23 september 2009 -
De emancipatie van vrouwen is in Nederland al jaren een thema. Maar het aantal vrouwen in topposities bij de overheid, in het onderwijs en het bedrijfsleven stijgt maar langzaam. Terwijl de vergrijzing steeds een terug kerend onderwerp is en het duidelijk is dat over een aantal jaar er een zwaar tekort is op de arbeidsmarkt.
Naar aanleiding van het bovenstaande hebben Annemarie Hakvoort en Madelon Spaan aan de Business Universiteit van Nyenrode een onderzoek gedaan naar vrouwen aan de top of beter gezegd het gebrek aan vrouwen aan de top. Zij hebben 25 top vrouwen en vier Human Resource managers/directeuren geïnterviewd. Centraal stond hoe kunnen vrouwen de top halen en wat voor een rol kan een organisatie hierin spelen.
Specialisatie
Uit onderzoek van Hakvoort en Spaan komt naar voren dat je als vrouw hoger opgeleid moet zijn om het tot een toppositie te kunnen schoppen. Alle geïnterviewde vrouwen uit het onderzoek van Hakvoort en Spaan hebben minimaal een HBO/WO opleiding en de meesten vrouwen hebben zelfs twee of meer studies achter hun naam. De vrouwen noemen hun kennis als sterke punt om de top te halen alsmede het feit dat ze ergens in gespecialiseerd zijn. Ze gaven bijna allemaal aan het prettig te vinden vanuit hun expertise leiding te geven of zoals zijzelf zeiden door hun kennis en verkregen deskundigheid zijn ze gekomen waar ze nu zijn.
Opleidingsniveau
Uit onderzoek van het CBS is gebleken dat vrouwen tussen van 25-34 jaar tegenwoordig een hoger opleidingsniveau hebben dan mannen van die leeftijd. Het opleidingspeil van jonge vrouwen stijgt ook snel. In het hoger onderwijs studeren zelfs meer vrouwen dan mannen. Volgens het CBS hebben 36 procent vrouwen tussen de 25 en 34 jaar een hoge opleiding, tegenover 32 procent bij de mannen. Bovendien is in één generatie het aandeel vrouwen met een hoge opleiding meer dan verdubbeld, terwijl het bij de mannen slechts licht is gestegen. Verder blijkt ook uit onderzoek dat vrouwelijke studenten vaak sneller studeren en met betere cijfers slagen dan mannelijke studenten. Is het een kwestie van tijd immers een slimme meid is op haar toekomst voorbereid… en heeft gestudeerd.
Kwaliteiten
Uit onderzoek van Thorton (1997) komt naar voren dat vrouwen over het algemeen minder zeker zijn van hun kwaliteiten zijn dan mannen. Hyde en Kling voegde daar nog aan toe dat meisjes niet worden geboren met het idee dat ze niet gelijk zijn aan jongens maar dat dit door de samenleving en gedurende hun scholing/opleiding continu bevestigd wordt. Het feit dat vrouwen het prettig vinden om vanuit hun specialisme/expertise leiding te geven lijkt daar bij aan te sluiten. Geef een functieomschrijving aan een man en hij zal alleen de dingen zien die hij kan en die dingen die hij minder goed kan op de koop toenemen. Een vrouw daarentegen ziet eerst alles wat ze niet kan en mocht dat teveel zijn dan besluit ze vaak de baan niet te nemen. Is dit misschien een van de redenen waarom vrouwen niet doorgroeien naar top posities? Of spelen er nog andere zaken een rol. Zoals het feit dat in Nederland vrouwen nog steeds minder verdienen dan mannen ook al doen ze hetzelfde werk, met dezelfde ervaring en opleiding.
Salarisverschil
Het verschil komt neer op achttien procent in het nadeel van de vrouwen, en het wordt erger naarmate de vrouwen parttime gaan werken, dan verdienen mannen 22 procent meer dan vrouwen. Is dit een van oorzaken voor minder vrouwen aan de top omdat ze liever parttime werken. Immers ook al hebben ze een full time baan ze worden toch minder betaald dan hun mannelijke collega’s. Maar er komt een omslag ook in de salarissen, uit recent onderzoek van de adviesorganisatie Mercer en salarisadministrateur ADP die de jaarlijkse Beloningsindex 2008 hebben samengesteld, komt naar voren dat in sommige banen vrouwen de mannen hebben ingehaald. Zo krijgt een vrouwelijke inkoper dit jaar negen procent meer loon dan haar mannelijke collega’s. Dat komt neer op 3.800 euro bruto per jaar. Bij marketing medewerkers is het verschil 2.900 euro en bij assistent boekhouders 2.700 euro. Vrouwen lopen dus in met hun salaris op dat van hun mannelijke collega’s. Is het dus een kwestie van tijd?
