Overheid geeft miljard uit aan inhuur maar verliest kwaliteit
29 november 2016 -
De Rijksoverheid geeft jaarlijks ruim 1,1 miljard euro uit aan externe inhuur aan consultancybureaus, uitzendbureaus en IT-bedrijven, maar uit onderzoek blijkt dat de overheid niet uit consultants haalt wat erin zit en veel kansen laat liggen.
Daarom pleit Ard-Pieter de Man, Sioo-rector en hoogleraar consultancy, kennisnetwerken en innovatie, voor de invoering van een prestatiebeloning: meer betalen bij beter presteren, minder betalen bij slecht presteren.
Prijs is heilig
Sioo en de Vrije Universiteit te Amsterdam hebben onderzoek gedaan naar consultants bij de Rijksoverheid. "De overheid zet alles op alles om voor een dubbeltje op de eerste rang te zitten, terwijl uit het oog wordt verloren wat eigenlijk de meerwaarde moet zijn van de consultant voor de eigen organisatie. Prijs is heilig, zo lijkt het," aldus Sioo-rector Ard-Pieter de Man in een toelichting.
Beloning voor kwaliteit levert op de lange termijn meer op dan kostenbesparing op de korte termijn "Verschuif de focus van kosten naar waarde. In plaats van te vragen: hoe duur is de consultant, moet de vraag worden gesteld: wat voor waarde levert hij? Dit kan door het invoeren van een prestatie afhankelijke beloning," zegt De Man.
Begrotingssystematiek
Resultaatafhankelijke beloning komt bij de overheid niet of nauwelijks voor vanwege de begrotingssystematiek. De Man: "Er is liever duidelijkheid op wat het budget voor dit jaar gaat zijn, dan onzekerheid over wat uiteindelijk betaald moet worden bij prestatie afhankelijke beloning." In plaats van de prijsdruk op te voeren, zou de overheid veel meer moeten sturen op het verhogen van de toegevoegde waarde van consultants, zo staat in de uitkomsten van het onderzoek.
Kritiek
De overheid wil volgens De Man de kosten van circa 1,1 miljard euro per jaar tegengaan door prijsdruk. "Overheden werken steeds vaker met een maximumtarief, waar een bureau niet van kan draaien. Het probleem is dat inkomen wordt verward met omzet. Een adviseur bij een bureau die 100.000 euro declareert, heeft daarmee nog geen 100.000 euro aan inkomen. Zijn bedrijfskosten (pand, opleidingen, uren offertes maken, marketing, administratieve ondersteuning etc.) en belastingen gaan daar nog van af. Optisch lijkt de adviseur veel te verdienen, in werkelijkheid valt het dan wel mee."
Een ander kritiekpunt is dat de overheid te veel van adviseurs afhankelijk wordt. "Dat is inderdaad een punt, maar door prijsdruk en aanbesteden los je dat niet op. Het werk moet toch gebeuren. Het aannemen van nieuw personeel is echter politiek niet haalbaar, want de overheid wordt door de meeste partijen al te groot gevonden. Bovendien is het vaak niet wenselijk, omdat bepaalde expertise niet continu nodig is. Kortom: adviseurs zullen een belangrijke rol in de overheid blijven spelen, al is het maar als flexibele schil."
Het werkelijke probleem is dat overheid alleen maar gebruik maakt van adviseurs die gelieerd zijn aan de overheid en daarmee onderdeel van het probleem zijn.
Daarnaast maakt ze gebruik van de grote bureaus, terwijl veel kleinere bureaus veel betere kwaliteit kunnen leveren, maar de tijd niet hebben voor de ingewikkelde aanbestedingsprocedures van de overheid.
Kortom, een advies aan de overheid, kijk eens verder dan bestaande leveranciers!
De mogelijkheden voor consultants van de overheid zijn onbeperkt. Zie de som die de overheid besteedt aan consulting, adviseurs allerhande enz. Omzet is echter geen inkomen, dat is de dikke adder onder het gras. En dat is niet snel op te lossen....
Arjen Gerritsen
|
|
9
-
02
-
2017
|
07
:
58
uur
Interessante visie op wat veranderen moet, maar dat gaat nooit gebeuren. Net zo min dat de inhuurders zelf eens subject matter competenties gaan krijgen. Zoals bijvoorbeeld bij ICT afdelingen bij de overheid die van hoog tot laag worden gerund door mensen zonder de minste basiskennis over ICT regie. Zo wordt zelfs de bijdrage van het eigen personeel niet voldoende uitgenut. De armoede ontstaat simpelweg door gebrek aan leiderschap en het niet nemen van eigen verantwoordelijkheid. (Midden)-managers bij de overheid kijken alleen maar omhoog. Binnen de opleiding Algemene Bestuursdienst (ABD) ligt de focus op het in het zadel houden van de hogere hiërarchie. E Wat zou je je dan zorgen maken om ingehuurde krachten, zolang er maar geen kamervragen worden gesteld. Zo is de opzet van Bureau ICT Toesting gericht op het genereren van lastige kamervagen in een ultieme poging de minister te controleren. Je moet als organisatie dus weer extra externe krachten inhuren op de projectplannen BIT-proof te maken, door bijvoorbeeld alle risico's te gaan negeren en de scope onrealistisch klein te houden. Heeft dus niet alleen te maken met beloning.
