4 mei 2015 -
Overal wordt het voor journalisten moeilijker hun werk te doen zonder gehinderd te worden door regeringen, fundamentalisten, criminelen, economische belangen of het leger.
Wereldwijd is de mate van persvrijheid op het laagste punt in tien jaar, blijkt uit het jaarlijks rapport 'Persvrijheid 2015' van Freedom House.
Informatie als wapen
"Journalisten staan steeds meer onder druk," aldus Leon Willems van Free Press Unlimited. "Informatie wordt in toenemende mate misbruikt als wapen." In 2014 werden verslaggevers in het Midden-Oosten, Zuid-Azië en Latijns-Amerika door terroristen en criminele bendes ontvoerd. Op ieders netvlies staan beelden van de onthoofding van de Amerikaanse journalist James Foley door IS. Hij was een slachtoffer in een lange rij.
In ondermeer China, Rusland, Turkije en Egypte gebruikten autoriteiten routinematige arrestaties en censuur om critici tot zwijgen te brengen. Oligarchen en superrijken breidden hun media-eigendom uit en gebruikten hun macht in toenemende mate om de overheid of een favoriete politieke partij te steunen.
Ranglijst
Van de 199 landen die in 2014 onderzocht zijn, krijgen slechts 63 landen het predicaat 'vrij'. Nederland staat op plaats drie (op een in 2013), samen met België en Finland. Op een gedeelde eerste plaats staan Noorwegen en Zweden.
Europa kent een hoge mate van persvrijheid, maar juist hier is een flinke verslechtering te zien. Griekenland, Servië, IJsland en Hongarije zakten op de ranglijst en ook landen die bij de EU willen horen zoals Turkije en Macedonië daalden sterk.
Laagste landen op de ranglijst zijn Wit-Rusland, de Krim, Cuba, Equatoriaal-Guinea, Eritrea, Iran, Noord-Korea, Syrië, Turkmenistan en Oezbekistan.
Opmerkelijk
De groeiende invloed van China en Rusland op het geopolitieke terrein heeft ook een negatieve invloed op de persvrijheid in hun omgeving. In 2014 hielden zij stevig grip op de lokale pers en zenders maar probeerden ook meer dan ooit de informatiestromen te manipuleren in de landen binnen hun invloedssfeer, zoals Hong Kong en Taiwan in het geval van China en Oekraine, Centraal Azie en de Baltische Staten in het geval van Rusland. Waar dictaturen voorheen tevreden waren met allerlei variaties van censuur, proberen zij nu steeds meer de opinie te beïnvloeden door slim verpakte propaganda.
Een ander opmerkelijk feit is het enorme aantal landen dat restrictieve wetgeving invoerde om de vrijheid van expressie op het internet aan banden te leggen.
Lichtpuntjes
Net als in voorgaande jaren is Tunesië het land dat de negatieve trend in het Midden Oosten doorbreekt door opnieuw vijf punten te stijgen op de ranglijst. Ook Madagaskar, Guinee Bissau en Oekraïne wisten te verbetering te realiseren waardoor ze stegen van de onvrije naar de gedeeltelijk vrije categorie.
