Conclusie Lagerhuisdebat: Gemiste kansen voor bedrijfsgezondheidszorg?
5 mei 2010 -
Het Lagerhuisdebat over de toekomst van de bedrijfsarts, georganiseerd door Falke & Verbaan te Nyenrode Business Universiteit op 27 april jongstleden werd bezocht door circa 100 deelnemers. Aanleiding voor het debat waren de berichten in de media dat de FNV een echte werknemersarts zou willen.
De discussie tijdens het debat concentreerde zich rond de thema’s onafhankelijkheid, financiering en positionering van de bedrijfsarts in de eerstelijnsgezondheidszorg.
Gescheiden financiering
Tijdens het debat bleek dat de FNV van mening is dat één bedrijfsarts zowel de rol van werkgeversarts als werknemersarts moet kunnen vervullen in een bedrijf, al wenst zij de beide rollen scherp te onderscheiden. De financiering echter zou onafhankelijker moeten. De NVAB onderschrijft deze visie en stelt evenals de FNV voor dat (gedeeltelijke) financiering van de bedrijfsarts door de zorgverzekeraar of uit een daartoe opgericht (preventie) fonds gewenst is. Hierdoor zou de toegang tot arbeidsgeneeskundige zorg voor iedere Nederlander - iedereen die participeert, dus niet alleen werknemers in loondienst - beter gewaarborgd zijn. Een extra financieringsstroom wordt op deze wijze gecreëerd. Dit financieringsmodel krijgt echter weinig steun van de deelnemers. Onduidelijk is welke activiteiten door de zorgverzekeraar of een preventiefonds gefinancierd zouden moeten worden.
Onafhankelijk?
Uit het debat bleek naar aanleiding van de vraag of er sprake kan zijn van een onafhankelijke bedrijfsarts het begrip ‘onafhankelijkheid’ lastig te definiëren is. De meeste bedrijfsartsen zijn van mening dat er altijd afhankelijkheid is ten opzichte van de opdrachtgever (werkgever en/of werknemer), maar dat professioneel en zorgvuldig handelen de belangrijkste toetsstenen zijn voor het functioneren van de bedrijfsarts. Onafhankelijkheid is volgens vele ‘niet-artsen’ in de zaal een imago wens van sommige bedrijfsartsen, maar helaas geen waarheid; bedrijfsartsen worden veelal niet als onafhankelijk gezien door de buitenwereld en/of klanten. Integer handelen en transparantie naar alle partijen staan ook wat de niet-arts-deelnemers betreft voorop.
Vertrouwensrelatie
Evenzeer is de term ‘vertrouwensrelatie’ beladen. Hoe kan je als bedrijfsarts met zowel werknemer als werkgever een vertrouwensrelatie hebben? En wat doet een bedrijfsarts als blijkt dat dit niet verenigbaar is? Overigens zijn de deelnemers van mening dat de belangen doorgaans wel parallel lopen.
Preventie en beheersing
De NVAB greep het debat ook aan om haar visie te delen over de bedrijfsarts in de eerstelijns voorziening. De steun hiervoor was niet groot, ingegeven door argumenten als ‘onnodige medicalisering’ en de angst voor verminderde kwaliteit als de zorgverzekeraar de financiering van de bedrijfsarts zou regelen. Voorstanders geven echter aan dat er een apart preventiefonds moet komen, beheerd door de zorgverzekeraars gezamenlijk waardoor geen sprake is van concurrentie, maar het dienen van het maatschappelijk belang. Als het gaat over puur medische preventie lijkt er meer steun te zijn in de zaal dan wanneer het gaat over verzuimbeheersing. Verzuim wordt namelijk gezien als een gedragsfenomeen, geen medisch probleem.
MKB loopt achter
De FNV constateert dat met name het MKB op het gebied van arbeidsomstandigheden en gezondheid achterloopt op de meeste grote ondernemingen. De FNV zou graag zien dat de werknemers (in de vorm van de ondernemingsraad) in ondernemingen meer invloed hebben op dit gebied.
Reijer Pille, directeur van Falke & Verbaan, stelde de FNV de vraag waarom er sinds de invoering van de nieuwe Arbo-wet in 2005 zo weinig gebruik gemaakt is van de Maatwerkregeling die aanzienlijk meer ‘macht’ geeft aan de OR inzake arbeidsomstandighedenbeleid en arbodienstverlening. De FNV is van mening dat een belangrijke oorzaak de kennisachterstand van de OR betreft.
