20 oktober 2009 -
‘Daar wil ik meer van weten’. Of ‘Dat is hard nodig hier’. Zomaar een paar reacties als duurzaam leiderschap ter sprake komt. Een thema dat leeft. Carin Suurenbroek van Development@Work vertelt waarom: "Duurzaam leiderschap is niks zweverigs of vrijblijvends: zonder winst geen duurzaamheid."
Leiderschap was lang synoniem met de baas zijn, controleren en aansturen. De focus op korte termijn resultaten en aandeelhouders heeft nadelen die duidelijk zichtbaar zijn geworden in de kredietcrisis. "Aandacht voor duurzame relaties met aandeelhouders, klanten én werknemers is essentieel in het verbeteren van resultaten," stelt Carin.
Meer motivatie en productiviteit
Mensen bestaan uit een lichaam, hoofd, hart en ziel. Veel organisaties spreken medewerkers alleen aan op hun doen (lichaam) en denken (hoofd). Voelen en zingeving, of hart en ziel worden nauwelijks geraakt. Daarmee blijft een groot deel van het potentieel en winst liggen, is de overtuiging van Carin: "Het maakt veel verschil of je naar je werk gaat omdat je nu eenmaal geld moet verdienen, of omdat je jouw talenten wilt ontwikkelen. Door levensdoelen te koppelen aan werk neemt motivatie en productiviteit toe. Leidinggevenden zouden het voorbeeld kunnen geven en die drijfveren bij zichzelf en hun medewerkers onderzoeken. Dat vereist bereidheid om in de spiegel te kijken. Dat is eng. Maar werk neemt de meeste uren van je week in beslag. Als die niet overeenkomen met wat je werkelijk wilt in je leven, word je niet gelukkig."
Authenticiteit
Duurzaamheid heeft volgens Carin altijd te maken met authenticiteit. "Relaties met klanten en werknemers kunnen alleen duurzaam zijn als je authentiek bent en echt jezelf durft te zijn. Een masker ophouden, nooit toegeven dat je iets niet weet: dat vraagt veel energie. Daar komt bij dat mensen direct zien of jij 'klopt' met wat je zegt. Houding en intonatie blijken bepalender in communicatie dan woorden. Door eerlijk toe te geven dat je iets niet kunt, geef je anderen de gelegenheid zich op die gebieden te bewijzen én jezelf de kans je te concentreren op je kracht. Dat kan alleen als je jezelf goed kent: wat zijn mijn kwaliteiten en beperkingen? Als je jezelf kunt accepteren zoals je bent, geef je anderen ook de ruimte om zichzelf te zijn."
Niet zweverig of soft
Duurzaam leiderschap is wat Carin betreft niet zweverig of soft. "Resultaten worden met en door mensen behaald. In gemotiveerde teams is het verloop minimaal. Dat betekent minder kosten voor werving en vervanging. Mensen willen ertoe doen. Als medewerkers weten welke rol zij spelen in de bedrijfsdoelstellingen, gaan effectiviteit en productiviteit omhoog. Met als resultaat meer omzet, winst, werknemer- en klanttevredenheid." Loyaliteit en vertrouwen in management zijn soms ver te zoeken door de vele reorganisaties. "Vertrouwen krijg je door betrouwbaar en voorspelbaar te zijn. Duurzaam leiderschap betekent eerlijk zijn over reorganisaties: wat gebeurt er en waarom? Zowel voor de mensen die blijven, als voor de mensen die weggaan. Duurzaam leiderschap is dus zeer actueel."
Hiep Hiep Hoera! Ik heb jaren geleden bijna op het punt staan om mezelf uit frustratie voor het oog der natie voor de trein te werpen, maar zie; Duurzaam Leiderschap is geen taboe meer. Het mag genoemd worden! In 1994 pleegde vastgoedman Frans Diekstra zelfmoord omdat hij door zijn aandeelhouders afgeserveerd werd vanwege zijn gedachten over duurzaam leiderschap. En Eckardt Wintzen werd een grappige verschijning en durfde men zelfs in een quizzprogramma te vragen. '' Was zo leuk voor de mensen''. Maar nu beklijft het dus. Ik predik dit al sinds 1986 en ik doe dit al als adviseur en trainer sinds 1992, en heb met Harvard University (prof. J. Pine) gestalte mogen geven aan toepassingen op het gebied van de beleveniseconomie.
