Uzelf overhoren effectievere leerstrategie dan markeren of herhalen
30 augustus 2016 -
Studenten die een tekst bestuderen doen dat vaak door de tekst herhaaldelijk door te nemen of door belangrijke informatie te markeren. Zij denken dat deze technieken het meest effectief zijn, waarschijnlijk ook omdat ze makkelijk toepasbaar zijn.
Promovenda Pauline Reijners laat zien dat er andere, effectievere technieken zijn. Zoals technieken die het ophalen van eerder opgeslagen informatie uit het geheugen stimuleren. Op vrijdag 2 september 2016 verdedigt Reijners haar proefschrift, getiteld 'Retrieval as a cognitive and metacognitive study technique to learn from expository text'. Ze doet dat bij de faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen aan de Open Universiteit.
Ophalen van informatie
Op elk onderwijsniveau zijn de 'traditionele' technieken van herhaaldelijk bestuderen en markeren populair. De studenten waarderen deze technieken positief omdat zij relatief gemakkelijk toepasbaar zijn en geen grote tijdsinvestering of speciale training vragen. Maar onderzoek laat zien dat deze technieken niet effectief zijn als het gaat om het op langere termijn onthouden en begrijpen van de informatie uit de tekst. Effectiever is het om technieken te gebruiken je stimuleren om eerder opgeslagen informatie uit het geheugen op te halen, zoals zelf testen. Als udat doet, onthoudt u de eerder opgeslagen informatie op de langere termijn beter. Dergelijke technieken worden zelden spontaan gebruikt door studenten. Ze zijn er zich ook niet van bewust dat deze technieken effectief zijn. Het lijkt dus raadzaam studenten hierin te begeleiden.
Twee lijnen
Reijners stimuleerde voor haar onderzoek leerlingen en studenten om na het bestuderen van een tekst informatie uit het geheugen op te halen. Ze onderzocht het effect ervan op het onthouden van de informatie op de lange termijn. En ze onderzocht het effect op de kwaliteit van prestatie-inschattingen (hoeveel toetsvragen kan ik nu goed beantwoorden) en studieregulatie (moet ik stukken al dan niet nog een keer te bestuderen als voorbereiding op een toets).
Ophaaltaak als ondersteuning
Ze stelt vast dat simpelweg vragen om na het bestuderen van een tekst informatie op te halen niet automatisch leidt tot het beter onthouden van informatie. Beter is het om leerlingen al tijdens het bestuderen van een tekst korte vragen te laten beantwoorden (ophaaltaak). Dit heeft een positief effect op het onthouden van bevraagde informatie en het richt hun aandacht op belangrijke informatie in de tekst. Door de leerling ook nog de mogelijkheid te bieden om na het ophalen van informatie de tekst opnieuw te bestuderen, kunnen ze de ophaaltaak gebruiken om te bepalen wat belangrijk is in de tekst en wat nogmaals bestudeerd moet worden. Ondersteuning in de vorm van een ophaaltaak moet wel goed worden afgestemd. Twee keer hetzelfde type vragen beantwoorden stimuleert dezelfde cognitieve processen. Dit is belangrijk om de informatie in de tekst ook op langere termijn te onthouden, zeker als de test straks ook gaat over informatie uit diezelfde tekst.
Match
Verder is het belangrijk dat er een goede match is tussen de leertaak en een latere test. Een goede match maakt dat leerlingen goed kunnen inschatten of ze de stof beheersen en hoe goed ze straks een toets kunnen maken. Het beïnvloedt dus zowel de accuraatheid van prestatie-inschattingen als de studieregulatie. Maar een goede match tussen ophaaltaak en test is niet genoeg om te komen tot goede prestatie-inschattingen en studieregulatie. Uiteindelijk gaat het om het daadwerkelijke gebruik van de informatie die vrijkomt door de ophaaltaak en dit blijkt heel moeilijk te zijn. Het is lastig om na te gaan in hoeverre stof beheerst wordt en wat al dan niet opnieuw moet worden bestudeerd.
Pauline Reijners verdedigt haar proefschrift op vrijdag 2 september 2016 vanaf 13.30 uur bij de faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen van de Open Universiteit in Heerlen. De promotores zijn prof. dr. P.A. Kirschner en prof. dr. L. Kester. De co-promotor is dr. G. Camp.
