De impact van het virus verschilt enigszins per regio
1 juli 2020 -
Het CBS maakt de balans op van het leven voor, tijdens en na de eerste coronagolf. Wat zijn de regionale verschillen wat betreft zorg, ondernemersvertrouwen, werkgelegenheid, faillissementen, consumentenvertrouwen en thuiswerken bijvoorbeeld?
In welke provincie overleden meer mensen dan verwacht?
Tijdens de eerste negen weken van de corona-epidemie in Nederland (week 11 tot en met week 19) was de sterfte hoger dan verwacht. In die weken overleden bijna 9.000 mensen meer dan je in deze periode zou verwachten als er geen corona-epidemie was geweest. Vooral in Noord-Brabant en Limburg was er sprake van oversterfte, er stierven in deze provincies meer mensen dan je zou verwachten in deze periode.
Hoe ver tot de dichtstbijzijnde huisarts en het dichtstbijzijnde ziekenhuis?
In 2019 was de gemiddelde afstand tot de dichtstbijzijnde huisarts een kilometer, voor het dichtstbijzijnde ziekenhuis (exclusief buitenpolikliniek) moest gemiddeld 7,1 kilometer worden afgelegd. Dit betreft de reisafstand over de weg naar de dichtstbijzijnde huisarts of dichtstbijzijnde ziekenhuis.
Zijn er regionale verschillen in aantal werknemers in de zorg?
Eind 2019 woonden in Groningen met 97 werknemers per 1 000 inwoners de meeste werknemers in de sector zorg en welzijn afgezet tegen de bevolking. De overige noordelijke en oostelijke provincies volgen op enige afstand. De verschillen tussen de provincies zijn substantieel. In Groningen wonen bijna anderhalf keer zo veel werknemers per 1 000 inwoners dan in Noord-Holland.
Waar wonen de meeste ouderen?
Volgens het RIVM behoren mensen vanaf 70 jaar tot de groep kwetsbare ouderen met een relatief hoog risico om ernstig ziek te worden van het coronavirus. Deze ouderen zijn oververtegenwoordigd in landelijke gebieden.
Hoe ontwikkelt de criminaliteit zich in provincies?
In alle provincies liep het aantal geregistreerde misdrijven in de maanden maart tot en met mei 2020 terug vergeleken met 2019. Deze afname was het sterkst in Limburg (-15,4 procent) en Groningen (-15,3 procent).
Waar werken de meeste mensen thuis?
Thuiswerken is het gebruikelijkst in de Randstad en andere stedelijke gebieden. In de regio Utrecht werkte de helft van de werkzame personen doorgaans of incidenteel thuis in 2019. Andere regio’s waar meer dan 45 procent van de werkzame bevolking thuiswerkt waren Groot-Amsterdam, Gooi- en Vechtstreek en de regio’s Haarlem en ‘s-Gravenhage. Buiten de Randstad werken mensen vooral thuis in de Gelderse regio’s Arnhem-Nijmegen en Veluwe.
In welke provincie nam het aantal faillissementen het meest toe?
In Nederland waren in de maanden maart tot en met mei 2020 4 procent meer faillissementen dan in de vergelijkbare periode vorig jaar. Dit was ook het geval in de periode van december 2018 tot en met februari 2019. In Fryslân vond de grootste omslag plaats. In december 2019 tot en met februari 2020 nam het aantal faillissementen nog af, terwijl in de maanden maart tot en met mei 2020 het aantal faillissementen steeg.
Hoeveel minder gasten kwamen het eerste kwartaal naar Nederlandse logiesaccommodaties?
Het totaal aantal gasten in Flevoland en Noord-Holland daalde in het eerste kwartaal van 2020 het meest in vergelijking met dezelfde periode in 2019. De afname was het grootst in Flevoland, maar daar is het aantal toeristen in absolute zin veel lager dan in Noord-Holland. In Noord-Holland kwamen het eerste kwartaal van 2020 750.000 gasten minder dan in dezelfde periode in 2019, in Flevoland waren dat er 28.000 minder.
Zijn er regionale verschillen in ondernemersvertrouwen?
Het ondernemersvertrouwen, de stemmingsindicator van ondernemend Nederland, kwam aan het begin van tweede kwartaal in alle provincies lager uit dan in het voorgaande kwartaal. De verwachtingen van ondernemers waren in het eerste kwartaal van 2020 in de meeste provincies nog positief. In het tweede kwartaal was het ondernemersvertrouwen het laagst in Noord-Holland en Limburg met -38. De onderlinge verschillen tussen provincies zijn niet heel groot, het minst negatief was het vertrouwen in Fryslân met -25.
Wat verwachten ondernemers per provincie van de omzet de komende drie maanden?
In alle provincies waren in het tweede kwartaal meer ondernemers die de komende drie maanden een omzetdaling verwachten, dan ondernemers die een omzettoename verwachten. Dit wijkt sterk af van de verwachtingen in het eerste kwartaal van dit jaar. Toen waren ondernemers in enkele provincies nog positief over de verwachte omzet.
Zijn er regionale verschillen in consumentenvertrouwen?
In het eerste kwartaal van 2020 was het consumentenvertrouwen in Nederland negatief (-2). Het vertrouwen lag iets boven het niveau van het vierde kwartaal van 2019 (-4). Niet in alle landsdelen was het vertrouwen negatief, in Oost-Nederland (Gelderland, Overijssel, Flevoland) was men positief (+1). Het laagst was het consumentenvertrouwen in Noord-Nederland (Groningen, Fryslân en Drenthe). Ook een jaar eerder was in deze regio het vertrouwen al negatief.
Hoe ontwikkelt de arbeidsdeelname zich per provincie?
Het aantal werkenden als percentage van de bevolking van 15 tot 75 jaar nam in het eerste kwartaal van 2020 het meest af in Overijssel en Limburg vergeleken met een jaar eerder; respectievelijk 0,8 en 0,6 procentpunt. De arbeidsparticipatie steeg het meest in Drenthe (+1,3 procentpunt), gevolgd door Gelderland, Zeeland en Noord-Brabant.
In welke provincie is de arbeidsmarkt het krapst?
Veranderingen in de situatie op de arbeidsmarkt zijn direct terug te zien in de verhouding tussen het aantal openstaande vacatures en het aantal werklozen. Hoe krapper de arbeidsmarkt, hoe minder werklozen er zijn per vacature. De spanning op de arbeidsmarkt verschilt sterk per regio. De arbeidsmarkt in Zeeland en Utrecht was het meest gespannen. In deze provincies waren meer vacatures dan werklozen het eerste kwartaal van 2020; in Zeeland waren 115 en in Utrecht 103 openstaande vacatures per 100 werklozen.
