Zachte vaardigheden zijn de moeite van het aanleren waard
15 september 2009 -
De zogenaamde ‘zachte vaardigheden’ hebben de laatste jaren enorm aan belang gewonnen. Helemaal omdat emotionele intelligentie een kenmerk van uitblinkers blijkt. Toch hebben sommige mensen moeite om de waarde ervan in te schatten, laat staan ze zelf aan te leren. Dat stelt Dan Bobinski op Management-Issues.
Nog steeds worden pestkoppen gepromoot tot managers en gebruiken ze intimidatie en manipulatie om korte termijn resultaten te behalen in plaats van dat ze een goed geoliede onderneming ophouden op basis van sociale vaardigheden. Dat resulteert soms dan wel in mooie winstcijfers, maar tevens in een hoog personeelsverloop en ondermaatse productiviteit. Mensen die zich geïntimideerd voelen zijn immers eerder plichtsbewust dan betrokken en dat draagt uiteindelijk niet bij aan de kracht van de onderneming.
Gedragskenmerken
Vooral zogenaamde ‘alfatypes’ zien slecht de waarde van sociale vaardigheden. Deze persoonlijkheden hebben meer dan gemiddeld de neiging om:
- werknemers te commanderen;
- boos te worden over onbelangrijke details;
- medewerkers openlijk te bekritiseren;
- zichzelf tegen te spreken;
- altijd te willen winnen;
- een kort lontje te hebben/ongeduldig te zijn.
Dergelijke intimiderende trekjes kunnen er inderdaad toe leiden dat mensen harder gaan lopen. Er is echter steeds meer intimidatie nodig om dezelfde resultaten te behalen. Een breekpunt is onvermijdelijk – ofwel bij de manager, ofwel bij het team.
Voordelen
Het is niet eenvoudig deze alfatypes het belang van emotionele intelligentie en sociale vaardigheden in te laten zien. Ze moeten dan immers gedrag afleren dat tot nu toe best goed gewerkt heeft. Om die reden zien ze de noodzaak tot een gedragsverandering meestal niet in – en zijn ze daar doodsbang voor (al zullen ze dat nooit toegeven). Maar: de voordelen van het ontwikkelen van sociale intelligentie zijn enorm. Zo is er steeds meer bewijs dat de meest succesvolle mensen een bovengemiddelde emotionele intelligentie hebben. Dat geldt nog meer voor managers. Het goede nieuws: sociale vaardigheden en emotionele intelligentie zijn aan te leren. Probeer uw team maar eens te coachen, te stimuleren en persoonlijk te benaderen. U zult zien: de goede resultaten die u nu boekt met behulp van intimidatie en manipulatie kunnen nog vele malen overtroffen worden.
Eigenlijk gaat het hier om het verschil tussen macht en kracht. Bij macht hoort het onderdrukkende gedrag dat hierboven staat beschreven. Anders krijg je niets voor elkaar.
Daarentegen kun je alleen door krachtig te zijn, ervoor zorgen dat mensen graag met je samenwerken, zodat ze jou en zichzelf vooruit helpen. Hiervoor zul je je kwetsbaar moeten opstellen en daar heb je kracht voor nodig.
Precies dat is de reden dat minder krachtige mensen bij macht zweren.
Een boeiend onderwerp en hier geldt: 'Wie de schoen past...'. Helaas zijn het niet alleen de 'alfatypes' maar ook de leiders die deze mensen (willen) aansturen. Er is ook bovengemiddelde vlijerij van alfatypes gezien naar hun leidinggevende. Het lijken puppets on a string zonder eigen inzicht en inbreng en met papagaaiengedrag. Ik ben dan gewaarschuwd. Helaas is het beeld herkenbaar uit verhalen. Een gekleurde bril bij de client kan wel vertekening geven maar een kern van waarheid lijkt er wel te zijn. Heb ooit een artikel gelezen over de manager als knuffelbeer. Ooit heb ik verhalen aangehoord over zo'n manager die toch de talenten van zijn medewerkers wist te mobiliseren. De alfatypes die het overnamen, vonden dit veel te soft. Zij zouden het wel eens anders doen. De sfeer wordt echt ziek en het is werken met de zweep erover, achteruithollen van kwaliteit door het doodslaan van intrinsieke motivatie. Van mij mag het roer om. De manager als knuffelbeer met een bejegening die mensen graag laat werken, toch ook een portie zakelijkheid moet hebben en kwaliteit afleveren. Rechtvaardigheid en authenticitiet lijken de sleutel en zoals de bijschrift van de foto al zegt:'Goede resultaten kunt u nog vele malen verbeteren met wat aandacht en coaching'.
Als psychologen en coaches zien wij dit steeds weer opnieuw bewezen. Het merendeel van onze sessies gaat over deze 'zachte vaardigheden': tact, inlevingsvermogen, mensenkennis, communicatie ... omdat daar meestal de problemen zijn ontstaan. Toch valt het mij altijd op hoe geinteresseerd ondernemers en managers hierin zijn. Misschien soms meer uit strategische overwegingen dan uit mensenliefde. Ik probeer altijd het laatste bij mijn clienten wakker te maken: enthousiasme over mensen, talenten en de kracht van verscheidenheid tussen mensen. In ieder geval is dit weer een bericht over het belang daarvan. Het kan niet genoeg onderstreept worden!
Uiteindelijk hangt het succes van een onderneming af van hoe de mensen (beleidsmaker, manager of medewerker)in de praktijk invulling geven aan het werk. De kracht ligt niet in sec de regels en het (letterlijk) naleven ervan, maar in de mensen die zelf verantwoord betekenis en invulling geven aan de regels, in elke positie in de organisatie. Voor samenhang, communicatie en resultaat is emotionele/ sociale intelligentie onontbeerlijk als coordinerende factor. En hoe harder de regels (wat soms nodig is in lastige omstandigheden), hoe sterker het belang is van emotionele/ sociale intelligentie om die harde regels ook daadwerkelijk succesvol te hanteren met elkaar.
Je bent vooral mensen met elkaar, en niet slechts radertjes in een anoniem abstract systeem. Dus zet die menselijkheid in, met al haar kracht en haar beperkingen, en leer hiermee om te gaan. Want dat is de (levende) realiteit.
