Hoe speelt u in op megatrends en andere verstoorders?
10 juni 2021 -
De World Health Organisation (WHO) erkende onlangs de noodzaak tot verandering om beter voorbereid te zijn op toekomstige pandemieën. Maar dat is niet het enige waar u zich als manager op moet voorbereiden. Hoe speelt u in op megatrends en andere verstoorders die al dan niet aangekondigd op uw organisatie afkomen? De wereld verandert steeds sneller.
André de Waal " Veel organisaties hadden geen beleid met betrekking tot overdraagbare ziekten, zoals een pandemie. Ook hadden organisaties moeite met werken op afstand, het op peil houden van het moreel van de werknemers en last van een dalende productiviteit."
Linthorst vult aan: "Dit dwong veel organisaties om bepaalde aspecten van hun bedrijf stop te zetten of zelfs te sluiten. Andere organisaties, soms zelfs in dezelfde sector, bleken het echter uitzonderlijk goed te doen. Getriggerd door deze verschillen in prestaties zijn we gaan onderzoeken wat organisaties kunnen doen om zich voor te bereiden op de toekomst. Tijdens het onderzoek begonnen we deze handelswijzen ‘Futurizen’ te noemen. En die term blijkt aan te slaan’.
14 Megatrends en disruptors
Om u te helpen zich beter voor te bereiden op de toekomst hebben de auteurs eerst wetenschappelijkonderzoek gedaan met als doel de meest voorkomende "megatrends en disruptors" te identificeren. Deze kunnen de vorm aannemen van megatrends - grote sociale, economische, politieke en technologische veranderingen die zich langzaam ontwikkelen maar eenmaal duidelijk aanwezig een invloed hebben ge durende langere tijd - of disruptors, gedefinieerd als iemand of iets dat verhindert dat een systeem, proces of gebeurtenis doorgaat zoals gewoonlijk. "Zowel megatrends als disruptors bieden zakelijke kansen, als u zich er tijdig in verdiept." zegt Julie Linthorst, die zelf als ondernemer altijd erg gericht is op kansen.
Er blijken dertien generieke megatrends en een disruptor te zijn waar u zich op in moet stellen omdat deze in de (nabije) toekomst veel invloed gaan hebben op de future of work in uw organisatie:
Megatrend 1: Snelheid van de technologische vooruitgang
Uw organisatie wordt geconfronteerd met steeds sneller veranderende technologie. Het gaat hier om technologische en digitale tools zoals automatisering, big data en geavanceerde analytics die de productiviteit van uw organisatie verhogen en betere toegang bieden tot informatie en ideeën. U als manager dient ervoor te zorgen dat binnen de organisatie voldoende ‘tech-saviness’ aanwezig is om bij te blijven op dit gebied.
Megatrend 2: Flexibel werken
U kunt een toenemende variatie verwachten binnen uw organisatie, in werkregelingen en -praktijken, bijvoorbeeld in aantal werkuren/-tijden, werklocaties (zoals thuiswerken) en soorten arbeidsovereenkomsten. Medewerkers of flexkrachten zijn niet meer instant afroepbaar maar zullen bijvoorbeeld meerdere klussen tegelijkertijd hebben. Daarnaast worden dienstverbanden korter en als organisatie dient u ervoor te zorgen dat er de continuïteit gewaarborgd wordt en de kennis niet verloren gaat.
Megatrend 3: Mismatch in vaardigheden
Uit het onderzoek bleek dat een groot deel van de banen binnenkort niet meer bestaat of op een geheel andere manier wordt uitgevoerd. Is dat ook de verwachting binnen uw sector? Dit levert een kloof tussen huidige vaardigheden van uw werknemersbestanden de vaardigheden die nodig zijn voor de banen van de toekomst. Het is belangrijk tijdig om- en bijscholing te organiseren en daarbij samenwerkingsverbanden aan te gaan in de gehele waardeketen, of bijvoorbeeld binnen een regio.