Zal het nu salon fahig worden en tijdens het Happy Hour bij de koude garnaaltjes door onze heren Goeroe Managers met gretige journalisten erbij in plaats hetzelfde ego verhaal van drie jaar geleden, verkondigd gaan worden? Hoi Hoi Hoi. Nederland wordt wakker. Mijn dag is goed! Als dit maar niet het nieuwe journalistieke sausje wordt van training en president... duurzaam leiderschap. Lijkt me echt iets voor Nyenrode om er op te springen, MBA opleidingen die zich ombuigen en misschien gaat zelfs een voorname CEO van de DSB bank zometeen cursussen duurzaam leiderschap geven. Het onderscheid tussen echt en namaak is moeilijk te maken. Tip; als je dit als topman nou eens echt wilt ervaren en werkelijk wil begrijpen wat er speelt, volg dan eens een training bij mannen als Herman Wijffels. Dat zijn echte duurzame veranderaars. Maar die waren dat ook al voordat iemand het woord tot nieuwe Bijbeltekst verklaarde. (of kom gewoon even bij mij, maar dat zou teveel reklame zijn)
Het is typerend voor een periode van economische recessie dat we ons bezig houden met lange termijn visie, authenticiteit en duurzaam leiderschap. Natuurlijk werkt dit uiteindelijk altijd beter en volgens dit concept werken wij ook al jaren, maar waarom spreken we er niet over als het ons allen voor de wind gaat. Zijn onze relaties / klanten dan minder belangrijk? Dan is het zeker zo belangrijk om dit vast te houden, want het geld komt immers op eenvoudiger manieren (ogenschijnlijk) ook wel binnen.
Dus dit artikel zou meer zoden aan de dijk zetten als dit gepubliceerd en ingevuld (!) wordt in de hoogtij dagen van de economie. Kijken hoe lang we het dan vasthouden.
Natuurlijk is het zo dat lange-termijn-oplossingen meer opleveren. Maar menselijk gedrag wordt voornamelijk gedreven door urgentie. Als die urgentie wegvalt komt er belangstelling voor duurzaamheid en alle andere dingen die eigenlijk veel beter zijn dan ad-hoc acties.
Maar of werknemers zitten te wachten op een totale ontplooiing die door hun werkgever wordt aangeboden betwijfel ik. Daar hebben ze vrije tijd voor die ze besteden aan sport, sudoku's maken, spiritualiteit, enz.
Alhoewel het woord ''duurzaam'' een beetje sleets aan het worden is, ben ik een groot voorstander van de manier van leidinggeven die met duurzaam leidinggeven wordt bedoeld. Het probleem is overigens m.i. niet zo zeer dat leidinggevenden het niet zouden willen. Veelal is de druk vanuit de organisatie die voor '' de spaak in het wiel'' zorgt. Ook al blijkt elke keer dat de '' traditionele'' manier van organiseren en leidinggeven (vooral managen) leidt tot zieke en ziekmakende organisaties. Grote (BigFix en BigBang) reorganisaties, cultuurtrajecten, herpositioneringen en bezuinigingsronden zijn het gevolg. En na een jaar of drie begint het circus weer opnieuw. Dat moet en kan anders. Ik heb hierover een boek geschreven, dat in het voorjaar van 2010 zal uitkomen: ''Wie is hier eigenlijk de baas?''
Wij worden heel blij van dit soort artikelen, zeker nu de hele maatschappij bezig is met de hype vrouwen aan de top. Deze laatste zorgt namelijk geheel niet voor duurzame verbinding in bedrijven, echter zorgt voor afscheiding tussen mannen en vrouwen. En dat is zo zonde van de energie en de kwaliteiten van alle mensen.
Wij maken graag een stap verder naar een echt duurzame oplossing, zodat leiders in balans ontstaan. Dat is wat we nodig hebben. En duurzaam leiderschap vinden wij een mooie naam!
Hartelijke groet,
Marjolein Hins
MM&P boardroomcounseling (www.boardroomcounseling.nl)
prima stellingen! Duurzaam leiderschap vraagt wel om invulling en samenhang. Bijvoorbeeld door te kijken naar duurzame innovatie en innovatie van cultuur. Duurzaam leiderschap gaat samen met waarden, waarde en winst. Het mooiste is natuurlijk wanneer leiders dit allemaal doen vanuit overtuiging en passie. Hoe de economie zich ook zal ontwikkelen, m.i. gaat het de komende tijd echt om 1)ontwikkelen van waarden en richting, 2) bevorderen van dialoog en samenwerking met alle belanghebbenden van een organisatie en 3) transparantie en verantwoording.
