Schimmelpenninck: Vooral corporate governance kan een crisis voorkomen
2 juni 2010 -
Goede corporate governance is de belangrijkste manier om een crisis te voorkomen. Dat is de slotconclusies van de tweede bijeenkomst van dit jaar van Turnaround Management Association Nederland, een netwerk van specialisten op het gebied van Turn Around Management waaronder curatoren, investeerders en bankiers.
Tijdens het seminar bespraken NRC-journalisten Egbert Kalse en Daan van Lent aan de hand van hun boek 'Bankroet' en DSB-bankcurator Rutger Schimmelpenninck welke lessen we uit de huidige crisis moeten trekken.
Liberaliseringspolitiek
De huidige economische (landen-)crisis vindt niet haar oorsprong in de afgelopen jaren maar in de liberaliserings- en dereguleringspolitiek van Thatcher en Reagan van de jaren '70, concluderen NRC-journalisten Kalse en Van Lent in hun recent verschenen boek en op het seminar. De vrije markt kwam in die jaren aan zet, de eerste subprime-hypotheken werden aan de man gebracht en de financiële sector kwam tot bloei. De markt, de producten en de spelers werden steeds complexer terwijl het toezicht door versnippering en niet doortastend optreden niet toereikend was. Dat moet beter, aldus Kalse en Van Lent: "Er is meer toezicht, beter toezicht vanuit Europa en bovenal betere zelfregulering nodig om toekomstige crisis te voorkomen."
Trend: we maken dezelfde fouten
Toch signaleren de journalisten al weer trends die erop duiden dat de wereld haar lesje nog niet geleerd heeft. Banken zouden gedwongen moeten worden hun risicovolle activiteiten te splitsen van de minder risicovolle en de bonussen met de verkeerde prikkels zouden moeten worden aangepakt. Echter, de bonussen keren weer langzaam terug, zakenbanken maken weer - soms enorme - winsten en veel Europese en Amerikaanse banken zijn te groot zijn om failliet te kunnen (laten) gaan. Volgens de heren Kalse en van Lent worden weer dezelfde fouten gemaakt als in het verleden. Het enige dat regeringen kunnen doen, is korten op uitgaven.
Schimmelpenninck: 'Bonussen reduceren en producten vereenvoudigen'
Ook Rutger Schimmelpenninck erkent in zijn voordracht tijdens het TMA-seminar het belang van goede corporate governance. Aan de hand van praktijkvoorbeelden zoals de faillissementen van Lehman Brothers en Barings Bank waar Schimmelpenninck zelf bij betrokken is, concludeert de curator dat een betere governance gekoppeld aan goed georganiseerd extern toezicht, problemen had kunnen voorkomen. Over DSB wil hij geen uitspraak doen. Ook zijn de reductie van bonussen, en de koppeling ervan aan lange termijndoelstellingen, en het vereenvoudigen van producten wat hem betreft essentieel.
Het stuk lezende bevestigt mijn vermoeden dat de crisis nog lang niet op zijn einde is. Natuurlijk zullen we een opleving hebben en de opwaartse buiging in de economie zal zeker plaatsvinden. Maar daar is niet waar het probleem ophoud, nee integendeel, we zullen als economie ons een ander attitude moeten aanmeten.
Veel te vaak lees ik nog berichten over hoge bonussen in zowel publieke sectoren als de zakelijke markt. Met dat laatste fenomeen is nog te leven, dit is een marktwerking, in de publieke sector is dit wel een probleem. De verwachting welke ik heb is dat deze attitude nog een generatie zal duren voordat er wijziging plaatsvindt.
Een vooraanstaande persoon in het zakelijk verkeer waarvan ik regelmatig stukken lees schreef onlangs: we zullen naar een geleide sociale democratie moeten, ik citeer Drs. Peter Swinkels. Hier geloof ik zeker in, terugkeren naar het Rijnlandse model, maak zaken transparant, bespreekbaar. We moeten willen dat er verschillen in beloning zijn, maar wel aanvaardbaar. Tijdens opdrachten welke ik uitvoer in de zorgsector – voornamelijk inkoop/logistiek en facilitair inhoudelijk- probeer ik de processen te stroomlijnen om het primaire proces meer armslag te geven. Het werkt kostenbesparend en motiverend voor de betrokken medewerkers als het primaire proces. Wat ik daar probeer te verwezenlijken zijn trendbreuk in het conservatieve denken van veel bestuurders maar ook probeer ik beloningen bespreekbaar te maken.
Momenteel leven we in een periode waarop erg wordt afgegeven op interim management, hier bejegenen we het leeuwendeel van de interim managers onheus mee. Veelal is er een goede balans tussen beloning en prestatie, alleen de uitzonderingen worden in beeld gebracht. Mijn vermoeden is dat in de toekomst de vraag voor interim managers alleen maar zal toenemen, ze zijn nodig.
Indien we deze discussie in stand houden met steekhoudende argumenten kan er een versnelling van verandering van de “graai”cultuur plaatsvinden. Maar houd op met stigmatiseren.
