Nederland na vier jaar niet langer beste pensioenstelsel ter wereld
27 oktober 2021 -
De pensioenkloof tussen mannen en vrouwen wordt steeds groter, blijkt uit de jaarlijkse Global Pension Index 2021 van adviesbureau Mercer en CFA Institute. Ook levert Nederland één plaats in en bekleedt het daarmee voor het eerst in vier jaar tijd niet langer de eerste positie van de index. Die plek gaat naar nieuwkomer IJsland, waarmee het land het beste pensioenstelsel ter wereld heeft.
In de Mercer CFA Institute Global Pension Index zijn de pensioenstelsels van 43 landen wereldwijd getoetst op toereikendheid, toekomstbestendigheid en integriteit. Het onderzoek dekt ongeveer twee derde van wereldbevolking. Dat Nederland de eerste plek verliest, komt omdat IJsland in de voorgaande jaren niet is meegenomen in de ranking en beter scoort op toereikendheid (o.a. door een lager niveau van huishoudschuld) en duurzaamheid (o.a. door een hoge arbeidsparticipatie op oudere leeftijd; 55+).
Grotere pensioenkloof tussen mannen en vrouwen
De pandemie zorgde voor toenemende sociaaleconomische ongelijkheid wereldwijd. Ook als het op de pensioenkloof tussen mannen en vrouwen aankomt. Marc Heemskerk, pensioenexpert bij Mercer Nederland: "De huidige economische situatie is complex. We hebben te maken met historisch lage rentetarieven en lagere beleggingsrendementen in veel beleggingscategorieën. Nederlanders moeten nu meer dan ooit verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen pensioeninkomen, waarbij vrouwen helaas nog harder moeten lopen dan mannen."
Melinda Rook, voorzitter CFA vult aan: "De kloof zal de komende jaren waarschijnlijk iets slinken, naarmate er meer vrouwen op de arbeidsmarkt komen. Maar factoren als parttime werk, ongelijke beloning en zorgtaken wegen nog steeds relatief meer op vrouwen dan op mannen. Aan de andere kant neemt ook hun levensverwachting toe. Munnik: ‘Het is dus heel duidelijk hoe de kloof zich vormt en het is een probleem dat we niet kunnen negeren. Hier ligt een belangrijke taak voor pensioenfondsen. Zij hebben de mogelijkheid om hun communicatie op vrouwen af te stemmen en hen bewust te maken van de pensioenkloof die het gevolg zal zijn van het carrièrepad dat zij kiezen."
Maatschappelijk vertrouwen in pensioen laag
Als het op pensioen aankomt, blijkt dat het maatschappelijk vertrouwen onder Nederlanders laag is. 57 procent van de medewerkers zegt het pensioen ingewikkeld te vinden. Dit geldt ook voor Janke Santing en Gaby van Koningsveld.
Janke, begin 2021 gepensioneerd, heeft haar pensioen altijd nauwlettend in de gaten gehouden. Haar drijfveer was om financieel onafhankelijk te zijn. Het viel haar destijds tegen dat ze pas vanaf haar 25ste begon aan haar pensioenopbouw. "Ik begon op mijn 17e in de zorg en heb er mijn hele leven in gewerkt. Ik bouwde dus acht jaar geen pensioen op, wat ik best oneerlijk vond. Vervolgens kreeg ik twee kinderen, waardoor ik langere tijd voor 60 procent heb gewerkt. Dat hakte er ook in qua pensioen. Rond mijn 62ste, de leeftijd dat ik eigenlijk met pensioen wilde, ging ik rekenen. Het viel me tegen wat ik kreeg uitbetaald. Dus toen heb ik besloten tot mijn 66ste door te werken, ik vond mijn werk nog steeds leuk en kon het prima aan. Bovendien bouw je in de laatste periode van je werkzame leven nog flink wat pensioen op."
Gaby, beginnend op de arbeidsmarkt en dus met nog zo’n veertig werkjaar op de teller, verbaast zich er vooral over dat je op school niet leert hoe je ervoor kunt zorgen dat je er comfortabel bij zit als je de pensioenleeftijd hebt bereikt. "Ik moet echt de tijd nemen om aandacht te besteden aan dit onderwerp. En die tijd investeer ik liever in andere dingen, zoals mijn vriend en hond. Nu ben ik er op een vrij basale manier mee bezig: ik spaar en werk hard om later niet veel meer te hoeven doen. Ik heb er zelfs een soort puberale aversie tegen, vind het meer iets voor mannen in pakken. Terwijl ik heel goed weet dat dat mijn eigen vooroordelen en onwetendheid zijn."
Vrouwen bevoorrechten om gat te overbruggen
Kees Swinkels, Wealth Leader Mercer: "De gender gap kan slechts deels worden verklaard door een kwalitatief onderscheid in pensioentoezeggingen tussen mannen en vrouwen; deze zijn immers vanuit gelijke behandelingswetgeving jaren geleden weggenomen. Feit blijft dat er tussen mannen en vrouwen nog steeds onderscheid is ten aanzien van werken in deeltijd en de hoogte van de beloning. Beiden werken door in de opbouw van het pensioen. Deels zou dit kunnen worden opgelost door verruiming van de fiscale mogelijkheden van het inhalen van pensioen. Belangrijker echter in mijn ogen is een gedegen pensioenvoorlichting: inzicht in het te bereiken pensioen en de uitleg van de mogelijkheden de pensioenopbouw te maximaliseren waar mogelijk. Uiteindelijk zal het gender gap pas volledig tot de verleden tijd kunnen behoren als werktijd en beloning van mannen en vrouwen meer gelijk zijn."
Index ranglijst
Met een indexwaarde van 84,2 stijgt IJsland vanuit het niets naar de toppositie in de algemene ranglijst. Hiermee stoot het Nederland na vier jaar van de troon. Nederland levert dus een plekje in en staat met een indexwaarde van 83,5 nu op de tweede positie, gevolgd door Denemarken op #3 met een score van 82,0. Thailand heeft, net als vorig jaar, de laagste indexwaarde (40,6). In de Global Pension Index zijn ook categorie-indexen uitgelicht. IJsland scoorde het hoogste op toereikendheid (82,7) en duurzaamheid (84,6). Finland blinkt uit op integriteit (93,1). India scoort het laagst op toereikendheid (33,5), Italië op duurzaamheid (21,3) en de Filippijnen op integriteit (35,0).
Bekijk hier meer informatie over de Mercer CFA Institute Global Pension Index.
