8 juli 2015 -
Hoeveel ideeën denkt u dat er nodig waren voor de ontwikkeling van de eerste mobiele telefoon, het internet of een dienst als Uber? Het moeten er honderden, misschien wel duizenden zijn geweest.
Al die ideeën, of ze nu na twee seconden sneuvelden of na maanden van ontwikkeling, zijn essentieel geweest voor de ontwikkeling van die ene succesvolle. Die ene die de wereld echt op zijn kop zette. Steven Kop van Creatieve Koppen: "Echte creativiteit en innovatie is niet broeden op één briljant idee. Het gaat om het genereren van veel, heel veel ideeën. Wetende dat de meeste gaan sneuvelen."
Unieke kracht van de mens
De wereld verandert snel en wordt steeds transparanter. Een slimmigheidje of een trucje is niet meer genoeg om een duurzaam businessmodel te realiseren. Creativiteit en innovatie zijn essentieel voor het voortbestaan van veel organisaties. "Gelukkig zijn wij mensen één van de meest vindingrijke wezens die er bestaan. Het is onze unieke kracht. Maar zoals bij veel krachten, moet u wel weten hoe u deze effectief en efficiënt inzet. Eén van de meest gemaakte fouten in het creatieve proces is het verzamelen van te weinig ideeën. Zonde, want deze fase is niet alleen heel interessant, we weten inmiddels ook dat er zo’n 300 ideeën nodig zijn om tot een goed resultaat te komen."
Innovatie is niet vaag, innovatie is essentieel
Innovatie is hip. Net zoals start-ups, gadgets en baarden. Maar eigenlijk is innovatie heel essentieel en ook behoorlijk simpel. Innovatie is letterlijk ‘het proces om tot vernieuwing te komen’. Innovatie kan op verschillende plaatsen in de organisatie plaatsvinden; van productniveau tot businessmodel en van proces tot nieuwe identiteit. Goede innovatie wordt gerealiseerd met een creatief proces, waarbij creativiteit ‘de productie van originele en (potentieel) bruikbare ideeën en oplossingen is’ (Amabile, 1983). "Originaliteit vertelt hoe ongewoon en vernieuwend een idee of oplossing is. Een goed resultaat is niet alleen origineel maar kan ook gerealiseerd worden. Innovatie is dus niet zomaar een term, maar een proces. Het hele innovatieproces bestaat uit vier stappen: ideegeneratie, selectie, conceptontwikkeling en realisatie."
Van idee naar concept
De termen ‘idee’ en ‘concept’ worden vaak door elkaar gehaald. Daarom hierbij een korte uitleg. Het woord idee komt van het Griekse idio-, hetgeen het individuele of het afzonderlijke betekent. Een idee is een uitgesproken gedachte of mening. Het kan een schets zijn, of alleen een paar woorden. Zonder context is een idee vluchtig en nietszeggend. Een idee gecombineerd met een aantal andere ideeën wordt al gewichtiger. Zodra daar een context en een doel aan wordt toegevoegd, begint het echt ergens op te lijken: het is een concept geworden. Het woord concept is een samentrekking van het Latijnse voorvoegsel con- (=samen) en captum, de voltooid verleden tijd van het werkwoord dat nemen of vatten betekent. Het woord concept betekent dus letterlijk ‘samengevat’. In tegenstelling tot een idee heeft een concept veel waarde. Door in een concept te investeren en het verder te ontwikkelen, kan een succesvol eindresultaat gerealiseerd worden.
Het topje van de ijsberg
Dat succesvolle eindresultaat is wat de buitenwereld uiteindelijk zal zien. Het klinkt misschien niet romantisch, maar innovatie begint daar niet mee. Het begint niet met het zoeken naar dat ene briljante idee. Het gaat in eerste instantie om de aantallen, om heel veel ideeën dus. "Op basis hiervan weet u of u goede resultaten gaat behalen. Mits u een goede afkadering neerzet en zorgt voor een kwalitatieve inhoud, leidt kwantiteit hierbij tot kwaliteit." Vergelijk het met alle keren dat een kind moet vallen om te kunnen lopen of hoe veel een topsporter moet trainen, ook al heeft hij talent. Het is belangrijk te realiseren dat wat wij uiteindelijk zien bij een innovatie, het eindresultaat is. "Het is het topje van de ijsberg. Wat alleen onder het wateroppervlak zichtbaar is, is het harde werken en de honderden pogingen die tot dat resultaat hebben geleid."
Waarom u 300 ideeën nodig hebt
"Het innovatieproces naar succes bestaat dus uit vier fases: ideegeneratie, selectie, conceptontwikkeling en realisatie. Bij de faseovergang van ideeëngeneratie naar selectie blijft tien procent van het aantal ideeën over. Dit heeft te maken met de eerste selectie en het groeperen van ideeën. In de volgende fase houden we daarvan weer tien procent van het aantal ideeën over, die verder worden ontwikkeld. Dit heeft voornamelijk te maken met de impact op de doelstelling en de grootte van de investering om het resultaat te bereiken. De fase conceptontwikkeling eindigt met de keuze uit de drie beste concepten. Het getal drie is hierin geen toeval. Wij mensen kunnen het best uit drie concepten kiezen. Om een goed resultaat te bereiken, zijn er dus minimaal 300 ideeën nodig." Reken maar eens uit wat de kans van slagen is bij een proces met slechts vijftien ideeën op tafel.
Hoe komt u aan al die ideeën?
Maar hoe komt men nou aan zoveel ideeën? "Simpel, start een creatief proces. Er zijn verschillende methodes om dit ideegeneratieproces in te vullen. Met eigen mensen, externen, een ideegeneratie-game, een creatieve - of brainstormsessie. Een goede begeleider zorgt in een brainstorm al voor gemiddeld één idee per vier minuten. Met een groep van acht personen worden deze 300 ideeën dus al in tweeënhalfuur bedacht. Om een goed resultaat te bereiken, kan men het beste met een diversiteit aan mensen en methodes het ideegeneratieproces uitvoeren. Dit hoeft helemaal niet veel tijd in beslag te nemen. Liever niet zelfs. Creativiteit wordt gestimuleerd onder tijdsdruk."
Investeer in de berg
Succesvolle innovatie is dus meer dan wat u ziet. Voor innovatie heeft u een slim proces, mensen, methodes en focus nodig. Die focus ligt niet op dat ene briljante idee, maar op het genereren van een groot aantal diverse ideeën. "Het topje van de ijsberg kan niet zichtbaar worden zonder de basis die onder water ligt. Het gaat erom dat u ook in dát gedeelte van de berg investeert, traint en genoeg basis bouwt. Als de basis aan ideeën goed is, kunt u er gecontroleerd honderden combineren, weer laten vallen en de beste selecteren. Alles gefocust op het ene briljante concept dat gaat vliegen."
