Wat verandert er straks door de ‘Wet betaald ouderschapsverlof’?
Wat betekent de nieuwe wet voor werkgevers en werknemers?
18 januari 2022 -
Een gezinsuitbreiding markeert doorgaans een bijzondere levensgebeurtenis. Kersverse ouders gaan volledig op in hun nieuwe kroost, houden de kleine nauwlettend in de gaten en hebben hoogstwaarschijnlijk heel wat slapeloze nachten achter de rug. Het is niet meer dan logisch dat werknemers verlof willen opnemen om extra tijd met het gezin door te brengen.
Zo kan de werknemer onder meer gebruik maken van het geboorteverlof, het aanvullend geboorteverlof én het ouderschapsverlof – hoewel het laatste vaak wel nog onbetaald is.
Vanaf 2 augustus 2022 treedt het wetsvoorstel ‘Wet betaald ouderschapsverlof’ in werking. Daarom vertelt Ralph Koks, arbeidsjurist bij SD Worx Nederland welke wijzigingen er worden doorgevoerd, en wat dit voor werkgevers en werknemers precies inhoudt.
Huidige stand van zaken
Op dit moment kunnen ouders al 26 weken ouderschapsverlof opnemen in de eerste acht levensjaren van hun kind. Het ouderschapsverlof is in principe onbetaald. Dat zorgt ervoor dat niet iedere ouder het zich kan veroorloven om het ouderschapverlof ook daadwerkelijk op te nemen. Uit cijfers van de Rijksoverheid blijkt bijvoorbeeld dat slechts een derde van de ouders dit doet.
Andere landen binnen de EU hebben al langer meer uitgebreide regelingen. In Zweden kunnen ouders bijvoorbeeld tot 480 dagen ouderschapsverlof verdelen en in Noorwegen krijgen ouders tot tien weken betaald verlof. Om tot een gelijk speelveld te komen, is een nieuwe Europese richtlijn opgesteld. Op basis van deze richtlijn is het kabinet aan de slag gegaan met een nieuw wetsvoorstel – dat op 2 augustus 2022 ingaat.
Grote veranderingen
Na ingang van de nieuwe wet verandert er een hoop voor werkgevers en werknemers. Nu is het volledige verlof nog onbetaald, maar vanaf 2 augustus 2022 worden maximaal negen van de 26 weken betaald. Hiervoor ontvangt de werknemer een uitkering van het UWV, al dan niet via de werkgever. De hoogte is gemaximeerd op 50 procent van het maximum dagloon. En zal mogelijk nog worden opgehoogd naar 70 procent.
Wordt het kind geboren vóór 2 augustus 2022? "Ook dan kan de werknemer gebruik maken van het betaald ouderschapsverlof, mits het kind de leeftijd van één jaar op die datum nog niet heeft bereikt en het maximum van 26 weken ouderschapsverlof nog niet is overschreden", vertelt Koks. "In dat geval kan de werknemer alsnog betaald ouderschapsverlof opnemen tot de eerste verjaardag."
Voor adoptie- en pleegkinderen geldt dat de twaalf maanden periode moet worden gerekend vanaf de dag nadat het kind is opgenomen in het gezin. En in iedere situatie geldt dat de overige zeventien weken van het maximum van 26 weken ouderschapsverlof onbetaald blijven.
Aanvragen ouderschapsverlof
Werkgevers dienen de uitkering voor het verlof aan te vragen bij het UWV met het daarvoor bestemde formulier. De aanvraag moet betrekking hebben op gehele weken. De uitkering voor het betaald ouderschapsverlof dient achteraf, na opname van de eerste dag ouderschapsverlof, te worden aangevraagd. Het indienen en eventueel uitbreiden van de aanvraag is mogelijk tot vijftien maanden na de dag van geboorte of opname in het gezin (van adoptie- of pleegkinderen).
Koks: "Wanneer het UWV de uitkering toekent, zal deze in beginsel op rekening van de werkgever worden overgemaakt. Deze dient vervolgens het bedrag aan de werknemer door te betalen. Maar waarschijnlijk geeft het aanvraagformulier ook de keuze om de uitkering rechtstreeks aan de werknemer over te maken in bepaalde situaties."
Niet in strijd met ander verlof
Met het inwerkingtreden van de wet worden ouders in het eerste levensjaar van het kind voor 9 gedeeltelijk doorbetaald. Een belangrijk gegeven is dat het ouderschapsverlof verschilt van het zwangerschaps- en geboorteverlof. De weken vanuit het ouderschapsverlof komen dus bovenop de zestien weken zwangerschaps- en bevallingsverlof voor de moeder, en de zes weken geboorteverlof voor de partner. De verschillende typen verlof sluiten het betaald ouderschapsverlof niet uit.
"Zwangere werknemers hebben op dit moment al recht op zes weken zwangerschapsverlof en minstens tien weken bevallingsverlof na de geboorte. Werkende partners mogen in totaal zes weken geboorteverlof opnemen. Met de ingang van het wetsvoorstel krijgen ouders de mogelijkheid om nog meer tijd met hun gezin door te brengen, de zorgtaken op een goede manier te verdelen en samen te genieten," besluit Koks.
