De vele ontslagmogelijkheden maken het ontslag er niet eenvoudiger op
Zoveel soorten ontslag, zoveel regels
23 december 2020 -
In Nederland zijn er verschillende mogelijkheden om netjes van personeel af te komen. Toch is het uitgangspunt nog steeds de bescherming van de werknemer. Daarom kan het ontslagrecht soms knap ingewikkeld zijn. Dat zegt ook Joost Konings van De Brouwer Advocaten.
Hij heeft het over de verschillende ontslaggronden, maar ook over de strikte regels en de problemen die kunnen opdoemen. "In de eerste plaats is er het ontslag met wederzijds goedvinden. Net zoals werkgevers en werknemers vrij zijn om een arbeidsovereenkomst aan te gaan, zijn ze ook vrij om die te beëindigen. Natuurlijk moeten er dan wel een aantal afspraken worden gemaakt. De werknemer wil misschien wel af van het concurrentiebeding en de werkgever wil natuurlijk dat de laptop van de zaak opnieuw wordt ingeleverd. Zo'n afspraken worden in een vaststellingsovereenkomst opgenomen. Nadien is er vaak discussie over de inhoud ervan en de bedoelingen van de partijen. Het is dan ook belangrijk dat afspraken op een doordachte manier worden opgenomen."
Ontslagvergunning aanvragen bij het UWV
Volgens Konings kan er ook ontslag worden aangevraagd bij het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen): "In sommige gevallen heeft de werkgever een ontslagvergunning van het UWV nodig. Het gaat dan om een ontslag bij langdurige arbeidsongeschiktheid of om bedrijfseconomische redenen. Hierbij gelden er vaak heel strikte regels waaraan niet zomaar is voldaan.
Een voorbeeld daarvan is het bedrijfseconomisch ontslag. Hierbij moeten er over een lange periode arbeidsplaatsen vervallen en mag het niet mogelijk zijn om de werknemer te herplaatsen. Ook geldt hier een zogenaamd afspiegelingsbeginsel. De werkgever mag niet zomaar kiezen wie hij ontslaat, maar het moet om een afspiegeling van het personeelsbestand gaan.
Bovendien is er een belangrijke uitzondering: Er moet altijd rekening worden gehouden met de inhoud van relevante cao's. In sommige cao's staat er bijvoorbeeld dat er een ontslagcommissie voor het bedrijf is ingesteld. Dan moet het ontslag niet bij het UWV maar bij deze ontslagcommissie worden aangevraagd."
Ontbinding arbeidsovereenkomst via de kantonrechter
Vervolgens heeft Konings het over het ontslag via de kantonrechter: "In de wet zijn verschillende redenen opgenomen op basis waarvan de kantonrechter de arbeidsovereenkomst kan ontbinden. Dit noemen we de ontslaggronden. Het gaat dan bijvoorbeeld om een verstoorde arbeidsverhouding, werkweigering door gewetensbezwaren of disfunctioneren. Aan elke voorwaarde zijn er opnieuw strikte voorwaarden verbonden.
Vroeger was het zo dat deze ontslaggronden perfect voldragen dienden te zijn. Er moest dan aan alle voorwaarden zijn voldaan, want anders kon de ontslaggrond niet worden ingeroepen. Sinds januari 2020 kan het ook gaan om een combinatie van onvoldragen ontslaggronden. Het gaat dan bijvoorbeeld om disfunctioneren in combinatie met frequent ziekteverzuim."
Ontslag op staande voet
Vervolgens heeft Konings het over het ontslag op staande voet: "Voor een ontslag op staande voet is er dan weer geen ontslagvergunning nodig. Eigenlijk zijn de gebeurtenissen dan zo ingrijpend dat er gewoon niet kan worden gewacht. Er moet dan sprake zijn van een dringende reden, de werknemer moet meteen op de hoogte zijn gebracht en het ontslag moet meteen zijn gegeven." "Het ontslag op staande voet wordt vaak succesvol aangevochten dus enige voorzichtigheid is wel geboden," waarschuwt Konings. "Ten slotte zijn er nog andere manieren om de arbeidsovereenkomst te beëindigen. Tijdens de proeftijd gaat het bijvoorbeeld heel eenvoudig, maar ook wanneer de AOW-leeftijd is bereikt. Hoe dan ook blijft het gewoon moeilijke materie waarbij juridisch advies is aangewezen."
