'Politieke en financiële instabiliteit kenmerken handelsklimaat'
29 januari 2010 -
Ten opzichte van vorig jaar is de wereld onveiliger geworden: voor achttien landen is het risicoprofiel toegenomen. In negen landen is het voor bedrijven veiliger geworden om te ondernemen. Dit blijkt uit de zeventiende Political Risk Map, die jaarlijks wordt gepresenteerd door risicoadviseur Aon.
Politieke en financiële instabiliteit als gevolg van de wereldwijde economische crisis, kenmerken het internationale handelsklimaat. De kaart laat dit jaar tevens de risico’s van water- en voedselschaarste zien. "De grotere risico’s in 2009 hebben geleid tot een aanzienlijk aantal krediet- en politieke risicoclaims op de internationale verzekeringsmarkten," zegt Marc van Nuland, directielid Aon Nederland. "Zo worden verzekeraars nog altijd geconfronteerd met tal van claims als gevolg van betalingsachterstanden van banken in de particuliere sector in Oekraïne. Ook is het niet-betalen van staatsschulden en schulden van lagere overheden een groot probleem voor verzekeraars die risico’s dekken in Ghana."
Voedsel- en watertekort
Op de kaart van 2010 staan nieuwe indexen voor voedselvoorraden, landbouwgrondstoffen en water. Deze indexen zijn toegepast op dertig landen die in potentie op de middellange en lange termijn met ernstige voedsel- en watertekorten worden geconfronteerd. Dit zijn allemaal ontwikkelingslanden, voor het grootste deel gelegen in Afrika. Het effect van de klimaatverandering zal het sterkst voelbaar zijn in landen die het minst verantwoordelijk zijn voor het broeikaseffect.
Landbouw
"De afgelopen twintig jaar heeft de wereldwijde bevolkingsgroei de groei van de landbouwproductie gepasseerd. De snel oplopende wereldvoedselprijzen in 2007 en 2008 hebben tot dramatische geopolitieke gebeurtenissen geleid, van voedselrellen in India tot arbeidsonrust in Cambodja," zegt prof. mr. dr. Erwin Muller, directeur COT, an Aon company. "Onlangs waarschuwde de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties dat de mondiale voedselprijzen op korte termijn opnieuw zouden kunnen gaan stijgen. Nu het broeikaseffect regionale klimaten en weerspatronen verandert en de vraag naar biobrandstoffen omhoog stuwt, wordt de wereld geconfronteerd met de risico’s van voedsel- en watertekorten."
Schaarste
De nieuwe icoontjes die de risico’s van voedsel- en waterschaarste aantonen, zijn niet bedoeld om paniek te zaaien. "Het zijn voorspellingen voor de toekomst die bedoeld zijn als waarschuwing," zegt Crick Dudok van Heel, senior consultant bij Aon Trade Credit. "Hoewel de toenemende druk op voorraden als gevolg van het broeikaseffect meer een probleem voor de lange termijn is, zijn er zaken die ons acuut zorgen baren. Nu al zijn er landen die bepaalde voedingsmiddelen niet langer voldoende zelf kunnen produceren, maar tegelijkertijd het zich niet kunnen permitteren voedselvoorzieningen te importeren. Dit zet plaatselijk het maatschappelijk evenwicht van het land onder druk, wat kan leiden tot het soort geopolitieke onrusten zoals die in 2007 en 2008 hebben plaatsgevonden."
"Met economisch herstel in het vooruitzicht, zal de wereldwijde vraag naar voedsel en water toenemen. Doordat er op sommige vlakken al problemen zijn geweest aan de aanbodzijde van water en voedsel, neemt de bestaande druk alleen maar toe," aldus Dudok van Heel.
Aanbod van landbouwproducten
De Agricultural Commodity Supply Risk Index stelt vast welke internationaal verhandelde landbouwproducten het meest kwetsbaar zijn voor plotseling toenemende risico’s – en dus op een plotselinge mondiale prijsstijging. Veel van de productiefste landbouwregio’s in de wereld zullen naar verwachting hun productiviteit zien dalen als de temperatuur stijgt.
"Cacao gaat met enige afstand aan kop in de Agricultural Commodity Supply Risk Index van 2010. Meer dan 75 procent van de mondiale productie is namelijk geconcentreerd in vier landen, die stuk voor stuk het risico lopen dat hun productie wordt verstoord," aldus Muller. "Deze bedreigingen voor het cacaoaanbod hebben ook te maken met politieke instabiliteit, natuurrampen en risico’s ten aanzien van de watervoorraden."
Verschuivingen
Negen landen zijn opgewaardeerd naar een lager risiconiveau: Albanië, Myanmar/Birma, Hongkong, Colombia, Zuid-Afrika, Sri Lanka, Oost-Timor, Vanuatu (eilandengroep in de Stille Oceaan) en Vietnam.
Achttien landen kenden omstandigheden die juist hebben geleid tot een verhoging van het risiconiveau: Algerije, Argentinië, El Salvador, Equatoriaal-Guinea, Ghana, Honduras, Kazachstan, Letland, Madagaskar, Mauritanië, de Filippijnen, Porto Rico, de Seychellen, Sudan, de Verenigde Arabische Emiraten, Oekraïne, Venezuela en Jemen. Soedan, Venezuela en Jemen zijn nu toegevoegd aan de categorie Zeer Hoog, de hoogste risicogradatie van de Political Risk Map. Zij bevinden zich in gezelschap van Afghanistan, de Democratische Republiek Kongo, Iran, Irak, Noord-Korea, Somalië en Zimbabwe als meest risicovolle landen ter wereld.
"We verwachten dat de stijging van de politieke risiconiveaus zich in 2010 voortzet, voordat de mondiale economie verbetert," zegt Van Nuland. "Voor veel bedrijven en in tal van sectoren, met inbegrip van krediet- en politieke risicoverzekering, blijft het bedrijfsklimaat voor de handel met of investeringen in politiek of economisch instabiele landen onzeker."
