Tien vragen en antwoorden met betrekking tot de kredietcrisis
1 oktober 2008 -
Moet u die nieuwe baan aannemen? Een huis kopen? Uw spaargeld opnemen? Juist nu gaan beleggen? Paul van der Kwast en Daphne van Paassen van Intermediair zetten de vragen die de kredietcrisis oproept op een rij én zochten antwoorden van deskundigen.
1. Verlies ik mijn baan? Die kans is inderdaad groter dan voor de kredietcrisis. Dat komt omdat het consumentenvertrouwen sterker daalde dan ooit en omdat bedrijven minder makkelijk geld kunnen lenen. Dus: meer reorganisaties en een grotere kans op faillissementen. Het scheelt dat veel babyboomers de arbeidsmarkt gaan verlaten, waardoor de werkloosheid minder zal oplopen dan tijdens de laagconjunctuur begin dit decennium. Bovendien is er voor goede, hoogopgeleide mensen ook werk in economisch slechtere tijden.
2. Mijn werkgever is eigendom van private equity, wat nu?
De afgelopen jaren zijn veel Nederlandse bedrijven opgekocht door private equity-partijen. Sommige van die bedrijven werden beladen met schulden. Geen probleem bij de extreem lage rente van de afgelopen jaren, maar nu kan de rentelast ondraaglijk worden. De eerste faillissementen van bedrijven die geen geld meer kunnen lenen, zijn al een feit.
3. Hoe kan ik een reorganisatie aan zien komen? Lees de krant. Wanneer een CEO ineens praat over ‘achtergebleven resultaten', staat er vaak een reorganisatie voor de deur. Ook berichten over vacaturestops, minder zakenreizen, weggestuurde uitzendkrachten, de komst van interim-managers en geschuif met mensen naar andere functies zijn tekenen aan de wand.
4. Hoe groot is de kans dat ik er als eerste uit vlieg?
Ook al kunt u het niet goed vinden met de baas: dat mag geen reden zijn om er als eerste uitgewerkt te worden bij een reorganisatie. Over het algemeen geldt dat per leeftijdsgroep degene die het laatst binnen is gekomen, er als eerste uitgaat. Behalve als u als ‘onmisbaar' wordt aangemerkt. U nu ineens gaan profileren heeft overigens weinig zin: u wordt niet ineens ‘onmisbaar’. Proactief zijn kan echter geen kwaad. Doe uw werk zo goed u kunt. Vermoed u dat uw ontslag onafwendbaar zal zijn, wacht dan niet lijdzaam af. Wie voor de ontslagpiek een nieuwe baan zoekt, heeft twee keer zoveel kans om aangenomen te worden en te blijven.
5. Kan ik mijn bank nog vertrouwen?
Als een bank omvalt, krijgt u gegarandeerd de eerste 20.000 euro spaargeld terug en van de volgende 20.000 euro 90 procent. Heeft u meer dan 20.000 euro spaargeld, spreidt dat bedrag over meerdere banken. Bij hypotheken wordt gezocht naar een partij die uw schuld overneemt. Die blijft dus gewoon doorlopen en is niet plotseling opeisbaar.
6. Moet ik mijn aandelen verkopen?
Professionele beleggers als pensioenfondsen proberen ervoor te zorgen dat zij altijd een bepaalde verhouding tussen de verschillende beleggingsvormen als aandelen, obligaties en deposito's (spaargeld) hebben. Goed, het is niet makkelijk middenin een beurscrash aandelen bij te kopen, maar vaak wel consequent. Het omgekeerde geldt ook: als de beurs het goed doet, verkoopt u aandelen om de verhouding weer in evenwicht te brengen. Wie geen risico wil lopen, zet alles op een spaarrekening.
7. Zal ik nu wel van baan veranderen?
Dat ligt eraan hoe belangrijk zekerheid voor u is. Een nieuwe baan betekent bij een reorganisatie binnen het nieuwe bedrijf vrijwel zeker ontslag. Aan de andere kant: hoewel baanzekerheid de komende tijd minder vanzelfsprekend zal zijn, werkzekerheid blijft door de vergrijzing bestaan. Jobhoppers krijgen bovendien in hun nieuwe baan gemiddeld acht procent meer salaris dan in hun vorige.
8. Is het verstandig om een huis te kopen nu?
Veel banken zeggen geruststellend dat er helemaal geen huizencrash komt in Nederland, omdat het aanbod dankzij de strenge bouwregels nauwelijks stijgt. Maar wat als de rente opeens flink stijgt? De meeste mensen hebben daarvan voorlopig geen last omdat ze hun rente voor langere tijd vastgezet hebben. Maar dat neemt niet weg dat in dat geval de huizenprijzen op zijn best niet langer zullen stijgen - wat gezien de inflatie de facto leidt tot lagere prijzen.
9. Moet ik extra gaan sparen voor mijn pensioen? Als het tegenzit met beleggingen, compenseren sommige pensioenfondsen dat door de pensioenen niet langer te allen tijde voor de inflatie te corrigeren. Dat kan betekenen dat u niet zoveel krijgt als verwacht. Ed Westerhout, econoom bij het Centraal Planbureau, denkt dat sommige pensioenfondsen de tegenvallende beleggingsopbrengsten zullen compenseren door de pensioenpremies te verhogen. Dan hoeft u dus niet extra te sparen, want dat doet u dan al met die hogere premie. Verhoogt uw pensioenfonds de premies niet, dan kunt u wel overwegen extra geld opzij te zetten.
10. Moet ik nog wel grote uitgaven doen?
Wacht nog heel even: als het slecht gaat met de economie, valt er makkelijker af te dingen. Winkeliers en verkopers komen met grote voorraden te zitten, en zijn dan bereid met grote kortingen te verkopen.