Megatrend 4: Duurzame werkgelegenheid
De sustainable development goals (SDG’s) van de Verenigde Naties - waarin het belang van waardig en gezond werk wordt aangekaart - hebben een grote invloed op de maatschappij. Wat doet uw organisatie om duurzame werkgelegenheid te garanderen? Het wordt in toenemende mate van belang om werk en arbeidsomstandigheden te bieden die uw medewerkers gelukkig, gezond en gemotiveerd maken.
Megatrend 5: Voortschrijdende globalisering
et gaat hier om het proces waarbij uw organisatie internationale invloed ontwikkelt, of (gaat) opereren in een internationale omgeving.Er is een groeiende interactie en integratie tussen mensen, bedrijven en overheden wereldwijd. U kunt uw organisatie niet meer volledig als een op zichzelf staande entiteit bekijken maar dient open te staan voor samenwerking en na te gaan welke gevolgen globalisering heeft binnen uw sector en organisatie.
Megatrend 6: Veranderende samenstelling personeelsbestand
Generatieverschuivingen veroorzaken grote veranderingen in uw personeelsbestand. Oudere werknemers maken niet alleen een groeiend deel van de werkplek uit, ze werken ook langer. De generatie van de babyboomers wordt afgelost door de millennials, gevolgd door generatie Z en generatie A. Met elk hun wensen en voorkeuren waar u als manager rekening mee dient te houden om onder andere uw positie op de arbeidsmarkt te behouden.
Megatrend 7: Toenemende ongelijkheid
Hoewel de werkgelegenheidscijfers over het algemeen (pre-corona) wereldwijd zijn gestegen, zijn er verschillende groepen werknemers die niet in gelijke mate profiteren, en hun situatie lijkt te verslechteren. Vooral laaggeschoolde werknemers, werknemers met banen die door automatisering dreigen te verdwijnen, zelfstandigen/zzp’ers (gig workers) en werknemers met een migratieachtergrond lopen gevaar. U dient als manager steeds vaker rekening te houden dat bepaalde groepen (potentiële) medewerkers kwetsbaar zijn en meer bescherming nodig hebben.
Megatrend 8: Milieukwesties
De veranderingen in het wereldklimaat veroorzaakt door menselijke activiteit, en de gevolgen daarvan zijn onmiskenbaar. Uw organisatie zal hier in toenemende mate mee worden geconfronteerd, niet alleen door regelgeving maar ook door toekomstige medewerkers en belangengroepen.
Megatrend 9: Economische machtsverschuivingen
Er is een verschuiving van de economische macht gaande van het traditionele Westen naar het opkomende Oosten. De opkomende markten zullen de regels van werk en werkcultuur herschrijven als gevolg van hun economische groei, en hun politieke macht zal toenemen. Voor u als manager is het van belang na te gaan waar mogelijke afhankelijkheden of invloeden te verwachten zijn.
Megatrend 10: Verstedelijking
De wereldwijde migratie van de bevolking van rurale naar stedelijke gebieden, waardoor een toenemend aantal mensen permanent geconcentreerd raakt in relatief kleine gebieden (steden of grootstedelijke gebieden). U dient als manager de gevolgen hiervan in kaart te brengen zowel voor het aanbod van producten en diensten, de werkprocessen als het aanbod van werknemers.
Megatrend 11: Arbeidsmigratie
De migratie van werknemers naar een ander land, met als doel (beter) werk te vinden heeft – afhankelijk van de locatie en sector waarin u opereert – verschillende gevolgen (leegloop of juist toestroom van arbeidskrachten). Het is wel van belang dat u rekening houdt met cultuurverschillen en de kwetsbare positie waarin arbeidsmigranten veelal verkeren.
Megatrend 12: Schaarste van grondstoffen
De toenemende wereldwijde vraag naar hulpbronnen (zoals water, voedsel, energie, land en mineralen) die schaarste en inherente kostenstijgingen veroorzaakt heeft gevolgen voor uw organisatie Probeer hierin vooruit te denken, te innoveren en alternatieven te ontwikkelen.
