Politieke partijen blind voor de gevolgen van robotisering
21 februari 2017 -
Al binnen enkele decennia kan de helft van alle banen in Nederland verdwijnen door automatisering en robotisering. Over de gevolgen daarvan voor economie en samenleving komt vrijwel niets terug in de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen.
Werkgeversorganisatie VNO-NCW en vertegenwoordigers van de ICT-branche maken zich grote zorgen over die blinde vlek bij politici. Dat blijkt uit een inventarisatie van AG Connect. AG Connect werkt hierin samen met RTL Nieuws, dat in zijn uitzending van zaterdag 18 februari hier uitgebreid op inging.
Wereldwijd verdwijnen miljoenen banen
Het World Economic Forum schat dat wereldwijd binnen drie jaar door automatisering en robotisering ruim zeven miljoen banen verdwijnen. Daar komen wel banen voor terug, maar minder en met andere kwalificaties. Op wat langere termijn – vijftien tot 25 jaar - zou volgens schattingen tot wel de helft van het bestaande werk overgenomen kunnen worden door computers en robots. In Nederland zijn de duizenden ontslagen die de banken vorig jaar aankondigden ook een gevolg van verdere robotisering.
Buiten Nederland zijn de gevolgen van automatisering en robotisering wel degelijk een punt van zorg. Toen nog president Barack Obama refereerde eraan tijdens zijn afscheidsrede in Chicago. Ook tijdens de bijeenkomst van wereldleiders in Davos was het een belangrijk punt van aandacht.
Blinde vlek bij politici
De meeste Nederlandse politieke partijen hebben er echter maar weinig over te melden. En zeker niet over hoe de effecten van massale vervanging van arbeid door technologie op termijn moet worden opgevangen:
D66 is er nog het meest expliciet in en pleit voor "experimenten met nieuwe vormen van werkverdeling" als antwoord op de arbeidsmarkteffecten van de inzet van robots.
De PvdA stipt de kwestie aan, maar houdt het verder bij de mededeling dat de 'bestaanszekerheid verankerd' moet worden.
De Christen Unie volstaat met de vaststelling dat er ook aandacht moet zijn voor de keerzijde van robotisering.
De PVV, 50+, de Partij voor de Dieren, de VVD, het CDA, VNL, Groen Links, de SP en de SGP besteden er totaal geen aandacht aan.
Veel meer digitale ambitie nodig
VNO-NCW ziet de voordelen van robotisering maar daarvoor is "veel meer digitale ambitie nodig", zegt secretaris David de Nood van VNO-NCW. "Zo kan met digitale technologie bijna de helft van de ziekenhuiszorg in Nederland gewoon thuis plaatsvinden en zullen digitale innovaties uitstoot en doorstroming op onze wegen flink verbeteren. Schets dus als politiek waar je met Nederland in 2025 digitaal wilt staan, welke kansen je wilt hebben verzilverd en neem daarin de reële zorgen rondom werkgelegenheid expliciet mee door de juiste dingen te doen in bijvoorbeeld het onderwijs."
Banenverlies op mbo- en hbo-niveau
Het banenverlies blijft niet alleen beperkt tot het pure productiewerk. Vooral banen op mbo-niveau zullen verdwijnen, voorspellen onder meer Oxford University, OESO, en het ING Economisch Bureau. Maar ook banen op hbo-niveau zijn niet veilig. Vooral bij de banken wordt nu al duidelijk dat veel administratief werk verdwijnt door automatisering en robotisering. ING schrapt om die reden 2.300 van de in totaal 14.700 banen in Nederland. Rabobank wil nog voor 2018 inkrimpen met 10.000 banen en ABN Amro ontslaat 2.900 medewerkers. Die krimp komt bovenop de 38.000 banen die sinds het begin van deze eeuw in de Nederlandse financiële sector zijn verdwenen.