Parttime
Nederland heeft de parttime cultuur uitgevonden, nergens ter wereld werken zo weinig vrouwen fulltime, één op de vier vrouwen. Sommige vrouwen werken zelfs parttime wanneer er geen kinderen zijn en wanneer er kinderen komen werken ze per definitie parttime. Maar het feit is wel dat er in Nederland anno 2009 nog steeds raar gekeken wanneer een vrouw kinderen krijgt en besluit fulltime te blijven werken. Wanneer een vrouw vertelt dat ze zwanger is op kantoor is de standaardvraag, en blijf je fulltime werken of ga je parttime werken terwijl deze vraag nooit aan de aanstaande vader wordt gesteld. Vandaag de dag is een vrouw die werken combineert met een carrière nog steeds een target voor "Mother blaming". Veel vrouwen vertelden gedurende het interview naar aanleiding van het onderzoek van Spaan en Hakvoort dat ze niet naar het schoolplein gaan om de blikken van de andere vrouwen of school leraren te hoeven zien danwel te voelen. Verder moeten ze voor hun gevoel altijd verantwoording af leggen waarom ze werken wanneer ze er een keer wel zijn om hun kinderen op te halen. Nederland moet werken aan een acceptatie van vrouwen die hun carrière combineren met het opvoeden van kinderen. Iedereen maakt hierin zijn eigen keuzes. In ieder geval is het eeuwig zonde dat veel vrouwen niet fulltime werken, het is zonde van al het potentieel dat nu verloren gaat.
Conclusie
Vrouwen studeren meer en meer maar doordringen tot de top is nog steeds maar aan enkelen besteed. Ondanks alle onderzoeken waaruit blijkt dat er meer vrouwen dan mannen afstuderen, betere cijfers halen en sneller hun diploma op zak hebben. Vandaag de dag is er nog steeds een verschil in beloning tussen vrouwen en mannen. Deze kloof moet gedicht worden, doordat de vrouwen vaak minder verdienen wordt er tussen partners afgesproken dat de vrouw dan maar parttime gaat werken. Verder moeten er andere manieren van werken zoals flexibele werktijden en werkplekken mogelijk worden gemaakt. Organisaties moeten gaan belonen naar resultaat en niet op de hoeveelheid tijd die iemand wel of niet op kantoor doorbrengt. Daarnaast moet je er ook voor zorgen dat niet alleen vrouwen gebruik maken van faciliteiten zoals ouderschapsverlof en parttime werken ook mannen moeten inzien dat zij van deze mogelijkheden gebruik kunnen maken alleen dan zullen we de keten kunnen doorbreken.
We kunnen in de toekomst niet om deze vrouwen heen dus het is in het belang van Nederland dat organisaties maar ook vrouwen zelf van al het talent en potentieel gebruik gaan maken.
En dan kunnen we het begrip ''werkende moeder'' achter ons laten. Ooit van het begrip ''werkende vader'' gehoord? Persoonlijke anekdote: 2 universitaire titels, 12 jaar management carriere, zwanger, en de vraag van werkelijk iedereen krijgen: blijf je werken, en zoja hoeveel. Man heeft ook management carriere, krijgt die vraag van NIEMAND. Zie hier de zogenaamd moderne tijd waarin we leven. Er is nog veel te doen :-). Dus vrouwen: vooral niets van aantrekken. Zoals Plato al zei: Ik ken geen zekere weg naar succes, maar wel één naar zekere mislukking: Het iedereen naar de zin willen maken.
Mijn complimenten voor het artikel. Het geeft een informatief beeld weer. Het doet mij beseffen dat we er nog niet zijn. Toch blijf ik het gevoel houden dat we als vrouwen zelf de belangrijkste partij zijn die de verandering kunnen bewerkstelligen.
