15 december 2009 -
Voor de meeste managers was deze tijd van het jaar er ooit een van hoopvolle verwachting: hoeveel bonus zou u krijgen? Maar die tijden zijn voorbij. Behalve voor de snelle Wallstreetjongens die alweer goed beloond worden voor hun hebberigheid, natuurlijk. De rest van de werkenden mag al blij zijn als hij of zij geen ontslagbrief onder de kerstboom vindt.
Niet alleen voor bonusontvangers is dit een sombere tijd, dat geldt eveneens voor de managers die belast zijn met het uitreiken van bonussen. Dat stelt Scott Spreier, consultant bij Hay Group, op Forbes.com. Het bonusbudget is flink geslonken, maar datzelfde gaat niet op voor de lange lijst medewerkers die de benen onder hun lijf vandaan gerend hebben om de onderneming door de slechte tijden te loodsen. Wat het uitdelen van bonussen betreft, zou 2009 wel eens het moeilijkste jaar ooit kunnen zijn. Het probleem is dat een groot deel van die hardwerkende medewerkers er serieus aan denkt het bedrijf te verlaten zodra die kans zich voordoet. De manier waarop bedrijven omgaan met bonussen kan zelfs een doorslaggevende factor daarbij zijn.
Vijf tips
Wat kunt u als manager het beste doen? Vijf tips:
1. Wees open en eerlijk
Mensen moeten weten hoe het bonussysteem in elkaar steekt, hoe bepaald wordt wie een bonus krijgt en hoe de hoogte daarvan vastgesteld wordt. Dit geldt overigens niet alleen in slechte tijden: in goede tijden lopen mensen ook weg als ze niet weten waarom ze in hemelsnaam een enorme bonus krijgen. Iets om over na te denken! De bonus die u geeft of krijgt kunt u beschouwen als cruciale feedback. Iedereen moet weten waarom ze krijgen wat ze krijgen (of niet). Zorg dat de bonus een weerspiegeling is van de prestaties van de medewerker. Zo niet, dan gaat dat ten koste van de geloofwaardigheid van u en de onderneming. Wacht bovendien niet met uw uitleg tot het moment waarop de bonus al op de bankrekening staat. Als een medewerker een bonus krijgt die veel lager is dan hij of zij verwachtte is de kans groot dat hij of zij razend cq zwaar teleurgesteld is en dat u dit niet meer recht kunt breien.
2. Wees empathisch en begripvol
Vrijwel iedere werknemer is momenteel onzeker over de toekomst. Praat dus met uw medewerkers en luister vooral goed naar wat ze wel en juist niet zeggen. Vooral dat laatste is cruciaal. De meeste mensen durven niet zo goed te zeggen waar ze echt mee zitten, helemaal niet tegen hun manager. Ze zijn bang hun baan te verliezen, of dat nu terecht is of niet. Ga er niet van uit dat medewerkers die hun mond houden, ook tevreden zijn.
3. Verval niet in excuses Hoe waar en terecht ze misschien ook zijn, uw medewerkers willen ze niet horen. Stap dus uit uw verdedigende rol en verval niet in holle clichés, zoals ‘wees blij dat je nog een baan hebt’, ‘ik kan er ook niets aan doen’, ‘ook ik heb geen bonus gekregen’, ‘het is nu eenmaal zo’. Wijs ook niet met een beschuldigende vinger naar Personeelszaken of het bonussysteem. Ineffectieve systemen wijzen op ineffectieve organisaties.
4. Richt uw blik op de toekomst
Praat met uw medewerkers over hun verwachtingen en zorgen, zowel op persoonlijk als professioneel gebied. Toon uw betrokkenheid en waardering. Dat is vaak veel meer waard dan geld. Geef ze begeleiding, uitdagende taken en doorgroeimogelijkheden. Voorzie ze ook van een duidelijke visie van waar de onderneming voor staat en waar die naar toe gaat. Medewerkers willen geen ongegrond optimisme, maar een reëel toekomstbeeld waar ze in kunnen geloven.
5. Blijf redelijk
In tijden van stress komt het slechtste in mensen boven. Ook de beste managers kunnen, uit frustratie en eigenbelang, vervallen in het onaangenaam gedrag. Gezien de huidige focus op kostenbesparing, hebben veel managers bijvoorbeeld de neiging overtrokken te reageren op de kleinste overtredingen. Dergelijke acties kunnen zich tegen u keren, helemaal nu. Stuur dus geen vernietigende memo rond als enkele personeelsleden voor privédoeleinden rond surfen op het internet, maar berisp de overtreders persoonlijk. Blijf rustig en redelijk, dat levert u op de lange termijn veel meer op.
