19 september 2008 -
Nederlanders hebben de reputatie 'op de kleintjes te letten'. Maar over hoeveel financieel inzicht, kennis en bescherming beschikt de gemiddelde Nederlander daadwerkelijk als het om zijn aandelenvermogen en vermogen in onroerend goed en pensioen gaat?
Uit representatief onderzoek van onderzoeksbureau ISIZ in opdracht van de Paerel Groep, blijkt dat het slecht gesteld is met de kennis en het inzicht van de Nederlander op het gebied van financiële aangelegenheden. Maar liefst 57 procent van de respondenten is significant naïef en beantwoordt de meeste financiële vraagstukken 'foutief'.
Onwetend Vooral op het gebied van beleggen en pensioenen is de gemiddelde belegger met een naïviteitpercentage van respectievelijk 85 procent en 87 procent zeer onwetend. De respondenten hebben vaak geen idee welke factoren van invloed zijn op hun beleggingen. Ook als het gaat om de eigenschappen en samenstelling van diverse beleggingsinstrumenten hebben particulieren geen inzicht in de risico's die ze lopen. De gemiddelde Nederlander is bovendien niet in staat om aan te geven hoe zijn pensioen is opgebouwd en of er sprake is van een pensioengat. Ook op het gebied van hypotheken en financiële planning is de kennis onder de maat. Veel respondenten zijn niet in staat om bij benadering aan te geven wat hun totale vermogenspositie is. Verrassend genoeg kan de meerderheid van de huizenbezitters in de populatie niet goed bepalen of ze een passende hypotheek hebben afgesloten.
Opvallend
Kortom, meer dan de helft van alle Nederlanders is financieel naïef. En dat terwijl de Nederlandse overheid steeds vaker de verantwoordelijkheid voor eigen vermogensopbouw bij de particulier zelf legt. Het feit dat het onderzoek bestond uit overwegend vermogende- en beter geïnformeerde huizenbezitters maakt de conclusies extra opvallend. Het minst naïef waren mannen, respondenten onder de 50, de meer vermogende respondenten en de respondenten die aangaven voldoende financiële kennis te hebben.
Ontoereikende informatievoorziening
Econometrist Michel Klaster, directeur Paerel Vermogensbeheer wijdt de financiële naïviteit van Nederlanders aan de ontoereikende of vaak complexe informatievoorziening van banken en financiële instellingen in Nederland. Ook de lage transparantie in kosten, performance en risico van financiële producten en diensten speelt een belangrijke rol. "De legiolease - en de woekerpolisaffaire laten zien dat onwetendheid bij de consument niet alleen in theorie een probleem is. In de praktijk kan dit tot grote schade leiden die kan oplopen tot miljarden euro's. Hoewel productaanbieders in beide affaires forse steken hebben laten vallen op het gebied van transparantie in de kosten en uitleg over de beleggingsrisico's, gaat ook de consument niet vrijuit. Zolang de financiële kennis op het huidige niveau blijft steken, is het een kwestie van tijd voordat nieuwe woekeraffaires de kop op steken."
Voldoende kennis
Wat betekent dit voor de Nederlandse belegger? Klaster adviseert consumenten om zich beter te verdiepen in de verschillende financiële producten en vaker op zoek te gaan naar onafhankelijke informatie en advies. "Zeker gezien het huidige beleggingsklimaat, de lage transparantie in de markt en het lage kennisniveau van de particulier, is het van essentieel belang om je vermogen als particulier goed te beschermen. De beste remedie tegen financiële debacles blijft echter het hebben van voldoende kennis op het gebied van financiële zaken. Stap alleen in producten die je begrijpt, is daarbij een belangrijke vuistregel."
Wel een zienswijze die “degelijk pretendeert” te zijn maar alle realiteitszin en relativiteit mist. Elke gemiddelde burger (waar ook ter wereld) kan dan een naïeveling genoemd worden.
Als we kijken naar de wanprestaties van vele hooggekwalificeerde financiële autoriteiten en deskundigen kan echt niet gezegd worden dat ze een betere performance tonen dan de burgers. In mijn werk moet ik vaak financiële overzichten van accountants overzichtelijk maken. De slordigheden en onoverzichtelijkheid kennen hun weerga niet.
Als klap op de vuurpijl kunnen we ook gewoon zeggen dat veel financiële producten bedrog en regelrechte oplichting zijn. Wie komt er in godsnaam op een product als een Woekerpolis. Maak er maar een Boevenpolis van. De legiolease is ook als je nuchter naar kijkt ontworpen om goedgelovige mensen indringend op te lichten.
Het zou beter zijn de verschillende financiële producten te analyseren op deugdelijkheid. De dubbele bodem zit er eerder in dat veel financiële instellingen en daaraan verwante branches een aureool van degelijkheid, onkreukbaarheid, eerlijk, betrouwbaar etc. voeren.
De psychologische benadering van de financiële instellingen maakt de klanten vaak weerloos, onmondig, kwetsbaar en reduceert ze tot gewillige slachtoffers.
In plaats dat het beter wordt zien we dat men die 'spiegeling' bewust misbruikt.
De vuistregel is eerder om, zelfs als je denkt een product te begrijpen, constant op je hoede te zijn en ook niet ervan uitgaan alles zelf te weten maar op een proactieve (dynamische wijze) feiten en meningen overzichtelijk naast elkaar te leggen. Vaardigheden die echt niet van de gemiddelde burger verlangd kunnen worden.
Anton van der Vat
|
|
19
-
09
-
2008
|
19
:
51
uur
Natuurlijk kan je inhoudelijk op de problematiek in gaan. En van zelfsprekend kan de gemiddelde Burger zich niet meten met de financiéle expert. Nu met deze kricis blijkt dat geld in grote getalen blijkt te kunnen verdampen. Maar is het niet zo dat al de constructies het vooruitzicht geven dat er winst gemaakt wordt, door de persoon die hem afsluit. En die winst is erg groot de persoon die hem alsluit en het je verteld, zegt moet je ook doen. Die persoon vind je dom dat je het niet doet, je moet het geld voor je laten werken. Ja de gebraden hennetjes vliegen zonder veren zo je mond in. Maar als de constructie dan niet blijkt te voldoen aan de verwachtingen, dan word er gepocedeerd en word er uit de staatskas een tegemoed koming gegeven. Zo word er nog weer eens aanspraak gemaakt op het collectief waar men zich eens van af wende. Wat een prachtig land waar dat allemaal mogelijk is.