Het accepteren van een lager salaris bijvoorbeeld is vreemd. Waarom doen we dat? Vinden we het minder van belang of durven we de confrontatie niet aan. De keuze of jij of je man parttime gaat werken bij gezinsuitbreiding, is niet alleen gebaseerd op geld, maar ook op verplichtingsgevoel, persoonlijke prioriteitstelling en wellicht ook meer of minder ambitie enz. Destijds hebben mijn man en ik beide gekozen voor één dag minder werken. Op deze wijze konden we allebei meer genieten van de kinderen. Parttime werken heeft mij niet geblokkeerd in mijn carriere. Het is wel een eeuwige strijd in de balans tussen gezin en werk. Afhankelijk van het moment slaat hij naar de ene of de andere kant door. Ik vind het jammer dat de verdeling man/vrouw aan de top nog krom is. De vraag voor mij is echter of die weg er naar toe geblokkeerd is, of dat we de wil niet hebben. Ik heb een enkele keer binnen bedrijven echt blokkades gezien voor collegavrouwen, maar net zoveel vrouwen met kwaliteiten andere keuzes zien maken in hun leven. En ... dat is net zo goed hun recht, als hun recht op gelijkheid van salariering en hun recht om op basis van hun kwaliteiten aan de top te komen.
Persoonlijk blijf ik het gevoel houden dat de individuele kracht/wens de belangrijkste drempel zijn.
De beste man of vrouw voor de openstaande functie is nog steeds mijn devies. Dat mannen zich wat beter profileren en vrouwen een iets meer afwachtende houding aannemen of minder zeker van hun zaak zijn, zal zeker in bepaalde bedrijfstakken voorkomen. Maar dat ligt dan toch echt aan die vrouwen zelf. Het oppertunisme bij mannen zal ook wat hoger liggen, maar lijkt de aard van het beestje. Mannen en vrouwen zijn nu eenmaal verschillend. Een goede manager e/o HR-functionaris prikt er doorheen en kijkt naar wat hij of zij zoekt en vindt tussen de kandidaten.
Dat er in Nederland zoveel vrouwen parttime werken en nog steeds de rol van ''de werkende moeder'' op zich nemen is mogelik gelegen in het feit dat ze dit ook graag zo doen. Waarom moeten vrouwen zo nodig, een opleiding is een en dan enkele jaren in een leuke baan functioneren is twee. Maar het kan zomaar zo zijn dat die vrouwen vervolgens het moederschap verkiezen boven de carriere. Moeten we het dan kunstmatig gaan stimuleren? Onzin. Wellicht is Nederland bevolkt met meer traditioneel ingestelde mensen.
De beste man of vrouw voor de openstaande functie bevat capabiliteit (aanleg, opleiding en ervaring) ... en de ambitie een leuke functie te kunnen gaan vervullen. Of dat nu door een man of vrouw is, maakt niet uit.
D.V.
|
|
23
-
09
-
2009
|
09
:
26
uur
Sinds 6 maanden ben ik moeder en werk daarbij nog steeds full time. En ik vind het verschrikkelijk! Met mijn werkgever ben ik dan ook de mogelijkheid aan het bekijken om gedeeltelijk thuis te kunnen werken. Het proberen verdringen van het moedergevoel is mijns inziens de enige ''oplossing'' om full time te kunnen (blijven) werken. Moeders zijn nu eenmaal moeders, we hebben ons kindje 9 maanden bij ons gedragen en na de geboorte is dát ineens het belangrijkste op de wereld! Ook voor (nieuwe) moeders is dat een hele omslag. Van een vrouw met hoge ambities op carriere gebied naar vrouw met hoge ambities op opvoedings- en gezin gebied (maar net zo belangrijk!). Natuurlijk ben ik het ermee eens dat flexibele werktijden zouden kunnen bijdragen aan een toename van full time werkende vrouwen op de werkvloer, maar het blijft een heikel punt denk ik. Met de volgende opmerking haal ik misschien de woede van heel Nederland op mijn hals; maar eigenlijk denk ik dat het nooit echt zal veranderen. Wat er ook gebeurt, er zullen altijd veel vrouwen blijven die ervoor kiezen om thuis bij de kinderen te blijven of parttime te gaan werken. En de vrouwen die aan de top WILLEN komen, die komen er echt wel; daar zijn we vrouw voor.
Goed dat er onderzoek wordt gedaan, maar net als de TaskForce deeltijdplus na anderhalf jaar vergaderen - komen ook deze dames met dezelfde conclusie die ik in 2003 al trok: ....Verder moeten er andere manieren van werken zoals flexibele werktijden en werkplekken mogelijk worden gemaakt. Organisaties moeten gaan belonen naar resultaat en niet op de hoeveelheid tijd die iemand wel of niet op kantoor doorbrengt.... Dah! laten we ons concentreren op de implementatie van deze ideeen. En zoek je op die flexibele basis een ervaren hoogopgeleide vrouw? Zij zijn er al jaren klaar voor! Je vindt ze op www.9tot3.nl.
