans op 'the best of two worlds'.
Mag iemand mee-associeren waar het stroomt en tussendoor ook de ruimte nemen voor een individuele time-out, even niets zeggen en het interne individuele opborrel-proces zijn gang laten gaan? Durft een groep nu en dan even collectief stil te zijn? Een hele minuut lang? Dat vraagt om afgestemd zijn op elkaar. Rust en respect. Veel groepsprocessen worden gedomineerd door de hanige drang om te 'scoren' en op de ander te reageren; daar krijgt het - ook waardevolle - individuele proces vaak geen kans.
Eens: bij elkaar gaan zitten en lukraak ideeen spuien is niet zo effectief. Oneens: de oplossing is niet (alleen) vantevoren over een plan nadenken voordat je gaat brainstormen.
Ik ben absoluut voorstander van gericht en gestructureerd brainstormen, maar daar zijn dan ook specifieke (denk)technieken voor, zoals SIT - Systematic Inventive Thinking. Zo kun je tijdens een brainstorm ver komen, ook als je vantevoren nog niet hebt nagedacht over het probleem (voor zover dat mogelijk is als je het thema kent).
Daarnaast is het zeer effectief om te werken met laptops; op die manier krijgt iedereen de kans om alleen of samen na te denken, en dus zijn bijdrage te leveren op zijn eigen manier.
Zijn de echte innovatieve ideeen niet uit intuitie ontstaan? Niks denken of groepsdenken om innovatie te bevorderen. Dit belemmert meer dan dat het oplevert.
Echte innovaties hebben vaak meer te maken met de vasthoudendheid van een visionaire leider of ondernemer dan met groepsprocessen. Dat is waar. Maar ideeen en concepten worden een keer geboren, en dat is vaak veel minder zichtbaar dan de uiteindelijke innovatie zelf...
Het is zo dat intuitie (= je verzamelde ervaringen) een rol speelt, maar hoe vaak doe je daar iets mee? Het moet en kan getriggered cq geactiveerd worden. Dat kan oa via groepssessies, maar alleen als je ze goed structureert.
Ik geloof al met al wel in groepsdenken omdat je dan verschillende stukjes kennis bij elkaar brengt. Ook is het draagvlak groter waardoor de kans op introductie enorm stijgt.
Stukje wijsheid van Scott Berkun: ''Was the inventor the first person who came up with the concept? Was it the first person who made it work? Maybe it's the first person who made it a financially viable product. Every large idea is made up of many smaller ideas and innovations that come together to make the new concept possible''.
