30 juli 2006 -
Duizenden mensen zijn op vakantie, maar bijna een kwart van de werknemers heeft geen vakantie in het vooruitzicht. De meeste vakantievierders hebben hun vakantie ruim van tevoren geboekt. Bijna een kwart verwacht geen problemen met vrijaf nemen, zelfs niet kort van tevoren. 23 procent is echter helemaal niet van plan vrij te nemen deze zomer. Een minderheid van drie procent daarvan wil nog wel op vakantie maar is bang dat te laat te zijn om nog toestemming te krijgen.
Eén en ander blijkt uit onderzoek door consultantsbureau Croner.
Botsende belangen
Personeel dat geen vakantie neemt, vormt echter een potentieel gevaar voor de onderneming. Mensen die overwerkt raken, lopen immers de kans op grote gezondheidsproblemen en moeten dan, ironisch genoeg, alsnog 'vrij' nemen. De zomervakantie levert natuurlijk traditioneel een spanningsveld op tussen werk dat gedaan moet worden en personeel dat allemaal tegelijk op vakantie wil. Geen vrij geven of nemen is echter geen oplossing. Werkgevers moeten dit goed in de gaten houden, aldus de onderzoekers. Er moet een duidelijk vakantiebeleid zijn dat ertoe bijdraagt dat verschillende belangen niet botsen, maar ook om ertoe bij te dragen dat mensen weten wat hun rechten zijn als het op vrije tijd aankomt.
Trend Vrije dagen zijn een belangrijk onderdeel van het secundaire arbeidsvoorwaardenpakket en een werkplek waar mensen zich niet vrij voelen hier gebruik van te maken, kan wijzen op diepere problemen. Op een scheve organisatiecultuur of op een falend beleid bijvoorbeeld. Aangezien het onderzoek uitgevoerd werd onder diverse leeftijdsgroepen, geslachten en sociale klassen, lijkt de uitkomst te wijzen op een wijdverspreide trend in doorgeslagen bedrijfsculturen.
Gezond evenwicht Managers moeten dus de balans zien te vinden tussen wat goed is voor hun personeel en voor het bedrijf. Een gezond evenwicht tussen werk en privé zal de onderneming op lange termijn veel meer goed doen. Dan zijn werknemers goed uitgerust, voelen ze zich gewaardeerd en zullen ze minder uitkijken naar ander werk. Een werknemer die daarentegen de hele zomer doorzwoegt achter zijn bureau in de foute veronderstelling dat hij onmisbaar is, kan met ernstige gezondheidsproblemen ten gevolge van stress te maken krijgen. Werkgevers moeten ook alert zijn op personeel die zichzelf herfst- of wintervakanties beloven die nooit komen.
Een fraai voorbeeld van de doorgeschoten maatschappelijke druk op presteren en jezelf volledig uitleveren aan je werkgever: zelfs de vakantie(s) schiet(en) er bij in. Langzaam maar zeker gaan we een periode tegemoet waarin niet alleen de vergrijzing een rol gaat spelen maar ook de enorme druk op werkenden om vooral te presteren, te werken en vooral de balans door te laten slaan naar werk en privé vooral niet te veel eisen te stellen. We moeten dan niet gek kijken als mensen - onder deze druk - de eerste dagen dat ze al eens vrij zijn meteen ziek worden: ziek worden wordt een luxe die men zich alleen kan permitteren als men vrij is. Zo gaat ook het zichtbare ziekteverzuim omlaag maar het onzichtbare ziekteverzuim met forse stappen omhoog. De enige conclusie die getrokken kan worden is dat organisaties roofbouw plegen op hun mensen maar dat mensen dit zélf ook doen. Roofbouw met alle gevolgen van dien.
Al met al wordt het tijd om weer eens terug te gaan naar een gezonde balans tussen werk en privé, te zoeken naar ontspanning als compensatie voor al die inspanning. En m.i. moeten bedrijven - als mensen het niet zelf doen - hun human capital (het enige "bedrijfsmiddel" waar je niet op hoeft af te schrijven maar waarop je zelfs, door opleiding en training, op kunt bijschrijven: men wordt door toename van kennis en ervaring meer waard!) in bescherming nemen. Stuur ze maar eens in de zoveel tijd op vakantie, dwing ze hun vakantiedagen op te nemen en stop met het uitbetalen van overuren en meenemen van vakantiedagen naar volgend jaar. Gezondheid is een groot goed en overspannenheid of burn-out zijn enorm kostbaar: het duurt enorm veel tijd om te herstellen en is voor de medewerker/-ster een vreselijke tijd!
