De belangrijkste risicotrends voor bestuurders en functionarissen in 2023
Zorgen om een mogelijke recessie, cyber security en ESG
22 december 2022 -
Wat zijn in 2023 de belangrijkste factoren die de kans vergroten dat een bedrijf en zijn raad van bestuur door beleggers of andere groepen belanghebbenden voor de rechter worden gedaagd? Slechte financiële prestaties of zelfs insolventie bij economische onzekerheid en het vooruitzicht op een wereldwijde recessie, een gebrek aan robuuste processen voor cyber security en governance, of een ontoereikende of niet-conforme reactie op kwesties betreffende milieu, maatschappij en governance (ESG), behoren tot de belangrijkste risicotrends in het domein van verzekeringen voor bestuurders en functionarissen (D&O).
"De recente daling van het aantal ingediende effecten- en collectieve claims in de VS, in combinatie met een instroom van nieuwe spelers, heeft voor zakelijke kopers van D&O-verzekeringen voor een gunstigere markt gezorgd, nadat in 2021 de premies in de belangrijkste markten met tientallen procenten werden verhoogd," vertelt Vanessa Maxwell, Global Head of Financial Lines bij AGCS. "Verzekeraars hebben echter nog steeds te maken met grote risico's, doordat macro-economische problemen en een mogelijke vertraging op de loer liggen, die doorgaans tot een toename van D&O-claims leiden. De inflatie zal waarschijnlijk van invloed zijn op toekomstige claims, in de vorm van grotere schikkingen. Cyberrisico's bevinden zich nog altijd op een hoog niveau en worden nu als een kerntaak van bestuurders en functionarissen gezien, waarbij steeds kritischer wordt gekeken naar de manier waarop zij hierop reageren. Daarnaast kunnen ESG-gerelateerde aansprakelijkheden tot aanzienlijke schadeposten voor D&O-verzekeringen leiden, of het nu gaat om ontoereikende maatregelen op het gebied van klimaatverandering of kwesties op het gebied van diversiteit en inclusiviteit."
Van de energiecrisis tot de volatiliteit van de aandelenmarkt: het economische klimaat is somber
Voor veel landen zijn de economische vooruitzichten voor 2023 onheilspellend en bestaat er een vergroot risico op recessie. Dalende groeicijfers, een stijgende inflatie, de energiecrisis, de aanhoudende volatiliteit van de aandelenmarkten en de aanhoudende problemen met de bevoorradingsketen , worden door D&O-verzekeraars nauwlettend in de gaten gehouden, omdat deze in veel sectoren liquiditeits- en winstgevendheidsproblemen kunnen veroorzaken, waardoor het aantal faillissementen kan toenemen.
"Meer dan ooit richten D&O-verzekeraars zich op de financiële kracht van een bedrijf, met name als het op liquiditeit aankomt. Naarmate de wereldwijde economische onzekerheid toeneemt, houden verzekeraars nauwlettend in de gaten of de stijgende trend in het aantal faillissementsaanvragen (Chapter 11 in de VS) zich in 2023 zal blijven voorzetten, aangezien dit zowel openbare als private ondernemingen treft," aldus Katie Fioretti, Global Head of Management Liability Commercial van AGCS.
In de helft van de bedrijven die door Allianz Research zijn geanalyseerd, steeg het aantal bedrijfsfaillissementen in de eerste helft van 2022 met tientallen procenten, waarbij de mkb-sectoren in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Spanje, Nederland, België en Zwitserland verantwoordelijk waren voor twee derde van deze stijging. Verwacht wordt dat het aantal faillissementen wereldwijd in 2023 met 19 procent zal toenemen. Een economische achteruitgang brengt doorgaans een hoger risico op D&O-claims met zich mee: Uit onderzoek van broker Marsh, blijkt dat het bedrijf tussen 2005 en 2007 gemiddeld 200 tot 300 D&O-claims in het Verenigd Koninkrijk ontving. Bij het uitbreken van de financiële crisis steeg het aantal claims met 75 procent tot ongeveer 500 in 2008, met een uitschieter van meer dan 1.600 in 2012. In de VS is het aantal vorderingen en handhavingsmaatregelen (een indicatie voor het aantal claims) verdubbeld tot meer dan 2.000 in 2011, vergeleken met ongeveer 1.000 in 2006, volgens Advisen.
"De kans dat een beursgenoteerd bedrijf te maken krijgt met collectieve effectenclaims neemt toe wanneer de financiële prestaties verslechteren, de aandelenkoers van een onderneming daalt of er een risico op faillissement bestaat. In dergelijke scenario's kunnen beleggers stellen dat het bedrijf heeft nagelaten de uitdagingen te melden waarmee het bij het handhaven van de winstverwachtingen is geconfronteerd, waardoor het aantal D&O-claims zou kunnen toenemen," zegt David Van den Berghe, Global Head of Financial Institutions van AGCS.