W. Roncken
|
|
23
-
09
-
2009
|
22
:
44
uur
willy r. In de discussie mis ik de verdeling van het werk thuis. Zolang mannen minder eindverantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen thuis op zich nemen, zullen vrouwen minder buitenshuis werken.Dit naast alle andere argumenten.
@W. Roncken. Daar ligt ook een verantwoordelijkheid bij vrouwen zelf om sterker in hun schoenen te staan. Doe zelf minder, doe de dingen die jij belangrijk vindt in huis, laat meer los, spreek je man er op aan, enz. Uit onderzoek blijkt dat mannen het moeilijker vinden om nee te zeggen op hun werk/tegen hun baas en makkelijker thuis tegen hun vrouw, en vrouwen juist andersom. Die willen de harmonie met hun man bewaren. Laat het los dat je altijd aardig gevonden wil worden, je gaat er niet dood van als je man je een keer niet aardig vindt. Doorzetten meiden!
Marsha
|
|
24
-
09
-
2009
|
16
:
10
uur
Als je man wel graag parttime wilt werken, loopt hij nog tegen het feit aan dat dat niet geaccepteerd wordt. Het is niet alleen dat mannen niet willen. Er bestaan ook mannen die wel de taken willen verdelen, maar daarin tegen worden gehouden door hun werkgever! Alleen vrouwen mogen vaak minder werken.
Zoals al in veel eerdere bijdragen elders dit jaar over dit onderwerp (inclusief door vrouwen!).
Al deze artikelen zijn gebaseerd op het misverstand dat alle vrouwen een hoog E.Q. hebben en dat alle mannen hetzelfde zijn (namelijk dom, alleen op sex gericht en met een laag E.Q.).
Er is een grote diversiteit onder mannen en vrouwen hebben er niets aan als ze worden geselecteerd omdat ze vrouw zijn en niet vanwege hun echte capaciteiten.
Wellicht interessant om ook eens het boek ''De mythe van het glazen plafond'' van Marieke Stellinga te lezen.
Michelle
|
|
5
-
10
-
2009
|
20
:
48
uur
In reactie op het artikel en de onderstaande reacties, is het wat mij betreft maar wat duidelijk dat er daadwerkelijk feitelijke drempels zijn om als vrouw gelijkwaardig in het arbeidsproces te kunnen meedraaien en de verhouding man/vrouw aan de top is daar een bewijs van. Echter denk ik dat de ongelijkwaardige verdeling niet alleen komt doordat vrouwen geen kans krijgen, maar de mannen hierin net zo goed een ongelijkwaardige positie krijgen opgedrongen. De discussie gaat volgens mij niet alleen over de positie van de vrouw, maar des te meer over een onduidelijke eenduidige maatschappelijke visie ten aanzien van het combineren van werk en zorg voor kinderen. Daarbij laat ik de discussie omtrent het parttime werken zonder kinderen voor hier even buiten beschouwing.
Ik (alleenstaande moeder van 2 kinderen jonger dan 6) herken mij volledig in de conclusie die in verschillende discussies over dit onderwerp wordt getrokken, namelijk dat Nederland er (nog) niet op is ingericht dat ouders, en dus niet alleen moeders, opvoeding en (fulltime) baan met elkaar te combineren. Ik werk nu 4 dagen in de week, maar zou best 5 dagen willen werken. Echter in de praktijk is dit niet heel makkelijk te realiseren door oa. wachtlijsten bij kinderopvang, veranderende regels omtrent gastouderopvang, erfenis van loopbaankeuzes uit het verleden gemaakt vanuit een duidelijke behoefte om zorg en werk te willen combineren binnen de gegeven kaders.
Het is voor mij overduidelijk dat er een cultuuromslag voor vereist is. Zowel als het gaat om de flexibele werktijden, vrouwen te stimuleren niet onder hun niveau te werken om zorg en werk te kunnen combineren, kinderopvang flexibel en meer op werkende ouders inrichten, zodat vrouwen hun kwaliteiten en potentieel ook naar eigen keuze kunnen inzetten en daarbij niet per se afhankelijk zijn van een partner die ook 'meedoet', opboksen tegen een omgeving of maatschappij die er twee standaarden op nahoudt. Aan de ene kant moet je een goede verzorger en opvoeder zijn, aan de andere kant een goede werknemer. Continue is er de stressvolle spagaat. Wil je in je werk verder kunnen komen, persepectieven blijven houden, moet je flexibel kunnen zijn. Ben je flexibel naar je werkgever of klant, knelt het weer met de kinderopvang.
