Pandora Papers: Vind in de bedrijfsmist de echte uiteindelijke begunstigden
Documenten tonen de clandestiene offshore-activiteiten
21 oktober 2021 -
De geheime transacties en verborgen activa van enkele van de rijkste en machtigste mensen ter wereld zijn blootgelegd in een van de grootste lekken van offshore-gegevens ooit. De twaalf miljoen documenten, bekend als de Pandora Papers, werden gelekt naar het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) in Washington, dat de toegang deelde met geselecteerde mediapartners, waaronder platform Investico, Trouw en Het Financieele Dagblad.
De documenten tonen de clandestiene offshore-activiteiten van honderden huidige en voormalige staatshoofden, publieke functionarissen, beroemdheden en bedrijfsbestuurders die, naast andere geheime transacties, brievenbusfirma’s in belastingparadijzen gebruiken om belasting te ontduiken of geld wit te wassen. Hoe vind je in deze ‘bedrijfsmist’ eenvoudig de juiste uiteindelijke begunstigden?
Geen trustvergunning
De gelekte documenten geven een inkijk in de handelswijze van veertien trustkantoren die actief zijn in meer dan dertig belastingparadijzen. Ruim honderd Nederlanders, waaronder malafide ondernemers, weken hier naar uit met behulp van advieskantoren die buiten het toezicht vallen van De Nederlandsche Bank. Deze kantoren hebben geen trustvergunning, omdat zij alleen bedrijven oprichten en niet verkopen. Zo vallen zij niet onder de wet toezicht trustkantoren en hoeven geen streng anti-witwasonderzoek uit te voeren.
In een artikel in Het Financieele Dagblad vertelt Jan van Koningsveld, oprichter van het Offshore Kenniscentrum, over het luttele bedrag van enkele tientallen miljoenen aan ontnemingen bij criminelen, op een geschat totaal van €16 miljard aan criminele (witwas)opbrengsten. Maar ook dat bij de helft van de criminele strafzaken offshore-vennootschappen een rol spelen.
Nieuwe regelgeving
"Toen de Panama Papers in 2016 uitlekten, kwam het gebrek aan transparantie rond brievenbusfirma’s naar voren. Ze onthulden de veelheid aan manieren waarop deze en andere juridische constructies door de rijken en machtigen werden gebruikt om het eigendom van een juridische entiteit te verbergen voor een hele reeks redenen, waaronder belastingontduiking en witwassen van geld," vertelt John Dobson, CEO van anti-witwasspecialist SmartSearch.
"Als reactie op de Panama Papers onderging het wereldwijde regelgevingslandschap ingrijpende hervormingen om de vereisten voor economisch eigendom te versterken en te verbeteren. Dit omvatte de 4e Europese witwasrichtlijn in 2017, die verplichte uiteindelijke begunstigden (UBO)-registers invoerde, en de definitieve regel van de BSA, die in januari 2021 van kracht werd, en die Amerikaanse financiële instellingen verplicht om uiteindelijk gerechtigden te identificeren en te verifiëren."
Uiteindelijke begunstigden
Helaas lijkt het erop dat vijf jaar later, ondanks nieuwe regels en voorschriften, de dreiging van witwassen door middel van offshore-vennootschappen nog steeds groot is. Maar er zijn ook lichtpuntjes. De banken, maar ook trustdienstverleners, vragen hun klanten steeds vaker en indringender om informatie over de uiteindelijke eigenaren.
"We weten hoe frustrerend het is voor bedrijven die de identiteit van de UBO moeten vaststellen en verdwaald te raken in een labyrint van meerdere bedrijfsnamen die aandelen in de onderneming hebben," vervolgt Dobson. "Ons elektronische verificatiesysteem zorgt ervoor dat in deze ‘bedrijfsmist’ snel een duidelijk beeld van de uiteindelijke begunstigden wordt verkregen."
Elektronische verificatie
SmartSearch identificeert wie de begunstigde is van de transactie en screent ze zelfs aan de hand van wereldwijde sanctielijsten om vast te stellen of zij, of iemand die dicht bij hen staat, betrokken is bij illegale activiteiten.
"De regering beoordeelt hoe het witwassen van geld door middel van wetgeving kan worden voorkomen, we raden ze ten zeerste aan om het gebruik van elektronische verificatie verplicht te stellen om het witwassen van geld via offshore-fondsen drastisch te verminderen," besluit Dobson.