Cyberrisicobeheer als verantwoordelijkheid van de raad van bestuur en ESG-risico's
Kwesties als gegevensbeveiliging en informatiebescherming zijn voor bestuurders momenteel belangrijke aandachtspunten, aldus het verslag. Investeerders zien het beheer van risico's op het gebied van cyber security steeds vaker als een cruciaal onderdeel van de toezichthoudende verantwoordelijkheden van de raad van bestuur. Als vertrouwenspersonen wordt daarom van bestuursleden verwacht dat zij vóór, tijdens en na een cyberincident, verantwoording van de IT-beveiliging ontwikkelen en afleggen. Vermeende tekortkomingen kunnen als plichtsverzuim worden gezien.
"Over de hele wereld zijn bestuurders al op het matje geroepen, onder meer in afgeleide en directe procesvoering, vanwege hun vermeende nalatigheid om een passende governance en bescherming te implementeren tegen risico's op het gebied van cyber security. Bovendien hebben grote inbreuken bij beursgenoteerde bedrijven het vertrouwen van beleggers geschaad, waardoor aandelenkoersen zijn gedaald en daardoor 'gebeurtenissen' zijn geworden, die opnieuw aanleiding kunnen geven tot dure collectieve effectenclaims. Om die reden moeten raden van bestuur een structuur voor cyberrisicobeheer opzetten en toepassen die het volledige bedrijf omvat," zegt Rishi Baviskar, Global Cyber Experts Leader van het Risk Consulting-team van AGCS.
Een ander belangrijk punt van zorg voor raden van bestuur, is het risico op wettelijke maatregelen of rechtszaken omtrent ESG-gerelateerde kwesties als gevolg van de toenemende rapportage- en openbaarmakingsvereisten rond dergelijke onderwerpen die, bij een ontoereikende aanpak of niet-naleving, aanleiding tot claims kunnen geven. Daarnaast worden bedrijven en hun raden van bestuur ook geconfronteerd met een toenemend aantal rechtszaken dat wordt aangespannen door milieu- of klimaatgroeperingen, activistische beleggers of zelfs hun eigen werknemers. Het aantal rechtszaken met betrekking tot klimaatverandering neemt toe: in de afgelopen acht jaar zijn er wereldwijd ruim 1.200 zaken aanhangig gemaakt, vergeleken met iets meer dan 800 zaken tussen 1986 en 2014. De meeste daarvan zijn in de VS ingediend, maar ook bij internationale rechtbanken of tribunalen stijgt het aantal vorderingen: in 2021 is het hoogste jaarlijkse aantal geregistreerde gevallen buiten de VS geregistreerd. Ook het geven van een verkeerde voorstelling van ESG-certificaten of -prestaties, het zogenaamde 'greenwashing', vormt een risico dat tot wettelijke maatregelen, rechtszaken en processen door aandeelhouders kan leiden.
"ESG-gerelateerde informatie is voor verzekeraars een steeds belangrijker ijkpunt als het om de risicobeoordeling van een bedrijf gaat. Verzekeraars zullen eerder geneigd zijn dekking te bieden aan bedrijven die over sterke ESG-kaders en -governance beschikken," aldus Maxwell.
Procesvoering in de VS
Vooral bedrijven die gevestigd zijn of zaken doen in de VS, lopen een groot risico op rechtszaken en het aantal rechtszaken tegen fusies blijft aanhouden. Hoewel de frequentie van het aantal rechtszaken in de VS sinds 2019 is afgenomen en deze neerwaartse trend zich naar verwachting in 2022 zal voortzetten, is het totale schadebedrag dat mogelijk in het geding is, explosief gestegen. Hoewel er in alle gevallen geen sprake is van een algemene stijging in de taxatie van vermeende beleggersverliezen, heeft een aantal zeer grote verliezen in 2022 voor een onevenredig groot aandeel van de totale vermeende aandeelhoudersverliezen gezorgd ten opzichte van de historische gemiddelden van de afgelopen 20 jaar. Volgens Cornerstone Research zijn de rechtszaken tegen slechts drie bedrijven in de communicatiesector goed voor evenveel vermeende beleggersverliezen als het totaal van alle collectieve effectenclaims dat in 2021 is ingediend.
Cryptocurrency leidt tot steeds meer rechtszaken
Een andere nieuwe trend is de toenemende vervolging van cryptocurrencybedrijven en -beurzen (in de eerste helft van 2022 zijn 10 rechtszaken aangespannen, vergeleken met 11 in heel 2021, 13 in 2020 en vier in 2019). Dit is wellicht niet verrassend, gezien de recente tumultueuze schommelingen in de waardebepaling van digitale valuta's, die mede zijn veroorzaakt door de ineenstorting van FTX, de op een na grootste cryptocurrencybeurs ter wereld, in november 2022. Dit heeft ertoe geleid dat autoriteiten over de hele wereld mogelijke overtredingen van de effectenwetgeving onderzoeken en het regelgevende toezicht is toegenomen.
