23 januari 2020 -
Kinderen leren van jongs af aan het verschil tussen goed en kwaad. Het personage in sprookjes in donkere kledij staat gelijk aan slecht, en het personage gekleed in lichte kleding is de held. Een zwart-wit beeld dus, zonder enige nuance. Deze duidelijke structuur vormt de basis waarin kinderen hun denken en sociale interacties ontwikkelen.
De consequentie is echter dat wanneer men opgroeit, het beeld van slechts twee uitersten blijft bestaan. Enkele oorzaken hiervan zijn vaak een gebrek aan openheid, of onvoldoende kennis. Mensen zijn daardoor nog steeds geneigd om een oordeel te vellen zoals in de sprookjes voor kinderen. Thomas Kuckelkorn, Manager PR & Communicatie bij BCT, legt in dit artikel uit waarom het hoog tijd is om uit de (digitale) zwart-wit-sprookjeswereld te stappen.
Artificial Intelligence: vriend of grootste vijand?
Waarom het sprookjesprincipe zo goed werkt? Omdat het complexe oriëntatievraagstukken versimpelt, in de meeste gevallen echter te sterk. Het antwoord is vaak het één of het ander, er zit niets tussenin. Dit principe is niet alleen terug te zien in maatschappelijke kwesties, maar ook binnen de politiek, economie, digitale trends en technologie. Het zwart-wit-denken is binnen de technologie bijvoorbeeld ook verbonden aan Artificial Intelligence, omschreven als intelligente machines die taken van mensen overnemen. De discussie die gaande is omtrent Artificial Intelligence bestaat uit twee uitersten: organisaties beschouwen het als beste vriend of als grootste vijand. Voorstanders van Artificial Intelligence zien het als een waardevol hulpmiddel omdat wat betreft capaciteit het meer mogelijkheden biedt dan het menselijk brein. Tegenstanders benadrukken de doemscenario’s waarbij de technologie zelf beslissingen gaat nemen en zo de mens onder druk kan zetten. Net als bij vele andere onderwerpen wordt de nuance steeds weer genegeerd.
De wereld bestaat niet uit enen en nullen
Artificial Intelligence plaatsen in het ‘goede’ of ‘slechte’ hokje brengt ons niet verder.
Kuckelkorn: "Het is net als veel andere technologische ontwikkelingen in de basis een hulpmiddel, een tool. Het is niet onze redder of grootste gevaar. Het kan bepaalde taken versimpelen en overnemen, maar mensen zijn nog altijd beter in bijvoorbeeld het bedenken van creatieve oplossingen. De technologie hoeft de mens niet op alle vlakken te vervangen, maar kan wel ondersteuning bieden. Het is dus niet uitsluitend goed of enkel slecht. De echte wereld bestaat tenslotte ook niet uit enen en nullen." Toch leert de praktijk dat mensen de (digitale) realiteit als minder complex beschouwen dan nodig, en deze manier van denken remt innovatie af. Bovendien belemmert het de weg naar een succesvolle digitale toekomst. In de loop der jaren is namelijk meerdere keren gebleken dat de durf om buiten de gebaande paden te treden wordt beloond, en dus is openstaan voor de mogelijkheden van bijvoorbeeld Artificial Intelligence belangrijk.
Het grijze gebied
Om weg te komen van ons kinderlijke en veilige zwart-wit-denken moeten we niet alleen dapper en creatief zijn, maar ook meer openheid tonen voor nieuwe en diverse denkbeelden. Oftewel, we moeten het grijze gebied durven te betreden. Slim en creatief denken heeft mensen namelijk veel verder gebracht dan zwart-wit-denken, ook wat betreft technologische ontwikkelingen. Er moet daarom plaats komen voor meer gedifferentieerde discussies willen we uit de sprookjeswereld stappen, de echte mensenwereld in. Alleen dan zal innovatie tot bloei komen.