30 juni 2009 -
De bodem van de Nederlandse fusie- en overnamemarkt lijkt nog niet bereikt, zo blijkt uit de jongste 'fusie- en overnamebarometer' van PricewaterhouseCoopers (PwC) onder 114 specialisten die een actieve rol spelen bij acquisities van hun bedrijf. Slechts een derde verwacht dat de wereldwijde M&A-markt binnen een halfjaar herstelt.
Daarnaast verwacht maar een vijfde van de specialisten dat overnameprijzen hun dieptepunt hebben bereikt. Bovendien ervaart 70 procent van de fusie- en overnamespecialisten momenteel historisch grote verschillen tussen koper en verkoper over de waarde van een onderneming. Dit bemoeilijkt het fusie- overnameproces. Daar komt bij dat 69 procent vindt dat de crisis de gesprekken met banken bemoeilijkt over financiering van overnames. Vanwege de moeizame kredietmarkt geeft een meerderheid (61 procent) prioriteit aan het versterken van de balans en de liquiditeitspositie boven fusies en overnames.
Onzekerheid
Er heerst onder fusie- en overnamespecialisten nog grote onzekerheid over het herstel van de markt. Weliswaar verdubbelde het aantal respondenten dat een toename verwacht van overnames binnen hun eigen sector in een halfjaar van 21 procent naar 50 procent. En ook de verwachting met betrekking tot een toename van overnames door Nederlandse partijen steeg het afgelopen halfjaar, namelijk van vijftien procent naar 32 procent. Maar de pijplijn met targets is fors minder gevuld: slechts ruim een derde heeft de komende twaalf maanden aankooptransacties in het vooruitzicht, tegenover 55 procent een halfjaar geleden. Veertien procent (versus 29 procent halfjaar geleden) is voornemens betrokken te raken bij verkooptransacties.
Contrast
Het is daarom volgens Peter van Mierlo, Managing Partner van de Transactions Group van PricewaterhouseCoopers, allerminst zeker dat de fusie- en overnamemarkt het diepste punt voorbij is. "Een van de opvallendste conclusies is het contrast tussen de stijgende marktverwachting en de aan- en verkooptransacties die de respondenten zelf in het vooruitzicht hebben. De afgelopen zes maanden zijn meerdere verkooptrajecten gestaakt nadat de eerste biedingen van prospectieve kopers binnenkwamen. Deze trend bevestigt dat het equilibrium tussen vraag en aanbod nog niet is bereikt." Peter van Mierlo stelt dat in de huidige economische omstandigheden een fusie in plaats van een overname een interessantere strategische stap kan zijn. "Bij fusies hoeven ondernemingen het enkel eens te worden over de onderlinge ruilvoet en minder over de absolute prijs."
Aantrekkelijk moment
Volgens Peter van Mierlo houden nationale en internationale ondernemingen die wel een sterke kaspositie hebben momenteel de markt zeer goed in de gaten om mogelijke overnamekandidaten op het juiste prijsniveau te kunnen kopen. "De eerste periode van economisch herstel is het aantrekkelijkste moment om te kopen", aldus Peter van Mierlo.
Aarzelende houding
Het feit dat maar een kwart (27 procent) niet wil wachten met overnames tot de eerste tekenen van economisch herstel, bevestigt de aarzelende houding van veel bedrijven. Bovendien heerst er onzekerheid over buitenlandse fusie- en overnamepartijen op de Nederlandse markt. Weliswaar verwacht 24 procent een stijging van het aantal fusies en overnames door buitenlandse partijen versus twaalf procent bij de vorige meting, maar daar staat tegenover dat de groep die hierover geen voorspelling durft te doen, is gegroeid van veertien procent naar een 33 procent.
Gedwongen verkoop
Nederlandse fusie- en overnamespecialisten verwachten een toename van het aantal gedwongen verkopen van bedrijfsonderdelen. Maar liefst 84 procent van hen verwacht dat het aantal gedwongen verkopen sterk zal toenemen. Bovendien voorziet driekwart dat de schuldpositie van Nederlandse bedrijven dit jaar verder verslechtert. De huidige schuldenlast van Nederlandse bedrijven is volgens een meerderheid (62 procent) het gevolg van te dure overnames. Peter van Mierlo verwacht dan ook de komende zes maanden een forse stijging in het aantal transacties van dochterondernemingen die verkocht gaan worden door de moedermaatschappij als gevolg van hun financiële problemen.
Due dilligence
De fusie- en overnamespecialisten zijn het er in meerderheid (75 procent) over eens dat economische risico's vóór de crisis onvoldoende verrekend werden in overnameprijzen. "Het verklaart wellicht het hoge percentage van 64 procent van de respondenten dat stelt dat bedrijven nu meer belang hechten aan gedegen due dilligence (boekenonderzoek) dan vóór de crisis", aldus Peter van Mierlo
Drempel
Het percentage respondenten waarvan de onderneming de afgelopen twaalf maanden betrokken is geweest bij aankooptransacties daalde ten opzichte van de vorige meting van 63 procent naar 35 procent. Het percentage respondenten waarvan de onderneming de afgelopen twaalf maanden betrokken was bij een verkooptransactie daalde van 43 procent naar 27 procent. Vooral het tekort aan financiële middelen op de geldmarkt vormt in toenemende mate een drempel voor overnames. Bij de vorige meting gaf 30 procent dit nog als reden, nu ziet 42 procent dit als een struikelblok. Ook het tekort aan eigen financiële middelen wordt vaker als reden genoemd dan een halfjaar geleden. Cultuurverschillen tussen bedrijven vormt voor bijna driekwart de grootste drempel voor overnames. Door de crisis nemen de kansen van corporate ondernemingen op de M&A-markt ten opzichte van private equity-partijen toe, zo meent 59 procent.
Europa
Europa is nog steeds veruit de aantrekkelijkste regio voor het plegen van overnames. Azië, Noord-Amerika en Oost-Europa kampen met een sterke terugval. En ook de verwachte interesse van buitenlandse partijen op de Nederlandse M&A-markt zal met name vanuit Europa komen, terwijl de interesse van Aziatische bedrijven zal terugvallen, zo is de verwachting van de respondenten. De investeringskansen liggen vooral in de (semi) publieke sector, zoals gezondheidszorg (32 procent) en de energie-/nutssector (31 procent). Maar ook de farmaceutische industrie wordt door circa een kwart (24 procent) als interessante sector gezien voor fusies en overnames.