De vraag is dus of het op korte termijn mogelijk is in de praktijk te brengen dat werkgevers en werknemers elkaar tegemoet komen in het reduceren van de stress en problemen rondom de combinatie ouderschap en werk. Is men bereid elkaar de ruimte te geven die nodig is om een succesvol resultaat neer te zetten op de vlakken die nu met elkaar lijken te conflicteren? En wat is daar voor nodig?
Het is volgens mij echter hoog tijd om hier niet alleen maar over te blijven discussieren om zo met veel moeite een breed draagvlak te creeren, allerlei pilots te starten om maar aan te tonen dat deze combinatie en flexibiliteit succesvol zijn en voor iedereen meerwaarde opleveren. Het is tijd om er maatschappijbreed echt iets aan te DOEN!
Het EQ op zich is al een misverstand.Het is verzonnen naar analogie van IQ, intelligentiequotient. Waar het intelligentie-begrip goed te definiëren is en goed kon worden geoperationaliseerd tot valide en betrouwbaar geconstrueerde intelligentietests,zo kon dat bij persoonlijheidsbegrip, want daar gaat het over, al een stuk moeizamer.
Een persoonlijkheid zit gecompliceerder in elkaar. Een mens kan verschillende gezichten laten zien in verschillende situaties. De paar goede tests zijn meestal interviews van kenners van de persoon in kwestie en geobjectveerde observaties.Een mens kan in situatie A flegmatiek zijn en in situatie B een driftkop.
En daar komt dan ook nog eens intelligentie om de hoek kijken.Ontrafelen van beide vraagt veel studie, zelfkennis en levenservaring.
En M/V-verschillen, het echte thema van het artikel.Tienduizenden jaren mensheid hebben specifieke taken uitgekristalliseerd. Taken om de soort te laten overleven.Die dragen wij genetisch met ons mee.Als vrouwen langdurig de overleving van de soort zouden gaan bepalen door leidingevende functies te nemen in de menselijke arbeidsorganisatie, dan zou er genetisch wat kunnen gaan veranderen.
Maar zover is het nog lang niet. Wie vroeg of laat een 'kinderwens'laat zien toont gewoon haar biologische predestinatie. De vrouw is qua eigenschappen daarop biologisch gericht: een breed scala aan eigenschappen maakt haar van nature tot conservatieve generalist.Met een welhaast oneindig aanpassingsvermogen aan het leven.Zeker als er kinderen in het spel zijn.
Een man heeft vaak al moeite om zich op twee dingen tegelijk te concentreren.Laat al het andere gewoon uit zijn handen vallen. Ook essentieel voor de overleving. Dat betekende een hert vangen met eenvoudige middelen of voor veiligheid zorgen via oorlog.
De man is zo dom geweest om til-appararaten (hijskranen,vorkheftrucks) uit te vinden, waardoor zijn oorspronkelijke monopolie op kracht verviel. Dat heeft sommige ontwikkelde vrouwen het idee gegeven dat M/V-verschillen slechts verzonnen zijn.
Talloze onderzoeken en experimenten toonden aan dat er veel meer verschillen zijn, die niet door machines teniet gedaan kunnen worden.Die te diep verankerd zijn daarvoor.
Het glazen plafond zit in de vrouw, maar ook de man is niet plafondloos. Ze hebben een zekere symmetrie in hun gaven. Een harmonieus huwelijk heeft heeft daardoor veel weg van Yin en Yang, twee complementaire krachten die zich in een eenparige beweging een weg banen door het leven. Maar dan moeten de delen elkaars competenties wèl erkennen en niet te veel strijden om de macht op gebieden die overlappen.
Het glazen plafond zit niet in de vrouw, maar is een malle taalconstructie om iets wat vaag is, vaag te houden. En er dus niet daadwerkelijk consequenties aan te verbinden. Te abstract en onvindbaar. Zowel voor de politiek als voor de vrouwen zelf. Daarom schreef ik Het Spiegelplafond, zojuist verschenen, een boek waarin je alles leest over hoe dat zit met de vrouw, haar daden en vooral haar gedachten en gevoelens. En hoe je illusies en aannames doorprikt en welzeker aan de slag kunt.
