PwC-rapport: politiek grootste risico volgens bankiers
2 februari 2010 -
Het grootste risico voor de bankensector is niet financieel, maar politiek van aard, zo blijkt uit de tweejaarlijkse peiling 'Banking Banana Skins 2010' van PricewaterhouseCoopers en CSFI. De 450 ondervraagde topbankiers, toezichthouders en regelgevers uit 49 landen plaatsen 'politieke interventie' bovenaan hun top-30 lijst van bananenschillen.
Zij stellen dat het 'verpolitieken' van de banken als gevolg van de reddingsacties van overheden, een grote bedreiging is voor hun financiële gezondheid. De top vijf wordt gecomplementeerd met respectievelijk kredietrisico, overregulering, macro-economische trends en liquiditeitsrisico.
Achterliggende redenen
De mening dat politieke interventie een risico vormt voor de bankensector wordt gedeeld door zowel topbankiers als toezichthouders en regelgevers. Echter, hun achterliggende redenen lopen sterk uiteen. Waar bankiers menen dat het hun kredietbeleid beïnvloedt, stellen niet-bankiers daarentegen dat het overeind houden van banken roekeloos gedrag (moral hazard) bevordert. Overheden laten hun banken tenslotte toch niet omvallen, zo is hun opvatting. Regelgevers vrezen juist dat overheden voortijdig uit de banken stappen, nog voordat deze financieel weer gezond zijn.
Ironie
Het is de eerste keer dat politieke interventie op de bananenschil-index prijkt. Het feit dat overregulering op de derde plaats staat wijst erop dat banken bang zijn voor overdreven reacties op de crisis. Rogier van Adrichem, banking partner bij PricewaterhouseCoopers, wijst op de ironie dat de reddende engel nu als potentieel risico wordt ervaren. "Het bevestigt de crisis in de relatie tussen banken en samenleving. Het zal dan ook enige tijd duren voordat het onderlinge vertrouwen weer is hersteld."
Overheidsingrijpen
Rogier van Adrichem vervolgt: "Met politieke interventie als belangrijkste risico en overregulering op nummer drie, is het de vraag of banken door de financiële crisis hun eigen toekomst nog wel in de hand hebben. Het snelle ingrijpen van de overheden om hun banken te redden heeft een ineenstorting van het financiële systeem voorkomen, maar het heeft wel de banken gepolitiseerd. Dit onderzoek is een goed getimede waarschuwing voor onbedoelde consequenties als het gevolg van regulering. De noodzaak om het vertrouwen te herstellen tussen banken en regelgevers is daarom groot."
Hervorming
Rogier van Adrichem begrijpt de emoties achter de plannen van de Amerikaanse president Obama om de bankensector te hervormen. "De samenleving wil concrete acties zien. Maar het zou betreurenswaardig zijn als het debat niet op zakelijke gronden wordt gevoerd. De keerzijde van het beperken van banken in omvang is dat diezelfde banken daardoor hun winstgevendheid niet op het niveau kunnen houden dat nodig is om kapitaal te versterken, overheidssteun terug te betalen en kredieten te verstrekken om zodoende hun essentiële rol in de economie weer uit te kunnen voeren."
Logisch gevolg
Veel van de genoemde bananenschillen, zoals kredietrisico, zijn een logisch gevolg van de recessie. Er wordt onder andere gevreesd voor een tweede dip in de economie die een nieuwe golf van kredietverliezen zal veroorzaken. De stemming is vooral in Azië bedrukt. De ondervraagden in deze regio maken zich zorgen over een nieuwe zeepbel, die het vertrouwen in de kredietmarkten opnieuw zal wegnemen.
Zorgen
Tevens zijn er zorgen over de capaciteit van banken om zichzelf te managen. Bananenschillen zoals kwaliteit van risicomanagement, corporate governance en management incentives zijn gestegen in de bananenschil-index. Een aantal financiële bananenschillen, zoals liquiditeitrisico's, derivaten, credit spread en equity - zijn daarentegen gedaald in de index. Vooral hedgefondsen daalden sterk als risicofactor, van nummer tien naar nummer negentien. Milieurisico's staan ondanks de klimaattop in Kopenhagen net als vorig jaar bijna onderaan de lijst.
Ik zou me ook voor kunnen stellen dat meespeelt dat banken aan de ene kant commercieel zijn en weer winst moeten gaan maken, terwijl aan de andere kant hun strategie, hun beloningsbeleid, de prijzen van hun producten, de benoemingen van (top)managers en de breedte van hun producten-portefeuille (mede) door de overheid en de politiek wordt bepaald.
Terwijl er tegelijkertijd een orkaan van nieuwe regels over ze heen wordt gestort.
