21 februari 2017 -
De wijzigingen in wet- en regelgeving zorgen voor interessant denkvoer en vragen wederom van ons om flexibel met alle veranderingen mee te bewegen.
Door de flexibilisering van de arbeidsmarkt en de toename van vrijwillige en ‘gedwongen’ zzp’ers, komen er steeds weer andere vragen boven drijven. Hoe worden zelfstandigen beschermd? En hoe wordt aan de andere kant voorkomen dat ze teveel voorgetrokken worden? Marc Loo, directeur bij FastFlex, deelt hierover zijn visie.
Schizofrene arbeidsmarkt
"Nederland heeft een schizofrene arbeidsmarkt, ondanks alle pogingen daar wat aan te veranderen. Aan de ene kant staan we op nummer één als het gaat om beschermen van vaste medewerkers, aan de andere kant zijn we kampioen op het gebied van zzp en flexcontracten." Zo geeft hij aan dat de ontslagbescherming in Nederland is veel sterker is dan in andere landen. Ook hebben werkgevers meer plichten bij ziekte dan hun Europese collega’s. Volgens Loo is deze regelzucht een belangrijke reden dat bedrijven op zoek gaan naar het alternatief dat flexwerken heet. "Multinationals en beursgenoteerde bedrijven kiezen er bijvoorbeeld steeds vaker voor om een vaste kern van hoogopgeleide mensen met belangrijke competenties te creëren en daar omheen flexibele arbeid in te zetten, bijvoorbeeld in financiële en administratieve banen. Hierdoor ontstaan steeds meer netwerkbedrijven."
ZP-schap: overtuiging of noodzaak?
De meeste zp’ers zijn ondernemer uit overtuiging en hebben minder behoefte aan vastigheid. "In de mediawereld zie je bijvoorbeeld enorm veel flexwerkers die geen vaste baan willen. Maar soms komt zp-schap ook vanuit pure noodzaak. In de journalistiek worden bijvoorbeeld ook minder vaste contracten verstrekt."
Zp’ers vallen op het gebied van regelingen nog steeds buiten de boot. "Denk aan scholing, verzekeringen en hypotheken. Ons systeem is nog steeds gebaseerd op rechten van vaste werknemers. De problemen die op lange termijn kunnen ontstaan door gebrek aan faciliteiten voor zzp’ers schuiven we voor ons uit. Dat wordt in de toekomst een flinke uitdaging nu er steeds meer mensen zijn die niet meer in de mal passen."
Op zoek naar zekerheid
De nieuwe wetgeving heeft de arbeidsmarkt veranderd. "Het blijkt dat werkgevers minder geneigd zijn vaste arbeidsrelaties aan te gaan als gevolg van de nieuwe wetgeving. Er wordt steeds vaker gekozen voor het aantrekken van flexibel personeel. Dit heeft in sommige sectoren, zoals de bouw, voor veel ophef gezorgd, omdat mensen vast komen te zitten in een flexbaan. Dit soort issues zullen de komende jaren blijven voorkomen, door voortdurend sterke verschuivingen in vraag en aanbod."
Voordat de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) in werking trad, kon een werkgever met toestemming van het UWV een werknemer ontslaan zonder dat hij de werknemer een vergoeding hoefde te betalen. Sinds in juli 2015 de WWZ werd ingevoerd is dit veranderd. "Een werkgever is nu verplicht om bij ontslag op zijn initiatief een transitievergoeding te betalen als de dienstbetrekking meer dan twee jaar geduurd heeft. Een ontslagverzoek heeft daarnaast zwaardere criteria waaraan deze moet voldoen, waardoor ontbindingsverzoeken veel vaker worden afgewezen."
Sinds 2015 is het, ondanks dat de nieuwe wet werd gepresenteerd als een versoepeling, nog moeilijker geworden om mensen te ontslaan. Vooral MKB- en kleine bedrijven zijn de dupe vanwege hun beperkte (financiële) middelen. Loo: "Er zijn zeker nog sectoren waarin jonge professionals een vast contract krijgen. Organisaties willen investeren in mensen en jonge specialisten aan zich binden. Toch zie ik dat over het algemeen het aantal vaste contracten nog steeds afneemt."
Organisaties zoeken alternatieven voor zp’er
Het gewijzigde arbeidsrecht en de invoering van de Wet DBA hebben als gevolg dat organisaties op zoek gaan naar alternatieven voor het inhuren van zp’ers. Lo: "Denk hierbij aan payrolling, detachering, contracting en Declarabele Uren BV (DUBV). Door organisaties wordt vaker gekozen voor een intermediair, of ze laten zelfs de zp’er helemaal links liggen. Opdrachtgevers willen zo min mogelijk risico lopen, maar dit is een gemiste kans. Zelfstandige professionals kunnen veel toegevoegde waarde bieden aan bedrijven. Ze zijn in staat op een kritische manier naar de organisatie en bestaande bedrijfsprocessen te kijken en kunnen op die manier bijdragen aan innovatie."
Enerzijds zijn zowel organisaties als professionals op zoek naar zekerheid en worden risico’s het liefst zo veel mogelijk vermeden, anderzijds heeft Nederland een leidende positie als het gaat op zzp-schap en flexwerken.
