6 oktober 2020 -
QR-codes winnen aan populariteit in Nederland, maar gebruikers zijn nog onvoldoende op de hoogte van de veiligheidsrisico’s. 63 procent van de Nederlanders geeft aan dat QR-codes het leven eenvoudiger maken in een ‘contactloze’ wereld. Tegelijkertijd zegt 55 procent van de Nederlanders het verschil tussen een legitieme en kwaadaardige QR-code niet te kunnen zien.
Bovendien is de beveiliging van het mobiele device bij een groot deel van de respondenten onvoldoende: 43 procent heeft geen beveiligingssoftware geïnstalleerd, of weet niet of dit het geval is. Dat blijkt uit onderzoek door MobileIron. Mobiele devices zijn tijdens de COVID-19-pandemie nog belangrijker geworden en maken onlosmakelijk deel uit van ons leven. Meer dan de helft van de Nederlanders (52 procent) signaleert een toename in het gebruik van QR-codes. Werknemers gebruiken hun mobiele device voor toepassingen in hun privésituatie, maar ook om verbinding te maken met zakelijke toepassingen en clouddiensten, en zo productief te zijn voor hun werkgever. Vaak gaat het hierbij om gebruik van hun eigen, onbeveiligde devices. Door deze mobiele devices ook te gebruiken voor het scannen van QR-codes, brengen gebruikers zichzelf en hun werkgever in gevaar.
Snelgroeiende populariteit
Onderstaande uitkomsten van het onderzoek tonen de zeer snelgroeiende populariteit van QR-codes in ons land tijdens de pandemie:
78 procent heeft wel eens een QR-code gescand, waarvan 47 procent in de afgelopen week en 25 procent in de afgelopen maand.
In de afgelopen zes maanden heeft 39 procent een QR-code gescand in een horecagelegenheid, 29 procent in een winkel en 26 procent heeft een QR-code op een product gescand.
56 procent van de respondenten is voorstander van een bredere toepassing van QR-codes in de toekomst.
55 procent van de respondenten is van plan om een QR-code in de nabije toekomst als betaalmethode te gebruiken.
49 procent van de respondenten zou zijn stem uitbrengen via een QR-code als die mogelijkheid geboden wordt.
Gaten in de beveiliging
Hackers zijn tijdens de pandemie op zoek naar gaten in de beveiliging en richten zich in toenemende mate op mobiele devices met geavanceerde aanvallen. Mobiele devices zijn aantrekkelijke doelwitten van hackers omdat de interface gebruikers dwingt om snel actie te ondernemen, terwijl slechts beperkte informatie beschikbaar is. Ook zijn gebruikers vaak sneller afgeleid als ze op hun mobiele device zitten, waardoor ze meer kans maken om slachtoffer te worden van een aanval.
"Hackers voeren op verschillende manieren aanvallen uit op mobiele devices zoals via e-mail, SMS-berichten, instant messages, social media en andere communicatiemethoden," zegt Alex Mosher, Global Vice President of Solutions, MobileIron. "Ik verwacht dat we binnenkort ook aanvallen zullen zien via QR-codes. Een hacker kan eenvoudig een kwaadaardige URL met malware aan een QR-code toevoegen, waarmee data aan het mobiele device kan worden onttrokken als deze de code scant. Of de hacker voegt een link toe naar een phishingsite waar een gebruiker wordt gevraagd om zijn inloggegevens in te vullen, die daarna door deze hacker misbruikt kunnen worden."
Groot potentieel risico
De volgende uitkomsten tonen aan dat QR-codes een groot potentieel risico vormen voor eindgebruikers en organisaties:
Meer dan de helft (55 procent) van de respondenten ziet geen verschil tussen een legitieme en kwaadaardige QR-code, terwijl 61 procent wel een kwaadaardige URL kan onderscheiden van een legitieme URL.
Hoewel een kleine meerderheid van de Nederlanders (52 procent) weet dat QR-codes een URL kunnen openen, zijn ze minder goed op de hoogte van de andere acties die een QR-code in gang kan zetten: slechts 24 procent gelooft dat het scannen van een QR-code kan leiden tot het opstellen van een e-mail; 20 procent gelooft dat het scannen een telefoongesprek kan laten beginnen en 18 procent gelooft dat het scannen een tekstbericht kan initiëren.
42 procent van de respondenten maakt zich zorgen over de privacy, security en financiële gevolgen van het gebruik van een QR-code, maar maakt er toch gebruik van; 20 procent maakt zich dusdanig zorgen over het gebruik van QR-codes dat ze deze niet scannen. De overige groep Nederlanders (38 procent) maakt zich geen zorgen.
31 procent van de respondenten weet niet of hackers QR-codes kunnen inzetten om slachtoffers te benaderen.
Mobile devices
"Organisaties moeten zich in hun securitystrategie snel gaan richten op mobiele devices," zegt Mosher. "Tegelijkertijd moeten ze zorgen voor een goede gebruikerservaring. Een unified endpoint management (UEM)-oplossing biedt organisaties overzicht en beveiligingsmogelijkheden van devices, gebruikers, apps en netwerken waarmee toegang tot zakelijke data wordt gevraagd, zonder dat dit ten koste gaat van de werknemersproductiviteit. Organisaties kunnen een mobile threat defense-oplossing toevoegen aan de UEM-oplossing om zo mobiele dreigingen te detecteren en op te lossen, waaronder kwaadaardige QR-codes, zelfs wanneer een device offline is. Door de unieke integratie van de MTD-oplossing in de UEM-client is het voor MobileIron mogelijk om 100 procent gebruikersadoptie te realiseren met automatische bescherming tegen mobiele bedreigingen, zonder dat de gebruiker hiervoor actie hoeft te ondernemen."
Het onderzoek is uitgevoerd onder ruim 500 consumenten in Nederland.