Megatrend 13: Individualisering
De trend om zich als persoon van een ander te onderscheiden. Mensen en organisaties verwachten steeds vaker op maat gemaakte en gepersonaliseerde producten, diensten en oplossingen. Als manager dient u hiermee rekening te houden, niet alleen bij het aanbod richting klanten maar ook voor uw eigen personeelsbestand. Denk hierbij aan keuzemogelijkheden in arbeidsvoorwaarden en werklocatie.
Disruptor 1: Pandemieën
Pandemieën stellen buitengewone eisen aan de volksgezondheid en medische zorg, en vormen een bedreiging voor het functioneren en zelfs het voortbestaan van organisaties. Als manager dient u niet alleen de gezondheid van medewerkers (klanten en stakeholders) voorop te stellen, maar ook de continuïteit van de organisatie te waarborgen.
Het futurize proces
Op basis van wetenschappelijk literatuuronderzoek én rondetafeldiscussies hebben de auteurs deze megatrends/disruptors geïdentificeerd om vervolgens te beoordelen welke gevolgen ze hebben en welke kansen dan wel bedreigingen ze vormen voor organisaties. Daarna is voor elke megatrend/disruptor - met behulp van het high performance organisatie (HPO) raamwerk dat de factoren geeft waarmee uw organisatie blijvend op hoog niveau kan presteren - een aantal self-assessment vragen opgesteld waarmee u kan beoordelen hoe goed uw eigen organisatie is voorbereid op de specifieke megatrend/disruptor. De Waal: "Wanneer deze zelfevaluatie door meerdere mensen van een organisatie wordt ingevuld, kan voor elke megatrend en disruptor bepaald worden hoeveel impact deze op de organisatie gaat hebben en hoe goed de organisatie op die impact voorbereid is. De resultaten van de inschatting worden weergegeven in een zogenoemde futurize-heatmap waarin de megatrends/disruptor geplot worden langs de assen ‘Impact’ en ‘Voorbereiding’. Visueel is dan gelijk te zien waar urgentvoorbereidingsacties moeten worden ondernomen (hoge impact/lage mate van voorbereiding) of waar bijvoorbeeld alleen gemonitord hoeft te worden of er geen significante veranderingen plaatsvinden (gemiddelde impact/gemiddeld voorbereid)."
Linthorst vult aan: "Deze heatmap wordt goed besproken zodat er een gemeenschappelijk gedragen beeld over de toekomstgereedheid van de organisatie ontstaat én over wat er eventueel moet gebeuren – welke acties er nodig zijn - om de organisatie meer future-proof te maken. Door dit Futurize!-proces kunnen organisaties zich beter voorbereiden op de megatrends/disruptor en wordt vooruitdenken als vaardigheid ontwikkeld: iedereen binnen de organisatie heeft immers de taak om vooruit te denken en proactief te zijn." Een voorbeeld hiervan, beschreven in het boek, is een organisaties die in haar rolprofielen de volgende verantwoordelijkheden heeft opgenomen voor alle medewerkers: ‘Houdt vakkennis, trends en -ontwikkelingen bij. Neem afstand van het dagelijks werk en vertaal het geleerde in verbetering of vernieuwing van producten, diensten of processen.’ Linthorst: "Met andere woorden, iedereen en niet alleen het management is verantwoordelijk voor de voorbereiding op de volgende crisis."
Futurizen verhoogt de winstgevendheid
Uit onderzoek, beschreven in het boek, naar de impact van toekomstgerichtheid op het succes van organisaties bleek dat zogenoemde ‘waakzame’ organisaties, die bewust bezig zijn zich voor te bereiden op de toekomst, 33 tot 44 pocvent meer winstgevend zijn dan organisaties die dat niet doen. "Kwetsbare organisaties’ die slechts beperkt of bijna niet aan vooruitziendheid doen, hebben een winstgevendheid die 37 procent lager ligt. Organisaties die het moeilijk hebben en moeten vrezen voor hun voortbestaan, omdat ze weinig aan toekomstgerichtheid doen, kennen zelfs een 44 procent lagere winstgevendheid,"aldus De Waal.
