Geen verband tussen overhead en kwaliteit bij overheid
22 juni 2006 -
Er bestaat nauwelijks een verband tussen de omvang en de kwaliteit van de overhead in de publieke sector. Kwaliteitsverschillen worden vaak ten onrechte aangevoerd om grote verschillen in de omvang van de overhead te rechtvaardigen. Dat zijn de belangrijkste conclusies uit een onderzoek van Berenschot bij meer dan 750 organisaties.
Het onderzoek werd op eigen initiatief uitgevoerd bij onder meer gemeenten, uitvoeringsorganisaties, woningcorporaties en onderwijs-, zorg- en welzijnsorganisaties.
Grote verschillen Nadat eerder Berenschot-onderzoek inzichtelijk maakte dat er binnen de publieke sector grote verschillen bestaan in de omvang van de overhead, blijkt uit het recent voltooide onderzoek dat ook binnen deelsectoren de verschillen zeer groot zijn: de grootste overhead is in de meeste deelsectoren twee tot drie keer zo hoog als de kleinste overhead. Volgens de onderzoekers Mark Huijben en Arno Geurtsen rechtvaardigen veel organisaties deze verschillen door te wijzen op het sterk uiteenlopen van de kwaliteit: 'Wij hebben echter geen verband gevonden tussen de omvang en de kwaliteit van de overhead. Alleen organisaties met een zeer lage of zeer hoge overhead ondervinden daarvan nadelen. Ook hebben wij geen relatie kunnen vinden met mogelijke andere factoren, die een dergelijk verschil rechtvaardigen.'
Geen norm Volgens de onderzoekers zijn de huidige verschillen niet te rechtvaardigen, maar wel te verkláren: 'Het ontbreekt bij de meeste organisaties aan een norm voor de juiste omvang. Ook heeft men zich bij beslissingen over de omvang van de overhead in het verleden veelal niet gebaseerd op vergelijkings-cijfers of overheadonderzoek, met de huidige verschillen als gevolg. Wij zien daarin wel een kentering. Steeds meer vergelijkt men zich met andere organisaties.' Verkeerslichtnorm De onderzoekers hebben een zogenoemde 'verkeerslichtnorm' ontwikkeld waarmee publieke organisaties de omvang van hun overhead kunnen beoordelen. Groen betekent dat de omvang goed is, bij rood is de omvang te hoog en bij oranje is nader onderzoek noodzakelijk. De onderzoekers rekenen tot overhead de kosten van: management, personeel en organisatie, informatisering, financiën en control, communicatie, juridische zaken, facilitaire dienst en secretariaten.
"De onderzoekers rekenen tot overhead de kosten van: management, personeel en organisatie, informatisering, financiën en control, communicatie, juridische zaken, facilitaire dienst en secretariaten." Ik stel voor externe advieskosten en de kosten van "interim-personeel" ook hiertoe te rekenen. Vaak is dit nu de sluipweg voor nog meer " onzichtbare" overhead.
