Leidinggevende onderschat eigen voorbeeldfunctie bij overwerk
4 september 2018 -
Snel nog even een mailtje in de avond, nog even een belletje in het weekend of tijdens het ontbijt al uw agenda en to do’s doornemen. Het lijkt onschuldig, maar de impact is groter dan we vaak denken.
Dat blijkt uit onderzoek van Kantar Public, in opdracht van Zilveren Kruis. Bijna de helft van de medewerkers ondervindt de uitwerking van overwerk in hun privéleven. Het onderzoek toont ook dat leidinggevenden dénken hun medewerkers goed te begeleiden bij het balanceren tussen werk en de thuissituatie. Toch ervaren medewerkers deze hulp in veel mindere mate.
Overwerk heeft negatieve invloed thuis, ook op de kinderen
Een groot deel van de medewerkers gaat door overwerken ongezonder leven. Zo gaan zij minder sporten, ongezonder eten en slechter slapen. Daarnaast heeft overwerken een negatieve impact op medewerkers hun sociale leven. De relatie met hun partner en sociale contacten verslechtert. 39 procent van de medewerkers voelt zich zelfs wel eens schuldig richting zijn of haar partner en directe omgeving als er vanwege werk minder tijd voor hen overblijft. Het schuldgevoel richting kinderen wordt nog breder gedeeld (44 procent). Vier op de tien medewerkers wordt veel sneller boos op de kinderen door (over)werk en ruim een kwart van hen heeft zelfs het gevoel tekort te schieten als ouder.
Bedrijfscultuur werkt overwerken in de hand
Maar waarom doen we het dan en masse? Opvallend is dat volgens één op de drie medewerkers (medewerkers 30 procent, leidinggevenden 24 procent) overwerken bij de bedrijfscultuur hoort. De Nederlandse medewerker werkt gemiddeld 3 uur over. Ongeveer 80 procent van hen is daar niet ontevreden over. Ook voor leidinggevenden is het ‘normaal’ om over te werken met dezelfde redenen. Zij doen dit dan ook ruim twee keer zoveel dan hun medewerkers met gemiddeld 6,5 uur in de week.
Prof. Dr. Naomi Ellemers: "Leidinggevenden hebben als verantwoordelijkheid te zorgen dat het werk afkomt. Vaak vinden ze dat het bij hun functie hoort om over te werken als dat nodig is, en vinden dat ook terecht gezien hun hogere salaris. Ze staan er niet bij stil dat hun gedrag door anderen als voorbeeld wordt gezien, ook als dat niet de bedoeling is."
Leidinggevende overschat zichzelf
Ruim de helft van de leidinggevenden denkt het goede voorbeeld al te geven als het gaat om de werk-privé balans. Dit wordt minder erkend door medewerkers, slechts 34 procent van hen ervaart dit ook zo. Daarnaast geeft driekwart van de leidinggevenden aan dat zij hun medewerkers helpen een goede balans te houden tussen werk en privé. Medewerkers ervaren deze hulp echter in veel mindere mate (49 procent). Het is zelfs een perceptieverschil van 27 procentpunten. Bijna de helft van de leidinggevenden geeft aan met regelmaat te vragen of hun medewerkers het werk nog goed kunnen combineren met hun gezins-/privéleven. Ook deze checkvraag wordt door medewerkers in veel mindere mate ervaren, slechts door 22 procent. Opvallend is dat bijna de helft van de medewerkers aangeeft dat hier zelfs nooit naar wordt gevraagd. Over het algemeen worden de leiderschapskwaliteiten van de leidinggevenden door medewerkers dan ook negatiever beoordeeld dan door de leiders zelf (medewerkers 57 procent, leidinggevenden 82 procent).
Een beter bedrijfsresultaat door vitaal leiderschap
Leidinggevenden zijn zich niet altijd bewust van de impact die zij hebben op het privéleven van hun medewerkers en verwachten van hen dat er ook buiten werktijd aandacht is voor de zaak. De hoogste prioriteit ligt op een beter resultaat. Zo stuurt vier op de tien leiders (39 procent) wel eens een werkgerelateerd berichtje of mailtje naar een medewerker buiten werktijd. 30 procent van hen verwacht ook dat de medewerkers reageren buiten werktijd. Ook bijna de helft van de leidinggevenden (48 procent) verwacht dat de ‘verloren’ werktijd later wordt ingehaald als medewerkers eerder naar huis moeten vanwege bijvoorbeeld een ziek kind. Tegelijkertijd zeggen leidinggevenden (50 procent) hun medewerkers de vrijheid te geven door hen enkel te beoordelen op prestaties.
Jan-Willem Evers, commercieel directeur Zilveren Kruis: "Leidinggevenden overschatten hun voorbeeldrol en onderschatten de impact van overwerk op hun medewerkers. Daar schrik ik van. Als grootste verzekeraar van werkend Nederland zien wij namelijk dagelijks de gevolgen; burn-out is niet voor niets beroepsziekte nummer een. Veel organisaties denken bij vitaliteit en verzuim al snel aan de inzet van curatieve gezondheidsprogramma’s. Terwijl juist op het gebied van preventie nog zoveel gezondheidswinst valt te behalen. Bent u zich als leidinggevende echt bewust van uw voorbeeldfunctie? Dat berichtje na werktijd níet meer sturen zorgt voor de korte en lange termijn voor gezondere werknemers en daarmee een beter bedrijfsresultaat."
