Deze drie innovatieve bedrijven gaan de strijd aan met plasticsoep
Data ingezet in de strijd tegen plastic afval
29 april 2019 -
De plasticsoep verstikt de flora en fauna in de oceanen en bedreigt indirect ook andere levensvormen, waaronder wijzelf. Het bedrijfsleven moet daarom zijn verantwoordelijkheid nemen.
"Niets doen is geen optie, al was het maar omdat het bedrijfsleven zelf medeverantwoordelijk is," zegt Rinse Tamsma, Managing Director bij SAP Nederland. Zijn eigen werkgever wil met data de ‘plastic-keten’ inzichtelijk maken en zo positieve maatregelen zoals recycling stimuleren. Maar er zijn volgens hem meer veelbelovende initiatieven.
Lichtgewicht, duurzaam en goedkoop. Plastic was begin twintigste eeuw een dankbaar materiaal. Of het nu ging om verpakkingsmateriaal of tasjes: plastic leende zich er dankbaar voor. "Inmiddels gaat het materiaal onder aan zijn eigen succes, zegt Tamsma. "Het kent namelijk een groot nadeel: het vergaat niet tot nauwelijks. Daardoor blijven we met de afval zitten. Het gevolg: ieder jaar dumpen we met zijn allen twaalf miljoen ton aan plastic in de oceanen, het gewicht van een miljoen Londense bussen. Ongehoord."
Meer dan 500 jumbojets
Dat blijft niet zonder gevolgen. "Het probleem is levensgroot," vervolgt Tamsma. "Onderzoek schatten dat het gaat om 1,8 biljoen stukken plastic, die samen meer wegen dan 500 jumbojets. De totale omvang zou neerkomen op 1,6 miljoen vierkante kilometer. Maar omdat het ook gaat om hele kleine stukjes plastic, zijn grenzen nauwelijks aan te geven. De oceanen zijn er letterlijk mee doordrenkt."
De plasticsoep vormt dan ook een directe bedreiging voor al het leven op de planeet. Allereerst voor het zeeleven zelf. Tamsma: "Zo’n 700 diersoorten lopen direct gevaar. Maar microdeeltjes afkomstig van het plastic komen via mosselen, garnalen en andere kleine zeedieren in de voedselketen terecht. Ook in die van ons," waarschuwt hij.
Veelbelovende initiatieven
Gelukkig zijn volgens Tamsma een aantal veelbelovende initiatieven om een einde te maken aan het probleem:
1. The Great Bubble Barrier
Een veelbelovende innovatie komt van de Nederlandse bedrijf The Great Bubble Barrier. De start-up wil de plasticsoep bestrijden met luchtbellen. Dat klinkt vreemd, maar de vinding is volgens Tamsma uiterst elegant. "Een soort verticale muur van luchtbellen moet voorkomen dat plastic vanuit rivieren in de oceanen terechtkomt. Vissen en andere dieren kunnen probleemloos door de barrière. Ook de schepen trekken zich weinig aan van luchtbellen. Maar plastic niet: uit recente proef bleek dat 80 procent van het plastic terugstroomt en uiteindelijk weer in de rivierbedding terechtkomt. Daar is het eenvoudig op te ruimen."
2. The Ocean Cleanup
Een ander veelbelovend initiatief is The Ocean Cleanup. Het project is ontsproten uit het brein van de Nederlandse uitvinder Boyan Slat. "Het idee is even simpel als effectief: een 3 meter hoog net van geweven textiel hangt aan een 600 meter lange buizenconstructie die in een halve cirkel op het wateroppervlak drijft.
Een samenspel van wind, golven en stromingen zorgt dat het plastic in de U-vorm bij elkaar op een hoop drijft. Dankzij satellietcommunicatie is de constructie altijd nauwkeurig te lokaliseren, zodat een schip regelmatig het verzamelde plastic uit het water kan verwijderen."
Op dit moment richt het project zich op het opruimen van de ‘Great Pacific Garbage Patch’, een drijvende hoop plastic afval in de Grote Oceaan met een omvang van drie keer Frankrijk. Het systeem is na een testperiode teruggehaald aan wal voor het doorvoeren van enkele verbeteringen. Later dit jaar gaat het project verder.
3. Data in strijd tegen plastic
Natuurlijk zijn initiatieven om plastic uit de zee te ruimen lovenswaardig. Maar hoe mooi zou het zijn als het probleem bij de bron kunnen aanpakken? "Intensieve recycling zou het probleem sterk terugdringen, maar daarvoor is er nog veel te weinig samenwerking tussen bijvoorbeeld fabrikanten, retail en afvalverwerkingsbedrijven."
Een fundamenteel probleem is gebrek aan inzicht. "Wie produceert wat, hoeveel afval levert dat op, waar komt dat terecht? Hoeveel plastic wordt wel hergebruikt? Dat gebrek aan inzicht belemmert concrete maatregelen. Met als gevolg dat veel plastic onnodig op de afvalberg belandt."
SAP wil die situatie met een ‘plastics cloud’ sterk verbeteren. "We onderzoeken momenteel hoe organisaties beter data kunnen delen en gebruiken, voor scherper inzicht in de complexe ‘plasticstroom’ in onze maatschappij. Retail, de maakindustrie en afvalverwerkingsbedrijven kunnen profiteren van die data. Een betere zicht op macroniveau van de productie, distributie, afval en hergebruik van plastic begint bij kennis. Ook overheden kunnen met een beter inzicht effectiever beleid maken."
Niet genoeg
Volgens Tamsma is het nog niet genoeg. "Het bedrijfsleven barst van de know-how en innoverend vermogen. Laten we dat inzetten voor het goede en nog veel meer samenwerken om het plastic voor eens en altijd te weren uit de oceanen."
Of recyclen naar picknicktafels, loungebanken of bloembakken. Daar gaat al snel 100Kg gerecycled kunststof in en je kunt er echt heel mooie dingen van maken, het gaat de rest van je leven mee, je kunt het opnieuw recyclen en goed voor milieu.
Een mooie en waarschijnlijk blijvende trend in de relatiegeschenken laat zien dat ook deze branch zich inzet om het gebruik van plastic te verminderen. De opkomst van bamboe- en maisvezelproducten is een goed en betaalbaar alternatief. Echter blijft het iets wat we met zijn alle moeten doen.
